निरानन्द
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- নিৰানন্দ (Assamese script)
- ᬦᬶᬭᬵᬦᬦ᭄ᬤ (Balinese script)
- নিরানন্দ (Bengali script)
- 𑰡𑰰𑰨𑰯𑰡𑰡𑰿𑰟 (Bhaiksuki script)
- 𑀦𑀺𑀭𑀸𑀦𑀦𑁆𑀤 (Brahmi script)
- နိရာနန္ဒ (Burmese script)
- નિરાનન્દ (Gujarati script)
- ਨਿਰਾਨਨ੍ਦ (Gurmukhi script)
- 𑌨𑌿𑌰𑌾𑌨𑌨𑍍𑌦 (Grantha script)
- ꦤꦶꦫꦴꦤꦤ꧀ꦢ (Javanese script)
- 𑂢𑂱𑂩𑂰𑂢𑂢𑂹𑂠 (Kaithi script)
- ನಿರಾನನ್ದ (Kannada script)
- និរានន្ទ (Khmer script)
- ນິຣານນ຺ທ (Lao script)
- നിരാനന്ദ (Malayalam script)
- ᠨᡳᡵᠠ᠊ᠠᠨᠠᠨᡩᠠ (Manchu script)
- 𑘡𑘱𑘨𑘰𑘡𑘡𑘿𑘟 (Modi script)
- ᠨᠢᠷᠠᢗᠨᠠᠨᢑᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧁𑧒𑧈𑧑𑧁𑧁𑧠𑦿 (Nandinagari script)
- 𑐣𑐶𑐬𑐵𑐣𑐣𑑂𑐡 (Newa script)
- ନିରାନନ୍ଦ (Odia script)
- ꢥꢶꢬꢵꢥꢥ꣄ꢣ (Saurashtra script)
- 𑆤𑆴𑆫𑆳𑆤𑆤𑇀𑆢 (Sharada script)
- 𑖡𑖰𑖨𑖯𑖡𑖡𑖿𑖟 (Siddham script)
- නිරානන්ද (Sinhalese script)
- 𑩯𑩑𑩼𑩛𑩯𑩯 𑪙𑩭 (Soyombo script)
- 𑚝𑚮𑚤𑚭𑚝𑚝𑚶𑚛 (Takri script)
- நிராநந்த³ (Tamil script)
- నిరానన్ద (Telugu script)
- นิรานนฺท (Thai script)
- ནི་རཱ་ན་ནྡ (Tibetan script)
- 𑒢𑒱𑒩𑒰𑒢𑒢𑓂𑒠 (Tirhuta script)
- 𑨝𑨁𑨫𑨊𑨝𑨝𑩇𑨛 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From निस्- (nis-) + आनन्द (ānanda).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]निरानन्द • (nirānanda) stem
- cheerless, joyless, melancholy, unhappy, sad
- c. 500 BCE – 100 BCE, Rāmāyaṇa 2.47.10:
- सा नूनं नगरी दीना दृष्ट्वास्मान् राघवं विना ।
भविष्यति निरानन्दा सस्त्रीबालवयोऽधिका ॥- sā nūnaṃ nagarī dīnā dṛṣṭvāsmān rāghavaṃ vinā.
bhaviṣyati nirānandā sastrībālavayoʼdhikā. - She, the miserable city [Ayodhya] with women, children and the aged ones, on seeing us without Rāma, would become joyless.
- sā nūnaṃ nagarī dīnā dṛṣṭvāsmān rāghavaṃ vinā.
- सा नूनं नगरी दीना दृष्ट्वास्मान् राघवं विना ।
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | निरानन्दः (nirānandaḥ) | निरानन्दौ (nirānandau) निरानन्दा¹ (nirānandā¹) |
निरानन्दाः (nirānandāḥ) निरानन्दासः¹ (nirānandāsaḥ¹) |
| vocative | निरानन्द (nirānanda) | निरानन्दौ (nirānandau) निरानन्दा¹ (nirānandā¹) |
निरानन्दाः (nirānandāḥ) निरानन्दासः¹ (nirānandāsaḥ¹) |
| accusative | निरानन्दम् (nirānandam) | निरानन्दौ (nirānandau) निरानन्दा¹ (nirānandā¹) |
निरानन्दान् (nirānandān) |
| instrumental | निरानन्देन (nirānandena) | निरानन्दाभ्याम् (nirānandābhyām) | निरानन्दैः (nirānandaiḥ) निरानन्देभिः¹ (nirānandebhiḥ¹) |
| dative | निरानन्दाय (nirānandāya) | निरानन्दाभ्याम् (nirānandābhyām) | निरानन्देभ्यः (nirānandebhyaḥ) |
| ablative | निरानन्दात् (nirānandāt) | निरानन्दाभ्याम् (nirānandābhyām) | निरानन्देभ्यः (nirānandebhyaḥ) |
| genitive | निरानन्दस्य (nirānandasya) | निरानन्दयोः (nirānandayoḥ) | निरानन्दानाम् (nirānandānām) |
| locative | निरानन्दे (nirānande) | निरानन्दयोः (nirānandayoḥ) | निरानन्देषु (nirānandeṣu) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | निरानन्दा (nirānandā) | निरानन्दे (nirānande) | निरानन्दाः (nirānandāḥ) |
| vocative | निरानन्दे (nirānande) | निरानन्दे (nirānande) | निरानन्दाः (nirānandāḥ) |
| accusative | निरानन्दाम् (nirānandām) | निरानन्दे (nirānande) | निरानन्दाः (nirānandāḥ) |
| instrumental | निरानन्दया (nirānandayā) निरानन्दा¹ (nirānandā¹) |
निरानन्दाभ्याम् (nirānandābhyām) | निरानन्दाभिः (nirānandābhiḥ) |
| dative | निरानन्दायै (nirānandāyai) | निरानन्दाभ्याम् (nirānandābhyām) | निरानन्दाभ्यः (nirānandābhyaḥ) |
| ablative | निरानन्दायाः (nirānandāyāḥ) निरानन्दायै² (nirānandāyai²) |
निरानन्दाभ्याम् (nirānandābhyām) | निरानन्दाभ्यः (nirānandābhyaḥ) |
| genitive | निरानन्दायाः (nirānandāyāḥ) निरानन्दायै² (nirānandāyai²) |
निरानन्दयोः (nirānandayoḥ) | निरानन्दानाम् (nirānandānām) |
| locative | निरानन्दायाम् (nirānandāyām) | निरानन्दयोः (nirānandayoḥ) | निरानन्दासु (nirānandāsu) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | निरानन्दम् (nirānandam) | निरानन्दे (nirānande) | निरानन्दानि (nirānandāni) निरानन्दा¹ (nirānandā¹) |
| vocative | निरानन्द (nirānanda) | निरानन्दे (nirānande) | निरानन्दानि (nirānandāni) निरानन्दा¹ (nirānandā¹) |
| accusative | निरानन्दम् (nirānandam) | निरानन्दे (nirānande) | निरानन्दानि (nirānandāni) निरानन्दा¹ (nirānandā¹) |
| instrumental | निरानन्देन (nirānandena) | निरानन्दाभ्याम् (nirānandābhyām) | निरानन्दैः (nirānandaiḥ) निरानन्देभिः¹ (nirānandebhiḥ¹) |
| dative | निरानन्दाय (nirānandāya) | निरानन्दाभ्याम् (nirānandābhyām) | निरानन्देभ्यः (nirānandebhyaḥ) |
| ablative | निरानन्दात् (nirānandāt) | निरानन्दाभ्याम् (nirānandābhyām) | निरानन्देभ्यः (nirānandebhyaḥ) |
| genitive | निरानन्दस्य (nirānandasya) | निरानन्दयोः (nirānandayoḥ) | निरानन्दानाम् (nirānandānām) |
| locative | निरानन्दे (nirānande) | निरानन्दयोः (nirānandayoḥ) | निरानन्देषु (nirānandeṣu) |
- ¹Vedic
References
[edit]- Monier Williams (1899) “निरानन्द”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 540, column 1.
- Hellwig, Oliver (2010–2025) “nirānanda”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.
- Apte, Vaman Shivram (1890) “निर्”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 911