पक्तृ
Appearance
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- পক্তৃ (Assamese script)
- ᬧᬓ᭄ᬢᬺ (Balinese script)
- পক্তৃ (Bengali script)
- 𑰢𑰎𑰿𑰝𑰴 (Bhaiksuki script)
- 𑀧𑀓𑁆𑀢𑀾 (Brahmi script)
- ပက္တၖ (Burmese script)
- પક્તૃ (Gujarati script)
- ਪਕ੍ਤ੍ਰ (Gurmukhi script)
- 𑌪𑌕𑍍𑌤𑍃 (Grantha script)
- ꦥꦏ꧀ꦠꦽ (Javanese script)
- 𑂣𑂍𑂹𑂞𑃂 (Kaithi script)
- ಪಕ್ತೃ (Kannada script)
- បក្ត្ឫ (Khmer script)
- ປກ຺ຕ຺ຣິ (Lao script)
- പക്തൃ (Malayalam script)
- ᢒᠠᡬᢠᡵᡳ (Manchu script)
- 𑘢𑘎𑘿𑘝𑘵 (Modi script)
- ᢒᠠᢉᢐᠷᠢ (Mongolian script)
- 𑧂𑦮𑧠𑦽𑧖 (Nandinagari script)
- 𑐥𑐎𑑂𑐟𑐺 (Newa script)
- ପକ୍ତୃ (Odia script)
- ꢦꢒ꣄ꢡꢺ (Saurashtra script)
- 𑆥𑆑𑇀𑆠𑆸 (Sharada script)
- 𑖢𑖎𑖿𑖝𑖴 (Siddham script)
- පක්තෘ (Sinhalese script)
- 𑩰𑩜 𑪙𑩫𑩙 (Soyombo script)
- 𑚞𑚊𑚶𑚙 (Takri script)
- பக்த்ரி (Tamil script)
- పక్తృ (Telugu script)
- ปกฺตฺฤ (Thai script)
- པ་ཀྟྲྀ (Tibetan script)
- 𑒣𑒏𑓂𑒞𑒵 (Tirhuta script)
- 𑨞𑨋𑩇𑨙𑨼𑨉 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]पच् (pac) + -तृ (-tṛ) From Proto-Indo-European *pékʷ-tōr (“one who cooks”), from the root *pekʷ- (“to cook”). Cognate with Ancient Greek πέπτρια (péptria, “female baker”), Latin coctor (“cook”).
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]पक्तृ • (paktṛ) stem, m (feminine पक्त्री, root पच्)
- one who cooks; a cook
- c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 12.3.48:
- अनूनं पात्रं निहितं न एतत् पक्तारं पक्वः पुनर् आ विशाति ॥
- anūnaṃ pātraṃ nihitaṃ na etat paktāraṃ pakvaḥ punar ā viśāti.
- We have laid down this vessel in perfection: the cooked food shall re-enter him who cooked it.
- अनूनं पात्रं निहितं न एतत् पक्तारं पक्वः पुनर् आ विशाति ॥
Declension
[edit]Masculine ṛ-stem declension of पक्तृ (paktṛ́) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | पक्ता paktā́ |
पक्तारौ / पक्तारा¹ paktā́rau / paktā́rā¹ |
पक्तारः paktā́raḥ |
Vocative | पक्तः páktaḥ |
पक्तारौ / पक्तारा¹ páktārau / páktārā¹ |
पक्तारः páktāraḥ |
Accusative | पक्तारम् paktā́ram |
पक्तारौ / पक्तारा¹ paktā́rau / paktā́rā¹ |
पक्तॄन् paktṝ́n |
Instrumental | पक्त्रा paktrā́ |
पक्तृभ्याम् paktṛ́bhyām |
पक्तृभिः paktṛ́bhiḥ |
Dative | पक्त्रे paktré |
पक्तृभ्याम् paktṛ́bhyām |
पक्तृभ्यः paktṛ́bhyaḥ |
Ablative | पक्तुः paktúḥ |
पक्तृभ्याम् paktṛ́bhyām |
पक्तृभ्यः paktṛ́bhyaḥ |
Genitive | पक्तुः paktúḥ |
पक्त्रोः paktróḥ |
पक्तॄणाम् paktṝṇā́m |
Locative | पक्तरि paktári |
पक्त्रोः paktróḥ |
पक्तृषु paktṛ́ṣu |
Notes |
|
Adjective
[edit]पक्तृ • (paktṛ́) stem
Declension
[edit]Masculine ṛ-stem declension of पक्तृ (paktṛ) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | पक्ता paktā |
पक्तारौ / पक्तारा¹ paktārau / paktārā¹ |
पक्तारः paktāraḥ |
Vocative | पक्तः paktaḥ |
पक्तारौ / पक्तारा¹ paktārau / paktārā¹ |
पक्तारः paktāraḥ |
Accusative | पक्तारम् paktāram |
पक्तारौ / पक्तारा¹ paktārau / paktārā¹ |
पक्तॄन् paktṝn |
Instrumental | पक्त्रा paktrā |
पक्तृभ्याम् paktṛbhyām |
पक्तृभिः paktṛbhiḥ |
Dative | पक्त्रे paktre |
पक्तृभ्याम् paktṛbhyām |
पक्तृभ्यः paktṛbhyaḥ |
Ablative | पक्तुः paktuḥ |
पक्तृभ्याम् paktṛbhyām |
पक्तृभ्यः paktṛbhyaḥ |
Genitive | पक्तुः paktuḥ |
पक्त्रोः paktroḥ |
पक्तॄणाम् paktṝṇām |
Locative | पक्तरि paktari |
पक्त्रोः paktroḥ |
पक्तृषु paktṛṣu |
Notes |
|
Feminine ī-stem declension of पक्त्री (paktrī) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | पक्त्री paktrī |
पक्त्र्यौ / पक्त्री¹ paktryau / paktrī¹ |
पक्त्र्यः / पक्त्रीः¹ paktryaḥ / paktrīḥ¹ |
Vocative | पक्त्रि paktri |
पक्त्र्यौ / पक्त्री¹ paktryau / paktrī¹ |
पक्त्र्यः / पक्त्रीः¹ paktryaḥ / paktrīḥ¹ |
Accusative | पक्त्रीम् paktrīm |
पक्त्र्यौ / पक्त्री¹ paktryau / paktrī¹ |
पक्त्रीः paktrīḥ |
Instrumental | पक्त्र्या paktryā |
पक्त्रीभ्याम् paktrībhyām |
पक्त्रीभिः paktrībhiḥ |
Dative | पक्त्र्यै paktryai |
पक्त्रीभ्याम् paktrībhyām |
पक्त्रीभ्यः paktrībhyaḥ |
Ablative | पक्त्र्याः / पक्त्र्यै² paktryāḥ / paktryai² |
पक्त्रीभ्याम् paktrībhyām |
पक्त्रीभ्यः paktrībhyaḥ |
Genitive | पक्त्र्याः / पक्त्र्यै² paktryāḥ / paktryai² |
पक्त्र्योः paktryoḥ |
पक्त्रीणाम् paktrīṇām |
Locative | पक्त्र्याम् paktryām |
पक्त्र्योः paktryoḥ |
पक्त्रीषु paktrīṣu |
Notes |
|
Neuter ṛ-stem declension of पक्तृ (paktṛ) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | पक्तृ paktṛ |
पक्तृणी paktṛṇī |
पक्तॄणि paktṝṇi |
Vocative | पक्तृ / पक्तः paktṛ / paktaḥ |
पक्तृणी paktṛṇī |
पक्तॄणि paktṝṇi |
Accusative | पक्तृ paktṛ |
पक्तृणी paktṛṇī |
पक्तॄणि paktṝṇi |
Instrumental | पक्तृणा paktṛṇā |
पक्तृभ्याम् paktṛbhyām |
पक्तृभिः paktṛbhiḥ |
Dative | पक्तृणे paktṛṇe |
पक्तृभ्याम् paktṛbhyām |
पक्तृभ्यः paktṛbhyaḥ |
Ablative | पक्तृणः paktṛṇaḥ |
पक्तृभ्याम् paktṛbhyām |
पक्तृभ्यः paktṛbhyaḥ |
Genitive | पक्तृणः paktṛṇaḥ |
पक्तृणोः paktṛṇoḥ |
पक्तॄणाम् paktṝṇām |
Locative | पक्तृणि paktṛṇi |
पक्तृणोः paktṛṇoḥ |
पक्तृषु paktṛṣu |
Related terms
[edit]Descendants
[edit]- → Hindi: पक्ता (paktā) (learned)
Further reading
[edit]- Monier Williams (1899) “पक्तृ”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 575, column 3.
Categories:
- Sanskrit terms suffixed with -तृ
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from the Proto-Indo-European root *pekʷ-
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit nouns
- Sanskrit terms belonging to the root पच्
- Sanskrit nouns in Devanagari script
- Sanskrit masculine nouns
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit ṛ-stem nouns
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit ī-stem nouns