पुरंदर
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- পুৰংদৰ (Assamese script)
- ᬧᬸᬭᬂᬤᬭ (Balinese script)
- পুরংদর (Bengali script)
- 𑰢𑰲𑰨𑰽𑰟𑰨 (Bhaiksuki script)
- 𑀧𑀼𑀭𑀁𑀤𑀭 (Brahmi script)
- ပုရံဒရ (Burmese script)
- પુરંદર (Gujarati script)
- ਪੁਰਂਦਰ (Gurmukhi script)
- 𑌪𑍁𑌰𑌂𑌦𑌰 (Grantha script)
- ꦥꦸꦫꦁꦢꦫ (Javanese script)
- 𑂣𑂳𑂩𑂁𑂠𑂩 (Kaithi script)
- ಪುರಂದರ (Kannada script)
- បុរំទរ (Khmer script)
- ປຸຣໍທຣ (Lao script)
- പുരംദര (Malayalam script)
- ᢒᡠᢀ᠋ᡵᠠᡩᠠᡵᠠ (Manchu script)
- 𑘢𑘳𑘨𑘽𑘟𑘨 (Modi script)
- ᢒᠤᢀ᠋ᠷᠠᢑᠠᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧂𑧔𑧈𑧞𑦿𑧈 (Nandinagari script)
- 𑐥𑐸𑐬𑑄𑐡𑐬 (Newa script)
- ପୁରଂଦର (Odia script)
- ꢦꢸꢬꢀꢣꢬ (Saurashtra script)
- 𑆥𑆶𑆫𑆁𑆢𑆫 (Sharada script)
- 𑖢𑖲𑖨𑖽𑖟𑖨 (Siddham script)
- පුරංදර (Sinhalese script)
- 𑩰𑩒𑩼𑪖𑩭𑩼 (Soyombo script)
- 𑚞𑚰𑚤𑚫𑚛𑚤 (Takri script)
- புரஂத³ர (Tamil script)
- పురందర (Telugu script)
- ปุรํทร (Thai script)
- པུ་རཾ་ད་ར (Tibetan script)
- 𑒣𑒳𑒩𑓀𑒠𑒩 (Tirhuta script)
- 𑨞𑨃𑨫𑨸𑨛𑨫 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]पुरम् (puram, accusative singular of पुर् (pur, “fortress, stronghold, castle”)) + दर (dara, “breaking, destroying, cleaving”).
Pronunciation
[edit]Proper noun
[edit]पुरंदर • (puraṃdará) stem, m
- "destroyer of forts/strongholds"; an epithet of Indra
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 2.20.7:
- स वृत्रहेन्द्रः कृष्णयोनीः पुरंदरो दासीरैरयद्वि ।
अजनयन्मनवे क्षामपश्च सत्रा शंसं यजमानस्य तूतोत् ॥- sa vṛtrahendraḥ kṛṣṇayonīḥ puraṃdaro dāsīrairayadvi.
ajanayanmanave kṣāmapaśca satrā śaṃsaṃ yajamānasya tūtot. - Indra the Vṛtra-slayer, Fort-destroyer, scattered the Dāsa hosts who dwelt in darkness.
For men hath he created earth and waters, and ever helped the prayer of him who worships.
- sa vṛtrahendraḥ kṛṣṇayonīḥ puraṃdaro dāsīrairayadvi.
- स वृत्रहेन्द्रः कृष्णयोनीः पुरंदरो दासीरैरयद्वि ।
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | पुरंदरः (puraṃdaráḥ) | पुरंदरौ (puraṃdaraú) पुरंदरा¹ (puraṃdarā́¹) |
पुरंदराः (puraṃdarā́ḥ) पुरंदरासः¹ (puraṃdarā́saḥ¹) |
| vocative | पुरंदर (púraṃdara) | पुरंदरौ (púraṃdarau) पुरंदरा¹ (púraṃdarā¹) |
पुरंदराः (púraṃdarāḥ) पुरंदरासः¹ (púraṃdarāsaḥ¹) |
| accusative | पुरंदरम् (puraṃdarám) | पुरंदरौ (puraṃdaraú) पुरंदरा¹ (puraṃdarā́¹) |
पुरंदरान् (puraṃdarā́n) |
| instrumental | पुरंदरेण (puraṃdaréṇa) | पुरंदराभ्याम् (puraṃdarā́bhyām) | पुरंदरैः (puraṃdaraíḥ) पुरंदरेभिः¹ (puraṃdarébhiḥ¹) |
| dative | पुरंदराय (puraṃdarā́ya) | पुरंदराभ्याम् (puraṃdarā́bhyām) | पुरंदरेभ्यः (puraṃdarébhyaḥ) |
| ablative | पुरंदरात् (puraṃdarā́t) | पुरंदराभ्याम् (puraṃdarā́bhyām) | पुरंदरेभ्यः (puraṃdarébhyaḥ) |
| genitive | पुरंदरस्य (puraṃdarásya) | पुरंदरयोः (puraṃdaráyoḥ) | पुरंदराणाम् (puraṃdarā́ṇām) |
| locative | पुरंदरे (puraṃdaré) | पुरंदरयोः (puraṃdaráyoḥ) | पुरंदरेषु (puraṃdaréṣu) |
- ¹Vedic
Further reading
[edit]- Monier Williams (1899) “पुरंदर”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 635.