पक्तृ
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- পক্তৃ (Assamese script)
- ᬧᬓ᭄ᬢᬺ (Balinese script)
- পক্তৃ (Bengali script)
- 𑰢𑰎𑰿𑰝𑰴 (Bhaiksuki script)
- 𑀧𑀓𑁆𑀢𑀾 (Brahmi script)
- ပက္တၖ (Burmese script)
- પક્તૃ (Gujarati script)
- ਪਕ੍ਤ੍ਰ (Gurmukhi script)
- 𑌪𑌕𑍍𑌤𑍃 (Grantha script)
- ꦥꦏ꧀ꦠꦽ (Javanese script)
- 𑂣𑂍𑂹𑂞𑃂 (Kaithi script)
- ಪಕ್ತೃ (Kannada script)
- បក្ត្ឫ (Khmer script)
- ປກ຺ຕ຺ຣິ (Lao script)
- പക്തൃ (Malayalam script)
- ᢒᠠᡬᢠᡵᡳ (Manchu script)
- 𑘢𑘎𑘿𑘝𑘵 (Modi script)
- ᢒᠠᢉᢐᠷᠢ (Mongolian script)
- 𑧂𑦮𑧠𑦽𑧖 (Nandinagari script)
- 𑐥𑐎𑑂𑐟𑐺 (Newa script)
- ପକ୍ତୃ (Odia script)
- ꢦꢒ꣄ꢡꢺ (Saurashtra script)
- 𑆥𑆑𑇀𑆠𑆸 (Sharada script)
- 𑖢𑖎𑖿𑖝𑖴 (Siddham script)
- පක්තෘ (Sinhalese script)
- 𑩰𑩜 𑪙𑩫𑩙 (Soyombo script)
- 𑚞𑚊𑚶𑚙 (Takri script)
- பக்த்ரி (Tamil script)
- పక్తృ (Telugu script)
- ปกฺตฺฤ (Thai script)
- པ་ཀྟྲྀ (Tibetan script)
- 𑒣𑒏𑓂𑒞𑒵 (Tirhuta script)
- 𑨞𑨋𑩇𑨙𑨼𑨉 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From Proto-Indo-European *pékʷ-tōr (“one who cooks”), from the root *pekʷ- (“to cook”). Cognate with Ancient Greek πέπτρια (péptria, “female baker”), Latin coctor (“cook”).
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]पक्तृ • (paktṛ́) stem, m (feminine पक्त्री)
- one who cooks; a cook
- c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 12.3.48:
- अनूनं पात्रं निहितं न एतत् पक्तारं पक्वः पुनर् आ विशाति ॥
- anūnaṃ pātraṃ nihitaṃ na etat paktāraṃ pakvaḥ punar ā viśāti.
- We have laid down this vessel in perfection: the cooked food shall re-enter him who cooked it.
- अनूनं पात्रं निहितं न एतत् पक्तारं पक्वः पुनर् आ विशाति ॥
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | पक्ता (paktā́) | पक्तारौ (paktā́rau) पक्तारा¹ (paktā́rā¹) |
पक्तारः (paktā́raḥ) |
| vocative | पक्तः (páktaḥ) | पक्तारौ (páktārau) पक्तारा¹ (páktārā¹) |
पक्तारः (páktāraḥ) |
| accusative | पक्तारम् (paktā́ram) | पक्तारौ (paktā́rau) पक्तारा¹ (paktā́rā¹) |
पक्तॄन् (paktṝ́n) |
| instrumental | पक्त्रा (paktrā́) | पक्तृभ्याम् (paktṛ́bhyām) | पक्तृभिः (paktṛ́bhiḥ) |
| dative | पक्त्रे (paktré) | पक्तृभ्याम् (paktṛ́bhyām) | पक्तृभ्यः (paktṛ́bhyaḥ) |
| ablative | पक्तुः (paktúḥ) | पक्तृभ्याम् (paktṛ́bhyām) | पक्तृभ्यः (paktṛ́bhyaḥ) |
| genitive | पक्तुः (paktúḥ) | पक्त्रोः (paktróḥ) | पक्तॄणाम् (paktṝṇā́m) |
| locative | पक्तरि (paktári) | पक्त्रोः (paktróḥ) | पक्तृषु (paktṛ́ṣu) |
- ¹Vedic
Adjective
[edit]पक्तृ • (paktṛ́) stem
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | पक्ता (paktā) | पक्तारौ (paktārau) पक्तारा¹ (paktārā¹) |
पक्तारः (paktāraḥ) |
| vocative | पक्तः (paktaḥ) | पक्तारौ (paktārau) पक्तारा¹ (paktārā¹) |
पक्तारः (paktāraḥ) |
| accusative | पक्तारम् (paktāram) | पक्तारौ (paktārau) पक्तारा¹ (paktārā¹) |
पक्तॄन् (paktṝn) |
| instrumental | पक्त्रा (paktrā) | पक्तृभ्याम् (paktṛbhyām) | पक्तृभिः (paktṛbhiḥ) |
| dative | पक्त्रे (paktre) | पक्तृभ्याम् (paktṛbhyām) | पक्तृभ्यः (paktṛbhyaḥ) |
| ablative | पक्तुः (paktuḥ) | पक्तृभ्याम् (paktṛbhyām) | पक्तृभ्यः (paktṛbhyaḥ) |
| genitive | पक्तुः (paktuḥ) | पक्त्रोः (paktroḥ) | पक्तॄणाम् (paktṝṇām) |
| locative | पक्तरि (paktari) | पक्त्रोः (paktroḥ) | पक्तृषु (paktṛṣu) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | पक्त्री (paktrī) | पक्त्र्यौ (paktryau) पक्त्री¹ (paktrī¹) |
पक्त्र्यः (paktryaḥ) पक्त्रीः¹ (paktrīḥ¹) |
| vocative | पक्त्रि (paktri) | पक्त्र्यौ (paktryau) पक्त्री¹ (paktrī¹) |
पक्त्र्यः (paktryaḥ) पक्त्रीः¹ (paktrīḥ¹) |
| accusative | पक्त्रीम् (paktrīm) | पक्त्र्यौ (paktryau) पक्त्री¹ (paktrī¹) |
पक्त्रीः (paktrīḥ) |
| instrumental | पक्त्र्या (paktryā) | पक्त्रीभ्याम् (paktrībhyām) | पक्त्रीभिः (paktrībhiḥ) |
| dative | पक्त्र्यै (paktryai) | पक्त्रीभ्याम् (paktrībhyām) | पक्त्रीभ्यः (paktrībhyaḥ) |
| ablative | पक्त्र्याः (paktryāḥ) पक्त्र्यै² (paktryai²) |
पक्त्रीभ्याम् (paktrībhyām) | पक्त्रीभ्यः (paktrībhyaḥ) |
| genitive | पक्त्र्याः (paktryāḥ) पक्त्र्यै² (paktryai²) |
पक्त्र्योः (paktryoḥ) | पक्त्रीणाम् (paktrīṇām) |
| locative | पक्त्र्याम् (paktryām) | पक्त्र्योः (paktryoḥ) | पक्त्रीषु (paktrīṣu) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | पक्तृ (paktṛ) | पक्तृणी (paktṛṇī) | पक्तॄणि (paktṝṇi) |
| vocative | पक्तृ (paktṛ) पक्तः (paktaḥ) |
पक्तृणी (paktṛṇī) | पक्तॄणि (paktṝṇi) |
| accusative | पक्तृ (paktṛ) | पक्तृणी (paktṛṇī) | पक्तॄणि (paktṝṇi) |
| instrumental | पक्तृणा (paktṛṇā) | पक्तृभ्याम् (paktṛbhyām) | पक्तृभिः (paktṛbhiḥ) |
| dative | पक्तृणे (paktṛṇe) | पक्तृभ्याम् (paktṛbhyām) | पक्तृभ्यः (paktṛbhyaḥ) |
| ablative | पक्तृणः (paktṛṇaḥ) | पक्तृभ्याम् (paktṛbhyām) | पक्तृभ्यः (paktṛbhyaḥ) |
| genitive | पक्तृणः (paktṛṇaḥ) | पक्तृणोः (paktṛṇoḥ) | पक्तॄणाम् (paktṝṇām) |
| locative | पक्तृणि (paktṛṇi) | पक्तृणोः (paktṛṇoḥ) | पक्तृषु (paktṛṣu) |
Related terms
[edit]Descendants
[edit]- → Hindi: पक्ता (paktā) (learned)
Further reading
[edit]- Monier Williams (1899) “पक्तृ”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 575, column 3.
Categories:
- Sanskrit terms belonging to the root पच्
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from the Proto-Indo-European root *pekʷ-
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit nouns
- Sanskrit nouns in Devanagari script
- Sanskrit masculine nouns
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit ṛ-stem nouns
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit ī-stem nouns