Jump to content

दृळ्ह

From Wiktionary, the free dictionary

Sanskrit

[edit]

Alternative forms

[edit]

Alternative scripts

[edit]
Alternative scripts

Etymology

[edit]

From Proto-Indo-Aryan *dr̥ẓḍʰás, from Proto-Indo-Iranian *dʰr̥ždʰás, from Proto-Indo-European *dʰr̥ǵʰtós (“strong, firm, hard”), from *dʰerǵʰ- (“to be firm, strong, tough, hard”). Cognate with Old Church Slavonic дръжати (drŭžati, “to hold”), Lithuanian dir̃žti (“to harden, become tough”), Avestan 𐬛𐬀𐬭𐬆𐬰𐬀𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (darəzaiieiti, “to attach”), English dry. The Sanskrit root is दृह् (dṛh) or दृंह् (dṛṃh).

Pronunciation

[edit]

Adjective

[edit]

दृळ्ह • (dṛḷhá) stem

  1. (Rigvedic) fixed, firm, hard, strong, solid, massive
    • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 6.31.2:
      त्वद्भियेन्द्र पार्थिवानि विश्वाच्युता चिच्च्यावयन्ते रजांसि ।
      द्यावाक्षामा पर्वतासो वनानि विश्वं दृळ्हं भयते अज्मन्ना ते ॥
      tvadbhiyendra pārthivāni viśvācyutā ciccyāvayante rajāṃsi.
      dyāvākṣāmā parvatāso vanāni viśvaṃ dṛḷhaṃ bhayate ajmannā te.
      Through fear of thee, O Indra, all the regions of earth, though naught may move them, shake and tremble.
      All that is firm is frightened at thy coming, -the earth, the heaven, the mountain, and the forest.

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of दृळ्ह
singular dual plural
nominative दृळ्हः (dṛḷháḥ) दृळ्हौ (dṛḷhaú)
दृळ्हा¹ (dṛḷhā́¹) 		दृळ्हाः (dṛḷhā́ḥ)
दृळ्हासः¹ (dṛḷhā́saḥ¹)
vocative दृळ्ह (dṛ́ḷha) दृळ्हौ (dṛ́ḷhau)
दृळ्हा¹ (dṛ́ḷhā¹) 		दृळ्हाः (dṛ́ḷhāḥ)
दृळ्हासः¹ (dṛ́ḷhāsaḥ¹)
accusative दृळ्हम् (dṛḷhám) दृळ्हौ (dṛḷhaú)
दृळ्हा¹ (dṛḷhā́¹) 		दृळ्हान् (dṛḷhā́n)
instrumental दृळ्हेण (dṛḷhéṇa) दृळ्हाभ्याम् (dṛḷhā́bhyām) दृळ्हैः (dṛḷhaíḥ)
दृळ्हेभिः¹ (dṛḷhébhiḥ¹)
dative दृळ्हाय (dṛḷhā́ya) दृळ्हाभ्याम् (dṛḷhā́bhyām) दृळ्हेभ्यः (dṛḷhébhyaḥ)
ablative दृळ्हात् (dṛḷhā́t) दृळ्हाभ्याम् (dṛḷhā́bhyām) दृळ्हेभ्यः (dṛḷhébhyaḥ)
genitive दृळ्हस्य (dṛḷhásya) दृळ्हयोः (dṛḷháyoḥ) दृळ्हाणाम् (dṛḷhā́ṇām)
locative दृळ्हे (dṛḷhé) दृळ्हयोः (dṛḷháyoḥ) दृळ्हेषु (dṛḷhéṣu)
  • ¹Vedic
Feminine ā-stem declension of दृळ्हा
singular dual plural
nominative दृळ्हा (dṛḷhā́) दृळ्हे (dṛḷhé) दृळ्हाः (dṛḷhā́ḥ)
vocative दृळ्हे (dṛ́ḷhe) दृळ्हे (dṛ́ḷhe) दृळ्हाः (dṛ́ḷhāḥ)
accusative दृळ्हाम् (dṛḷhā́m) दृळ्हे (dṛḷhé) दृळ्हाः (dṛḷhā́ḥ)
instrumental दृळ्हया (dṛḷháyā)
दृळ्हा¹ (dṛḷhā́¹) 		दृळ्हाभ्याम् (dṛḷhā́bhyām) दृळ्हाभिः (dṛḷhā́bhiḥ)
dative दृळ्हायै (dṛḷhā́yai) दृळ्हाभ्याम् (dṛḷhā́bhyām) दृळ्हाभ्यः (dṛḷhā́bhyaḥ)
ablative दृळ्हायाः (dṛḷhā́yāḥ)
दृळ्हायै² (dṛḷhā́yai²) 		दृळ्हाभ्याम् (dṛḷhā́bhyām) दृळ्हाभ्यः (dṛḷhā́bhyaḥ)
genitive दृळ्हायाः (dṛḷhā́yāḥ)
दृळ्हायै² (dṛḷhā́yai²) 		दृळ्हयोः (dṛḷháyoḥ) दृळ्हाणाम् (dṛḷhā́ṇām)
locative दृळ्हायाम् (dṛḷhā́yām) दृळ्हयोः (dṛḷháyoḥ) दृळ्हासु (dṛḷhā́su)
  • ¹Vedic
  • ²Brāhmaṇas
Neuter a-stem declension of दृळ्ह
singular dual plural
nominative दृळ्हम् (dṛḷhám) दृळ्हे (dṛḷhé) दृळ्हाणि (dṛḷhā́ṇi)
दृळ्हा¹ (dṛḷhā́¹)
vocative दृळ्ह (dṛ́ḷha) दृळ्हे (dṛ́ḷhe) दृळ्हाणि (dṛ́ḷhāṇi)
दृळ्हा¹ (dṛ́ḷhā¹)
accusative दृळ्हम् (dṛḷhám) दृळ्हे (dṛḷhé) दृळ्हाणि (dṛḷhā́ṇi)
दृळ्हा¹ (dṛḷhā́¹)
instrumental दृळ्हेण (dṛḷhéṇa) दृळ्हाभ्याम् (dṛḷhā́bhyām) दृळ्हैः (dṛḷhaíḥ)
दृळ्हेभिः¹ (dṛḷhébhiḥ¹)
dative दृळ्हाय (dṛḷhā́ya) दृळ्हाभ्याम् (dṛḷhā́bhyām) दृळ्हेभ्यः (dṛḷhébhyaḥ)
ablative दृळ्हात् (dṛḷhā́t) दृळ्हाभ्याम् (dṛḷhā́bhyām) दृळ्हेभ्यः (dṛḷhébhyaḥ)
genitive दृळ्हस्य (dṛḷhásya) दृळ्हयोः (dṛḷháyoḥ) दृळ्हाणाम् (dṛḷhā́ṇām)
locative दृळ्हे (dṛḷhé) दृळ्हयोः (dṛḷháyoḥ) दृळ्हेषु (dṛḷhéṣu)
  • ¹Vedic

Descendants

[edit]
  • Dardic:
    • Khowar: دوڑ (dóoḷ)
  • Bengali: দৃহ্ল (dŕhlo)
  • Pali: ḍaḷha
  • Sinhalese: දළ (daḷa)
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=दृळ्ह&oldid=83044210"