दोग्ध्री
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- দোগ্ধ্ৰী (Assamese script)
- ᬤᭀᬕ᭄ᬥ᭄ᬭᬷ (Balinese script)
- দোগ্ধ্রী (Bengali script)
- 𑰟𑰺𑰐𑰿𑰠𑰿𑰨𑰱 (Bhaiksuki script)
- 𑀤𑁄𑀕𑁆𑀥𑁆𑀭𑀻 (Brahmi script)
- ဒေါဂ္ဓြီ (Burmese script)
- દોગ્ધ્રી (Gujarati script)
- ਦੋਗ੍ਧ੍ਰੀ (Gurmukhi script)
- 𑌦𑍋𑌗𑍍𑌧𑍍𑌰𑍀 (Grantha script)
- ꦢꦺꦴꦒ꧀ꦣꦿꦷ (Javanese script)
- 𑂠𑂷𑂏𑂹𑂡𑂹𑂩𑂲 (Kaithi script)
- ದೋಗ್ಧ್ರೀ (Kannada script)
- ទោគ្ធ្រី (Khmer script)
- ໂທຄ຺ຘ຺ຣີ (Lao script)
- ദോഗ്ധ്രീ (Malayalam script)
- ᡩᠣᡤᢡᡵᡳᡳ (Manchu script)
- 𑘟𑘻𑘐𑘿𑘠𑘿𑘨𑘲 (Modi script)
- ᢑᠣᠸᠠᠺᢑᠾᠷᠢᠢ (Mongolian script)
- 𑦿𑧜𑦰𑧠𑧀𑧠𑧈𑧓 (Nandinagari script)
- 𑐡𑑀𑐐𑑂𑐢𑑂𑐬𑐷 (Newa script)
- ଦୋଗ୍ଧ୍ରୀ (Odia script)
- ꢣꣂꢔ꣄ꢤ꣄ꢬꢷ (Saurashtra script)
- 𑆢𑆾𑆓𑇀𑆣𑇀𑆫𑆵 (Sharada script)
- 𑖟𑖺𑖐𑖿𑖠𑖿𑖨𑖱 (Siddham script)
- දොග්ධ්රී (Sinhalese script)
- 𑩭𑩕𑩞 𑪙𑩮 𑪙𑩼𑩑𑩛 (Soyombo script)
- 𑚛𑚴𑚌𑚶𑚜𑚶𑚤𑚯 (Takri script)
- தே³ாக்³த்⁴ரீ (Tamil script)
- దోగ్ధ్రీ (Telugu script)
- โทคฺธฺรี (Thai script)
- དོ་གྡྷྲཱི (Tibetan script)
- 𑒠𑒼𑒑𑓂𑒡𑓂𑒩𑒲 (Tirhuta script)
- 𑨛𑨆𑨍𑩇𑨜𑩇𑨫𑨁𑨊 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From Proto-Indo-European *dʰéwgʰ-trih₂, from the root *dʰewgʰ-. See also दोग्धृ (dogdhṛ).
Pronunciation
[edit]- (Vedic) IPA(key): /dɐ́wɡ.dʱɾiː/, [dɐ́wɡ̚.dʱɾiː]
- (Classical Sanskrit) IPA(key): /ˈd̪oːɡ.d̪ʱɾiː/, [ˈd̪oːɡ̚.d̪ʱɾiː]
Adjective
[edit]दोग्ध्री • (dógdhrī) stem
- feminine of दोग्धृ (dogdhṛ); yielding milk
- c. 1200 BCE – 800 BCE, Kṛṣṇa-Yajurveda (Taittirīya Saṃhitā) VII.5.18:
- आऽस्मिन् राष्ट्रे राजन्य इषव्यः शूरो महारथो जायताम् । दोग्ध्री धेनुः । वोढाऽनड्वान् आशुः सप्तिः पुरंधिर्योषा जिष्णू रथेष्ठाः सभेयो युवा । आऽस्य यजमानस्य वीरो जायताम् । निकामेनिकामे नः पर्जन्यो वर्षतु फलिन्यो न ओषधयः पच्यन्ताम् । योगक्षेमो नः कल्पताम् ॥
- ā́smín rāṣṭré rājanyà iṣavyàḥ śū́ro mahārathó jāyatām. dógdhrī dhenúḥ. vóḍhānaḍvā́n. ā́śuḥ sáptiḥ. púraṃdhiryóṣā. jiṣṇū́ ratheṣṭhā́ḥ. sabhéyo yúvā. ā́syá yájamānasya vīró jāyatām. nikāménikāme naḥ parjányo varṣatu phalínyo na óṣadhayaḥ pacyantām. yogakṣemó naḥ kalpatām.
- In this kingdom may a prince [who is bent on ruling] be born, an archer [who is able to shoot arrows], a hero [who is bent on excelling in battle], and a great chariot-fighter [who is bent on fighting]; a milk cow who will yield milk; a draught ox [who is bent on plowing]; a swift racer [who is bent on running]; a young woman who is fertile; a victorious warrior [who is bent on winning]; a youth fit for the assembly [who is bent on speaking well]. To this worshipper be a hero born. May Parjanya rain for us whensoever we desire. May our plants ripen with fruit. May peace and prosperity be ours.
- आऽस्मिन् राष्ट्रे राजन्य इषव्यः शूरो महारथो जायताम् । दोग्ध्री धेनुः । वोढाऽनड्वान् आशुः सप्तिः पुरंधिर्योषा जिष्णू रथेष्ठाः सभेयो युवा । आऽस्य यजमानस्य वीरो जायताम् । निकामेनिकामे नः पर्जन्यो वर्षतु फलिन्यो न ओषधयः पच्यन्ताम् । योगक्षेमो नः कल्पताम् ॥
Declension
[edit]| Feminine ī-stem declension of दोग्ध्री (dógdhrī) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | दोग्ध्री dógdhrī |
दोग्ध्र्यौ / दोग्ध्री¹ dógdhryau / dógdhrī¹ |
दोग्ध्र्यः / दोग्ध्रीः¹ dógdhryaḥ / dógdhrīḥ¹ |
| Vocative | दोग्ध्रि dógdhri |
दोग्ध्र्यौ / दोग्ध्री¹ dógdhryau / dógdhrī¹ |
दोग्ध्र्यः / दोग्ध्रीः¹ dógdhryaḥ / dógdhrīḥ¹ |
| Accusative | दोग्ध्रीम् dógdhrīm |
दोग्ध्र्यौ / दोग्ध्री¹ dógdhryau / dógdhrī¹ |
दोग्ध्रीः dógdhrīḥ |
| Instrumental | दोग्ध्र्या dógdhryā |
दोग्ध्रीभ्याम् dógdhrībhyām |
दोग्ध्रीभिः dógdhrībhiḥ |
| Dative | दोग्ध्र्यै dógdhryai |
दोग्ध्रीभ्याम् dógdhrībhyām |
दोग्ध्रीभ्यः dógdhrībhyaḥ |
| Ablative | दोग्ध्र्याः / दोग्ध्र्यै² dógdhryāḥ / dógdhryai² |
दोग्ध्रीभ्याम् dógdhrībhyām |
दोग्ध्रीभ्यः dógdhrībhyaḥ |
| Genitive | दोग्ध्र्याः / दोग्ध्र्यै² dógdhryāḥ / dógdhryai² |
दोग्ध्र्योः dógdhryoḥ |
दोग्ध्रीणाम् dógdhrīṇām |
| Locative | दोग्ध्र्याम् dógdhryām |
दोग्ध्र्योः dógdhryoḥ |
दोग्ध्रीषु dógdhrīṣu |
| Notes |
| ||