पृश्नि
Appearance
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- পৃশ্নি (Assamese script)
- ᬧᬺᬰ᭄ᬦᬶ (Balinese script)
- পৃশ্নি (Bengali script)
- 𑰢𑰴𑰫𑰿𑰡𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀧𑀾𑀰𑁆𑀦𑀺 (Brahmi script)
- ပၖၐ္နိ (Burmese script)
- પૃશ્નિ (Gujarati script)
- ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਿ (Gurmukhi script)
- 𑌪𑍃𑌶𑍍𑌨𑌿 (Grantha script)
- ꦥꦽꦯ꧀ꦤꦶ (Javanese script)
- 𑂣𑃂𑂬𑂹𑂢𑂱 (Kaithi script)
- ಪೃಶ್ನಿ (Kannada script)
- ប្ឫឝ្និ (Khmer script)
- ປ຺ຣິຨ຺ນິ (Lao script)
- പൃശ്നി (Malayalam script)
- ᢒᡵᡳᡧᠨᡳ (Manchu script)
- 𑘢𑘵𑘫𑘿𑘡𑘱 (Modi script)
- ᢒᠷᠢᠱᠨᠢ (Mongolian script)
- 𑧂𑧖𑧋𑧠𑧁𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐥𑐺𑐱𑑂𑐣𑐶 (Newa script)
- ପୃଶ୍ନି (Odia script)
- ꢦꢺꢯ꣄ꢥꢶ (Saurashtra script)
- 𑆥𑆸𑆯𑇀𑆤𑆴 (Sharada script)
- 𑖢𑖴𑖫𑖿𑖡𑖰 (Siddham script)
- පෘශ්නි (Sinhalese script)
- 𑩰𑩙𑩿 𑪙𑩯𑩑 (Soyombo script)
- 𑚞𑚧𑚶𑚝𑚮 (Takri script)
- ப்ரிஶ்நி (Tamil script)
- పృశ్ని (Telugu script)
- ปฺฤศฺนิ (Thai script)
- པྲྀ་ཤྣི (Tibetan script)
- 𑒣𑒵𑒬𑓂𑒢𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨞𑨼𑨉𑨮𑩇𑨝𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]Ultimately from Proto-Indo-European *perḱ- (“colored, speckled”).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]पृश्नि • (pṛ́śni) stem
Declension
[edit]Masculine i-stem declension of पृश्नि (pṛ́śni) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | पृश्निः pṛ́śniḥ |
पृश्नी pṛ́śnī |
पृश्नयः pṛ́śnayaḥ |
Vocative | पृश्ने pṛ́śne |
पृश्नी pṛ́śnī |
पृश्नयः pṛ́śnayaḥ |
Accusative | पृश्निम् pṛ́śnim |
पृश्नी pṛ́śnī |
पृश्नीन् pṛ́śnīn |
Instrumental | पृश्निना / पृश्न्या¹ pṛ́śninā / pṛ́śnyā¹ |
पृश्निभ्याम् pṛ́śnibhyām |
पृश्निभिः pṛ́śnibhiḥ |
Dative | पृश्नये pṛ́śnaye |
पृश्निभ्याम् pṛ́śnibhyām |
पृश्निभ्यः pṛ́śnibhyaḥ |
Ablative | पृश्नेः pṛ́śneḥ |
पृश्निभ्याम् pṛ́śnibhyām |
पृश्निभ्यः pṛ́śnibhyaḥ |
Genitive | पृश्नेः pṛ́śneḥ |
पृश्न्योः pṛ́śnyoḥ |
पृश्नीनाम् pṛ́śnīnām |
Locative | पृश्नौ / पृश्ना¹ pṛ́śnau / pṛ́śnā¹ |
पृश्न्योः pṛ́śnyoḥ |
पृश्निषु pṛ́śniṣu |
Notes |
|
Feminine i-stem declension of पृश्नि (pṛ́śni) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | पृश्निः pṛ́śniḥ |
पृश्नी pṛ́śnī |
पृश्नयः pṛ́śnayaḥ |
Vocative | पृश्ने pṛ́śne |
पृश्नी pṛ́śnī |
पृश्नयः pṛ́śnayaḥ |
Accusative | पृश्निम् pṛ́śnim |
पृश्नी pṛ́śnī |
पृश्नीः pṛ́śnīḥ |
Instrumental | पृश्न्या / पृश्नी¹ pṛ́śnyā / pṛ́śnī¹ |
पृश्निभ्याम् pṛ́śnibhyām |
पृश्निभिः pṛ́śnibhiḥ |
Dative | पृश्नये / पृश्न्यै² / पृश्नी¹ pṛ́śnaye / pṛ́śnyai² / pṛ́śnī¹ |
पृश्निभ्याम् pṛ́śnibhyām |
पृश्निभ्यः pṛ́śnibhyaḥ |
Ablative | पृश्नेः / पृश्न्याः² / पृश्न्यै³ pṛ́śneḥ / pṛ́śnyāḥ² / pṛ́śnyai³ |
पृश्निभ्याम् pṛ́śnibhyām |
पृश्निभ्यः pṛ́śnibhyaḥ |
Genitive | पृश्नेः / पृश्न्याः² / पृश्न्यै³ pṛ́śneḥ / pṛ́śnyāḥ² / pṛ́śnyai³ |
पृश्न्योः pṛ́śnyoḥ |
पृश्नीनाम् pṛ́śnīnām |
Locative | पृश्नौ / पृश्न्याम्² / पृश्ना¹ pṛ́śnau / pṛ́śnyām² / pṛ́śnā¹ |
पृश्न्योः pṛ́śnyoḥ |
पृश्निषु pṛ́śniṣu |
Notes |
|
Neuter i-stem declension of पृश्नि (pṛ́śni) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | पृश्नि pṛ́śni |
पृश्निनी pṛ́śninī |
पृश्नीनि / पृश्नि¹ / पृश्नी¹ pṛ́śnīni / pṛ́śni¹ / pṛ́śnī¹ |
Vocative | पृश्नि / पृश्ने pṛ́śni / pṛ́śne |
पृश्निनी pṛ́śninī |
पृश्नीनि / पृश्नि¹ / पृश्नी¹ pṛ́śnīni / pṛ́śni¹ / pṛ́śnī¹ |
Accusative | पृश्नि pṛ́śni |
पृश्निनी pṛ́śninī |
पृश्नीनि / पृश्नि¹ / पृश्नी¹ pṛ́śnīni / pṛ́śni¹ / pṛ́śnī¹ |
Instrumental | पृश्निना / पृश्न्या¹ pṛ́śninā / pṛ́śnyā¹ |
पृश्निभ्याम् pṛ́śnibhyām |
पृश्निभिः pṛ́śnibhiḥ |
Dative | पृश्निने / पृश्नये¹ pṛ́śnine / pṛ́śnaye¹ |
पृश्निभ्याम् pṛ́śnibhyām |
पृश्निभ्यः pṛ́śnibhyaḥ |
Ablative | पृश्निनः / पृश्नेः¹ pṛ́śninaḥ / pṛ́śneḥ¹ |
पृश्निभ्याम् pṛ́śnibhyām |
पृश्निभ्यः pṛ́śnibhyaḥ |
Genitive | पृश्निनः / पृश्नेः¹ pṛ́śninaḥ / pṛ́śneḥ¹ |
पृश्निनोः pṛ́śninoḥ |
पृश्नीनाम् pṛ́śnīnām |
Locative | पृश्निनि / पृश्नौ¹ / पृश्ना¹ pṛ́śnini / pṛ́śnau¹ / pṛ́śnā¹ |
पृश्निनोः pṛ́śninoḥ |
पृश्निषु pṛ́śniṣu |
Notes |
|
Proper noun
[edit]पृश्नि • (pṛ́śni) stem, f
- (Vedic religion) Pṛśni, mother of the Maruts in the Rigveda
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.89.7:
- पृष॑दश्वा म॒रुतः॒ पृश्नि॑मातरः शुभं॒यावा॑नो वि॒दथे॑षु॒ जग्म॑यः ।
अ॒ग्नि॒जि॒ह्वा मन॑वः॒ सूर॑चक्षसो॒ विश्वे॑ नो दे॒वा अव॒सा ग॑मन्नि॒ह ॥- pṛ́ṣadaśvā marútaḥ pṛ́śnimātaraḥ śubhaṃyā́vāno vidátheṣu jágmayaḥ.
agnijihvā́ mánavaḥ sū́racakṣaso víśve no devā́ ávasā́ gamannihá. - May the Maruts, whose coursers are spotted deer, who are the sons of Pṛśni, gracefully-moving frequenters of sacrifices,
(seated) on the tongue of Agni, regarders (of all), and radiant as the sun, may all the gods come hither for our preservation.
- pṛ́ṣadaśvā marútaḥ pṛ́śnimātaraḥ śubhaṃyā́vāno vidátheṣu jágmayaḥ.
- पृष॑दश्वा म॒रुतः॒ पृश्नि॑मातरः शुभं॒यावा॑नो वि॒दथे॑षु॒ जग्म॑यः ।
Declension
[edit]Feminine i-stem declension of पृश्नि (pṛ́śni) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | पृश्निः pṛ́śniḥ |
पृश्नी pṛ́śnī |
पृश्नयः pṛ́śnayaḥ |
Vocative | पृश्ने pṛ́śne |
पृश्नी pṛ́śnī |
पृश्नयः pṛ́śnayaḥ |
Accusative | पृश्निम् pṛ́śnim |
पृश्नी pṛ́śnī |
पृश्नीः pṛ́śnīḥ |
Instrumental | पृश्न्या / पृश्नी¹ pṛ́śnyā / pṛ́śnī¹ |
पृश्निभ्याम् pṛ́śnibhyām |
पृश्निभिः pṛ́śnibhiḥ |
Dative | पृश्नये / पृश्न्यै² / पृश्नी¹ pṛ́śnaye / pṛ́śnyai² / pṛ́śnī¹ |
पृश्निभ्याम् pṛ́śnibhyām |
पृश्निभ्यः pṛ́śnibhyaḥ |
Ablative | पृश्नेः / पृश्न्याः² / पृश्न्यै³ pṛ́śneḥ / pṛ́śnyāḥ² / pṛ́śnyai³ |
पृश्निभ्याम् pṛ́śnibhyām |
पृश्निभ्यः pṛ́śnibhyaḥ |
Genitive | पृश्नेः / पृश्न्याः² / पृश्न्यै³ pṛ́śneḥ / pṛ́śnyāḥ² / pṛ́śnyai³ |
पृश्न्योः pṛ́śnyoḥ |
पृश्नीनाम् pṛ́śnīnām |
Locative | पृश्नौ / पृश्न्याम्² / पृश्ना¹ pṛ́śnau / pṛ́śnyām² / pṛ́śnā¹ |
पृश्न्योः pṛ́śnyoḥ |
पृश्निषु pṛ́śniṣu |
Notes |
|
References
[edit]- Monier Williams (1899) “पृश्नि”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 647, column 1.
- Mayrhofer, Manfred (1996) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume 2, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 164
Categories:
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit i-stem adjectives
- Sanskrit proper nouns
- Sanskrit proper nouns in Devanagari script
- Sanskrit feminine nouns
- sa:Vedic religion
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit i-stem nouns