दीर्घायु
(Redirected from दिर्घायु)
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- দীৰ্ঘায়ু (Assamese script)
- ᬤᬷᬃᬖᬵᬬᬸ (Balinese script)
- দীর্ঘায়ু (Bengali script)
- 𑰟𑰱𑰨𑰿𑰑𑰯𑰧𑰲 (Bhaiksuki script)
- 𑀤𑀻𑀭𑁆𑀖𑀸𑀬𑀼 (Brahmi script)
- ဒီရ်္ဃာယု (Burmese script)
- દીર્ઘાયુ (Gujarati script)
- ਦੀਰ੍ਘਾਯੁ (Gurmukhi script)
- 𑌦𑍀𑌰𑍍𑌘𑌾𑌯𑍁 (Grantha script)
- ꦢꦷꦂꦓꦴꦪꦸ (Javanese script)
- 𑂠𑂲𑂩𑂹𑂐𑂰𑂨𑂳 (Kaithi script)
- ದೀರ್ಘಾಯು (Kannada script)
- ទីឃ៌ាយុ (Khmer script)
- ທີຣ຺ຆາຍຸ (Lao script)
- ദീര്ഘായു (Malayalam script)
- ᡩᡳᡳᡵᢚᠠ᠊ᠠᠶᡠ (Manchu script)
- 𑘟𑘲𑘨𑘿𑘑𑘰𑘧𑘳 (Modi script)
- ᢑᠢᠢᠷᠺᠾᠠᢗᠶ᠋ᠤ (Mongolian script)
- 𑦿𑧓𑧈𑧠𑦱𑧑𑧇𑧔 (Nandinagari script)
- 𑐡𑐷𑐬𑑂𑐑𑐵𑐫𑐸 (Newa script)
- ଦୀର୍ଘାଯୁ (Odia script)
- ꢣꢷꢬ꣄ꢕꢵꢫꢸ (Saurashtra script)
- 𑆢𑆵𑆫𑇀𑆔𑆳𑆪𑆶 (Sharada script)
- 𑖟𑖱𑖨𑖿𑖑𑖯𑖧𑖲 (Siddham script)
- දීර්ඝායු (Sinhalese script)
- 𑩭𑩑𑩛𑩼 𑪙𑩟𑩛𑩻𑩒 (Soyombo script)
- 𑚛𑚯𑚤𑚶𑚍𑚭𑚣𑚰 (Takri script)
- தீ³ர்க⁴ாயு (Tamil script)
- దీర్ఘాయు (Telugu script)
- ทีรฺฆายุ (Thai script)
- དཱི་རྒྷཱ་ཡུ (Tibetan script)
- 𑒠𑒲𑒩𑓂𑒒𑒰𑒨𑒳 (Tirhuta script)
- 𑨛𑨁𑨊𑨫𑩇𑨎𑨊𑨪𑨃 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]Compound of दीर्घ (dīrghá, “long”) + आयु (ā́yu, “living”).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]दीर्घायु • (dīrghā́yu) stem
- long-lived
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.62.2:
- य उ॒दाज॑न्पि॒तरो॑ गो॒मयं॒ वस्वृ॒तेनाभि॑न्दन्परिवत्स॒रे व॒लम्।
दी॒र्घा॒यु॒त्वम॑ङ्गिरसो वो अस्तु॒ प्रति॑ गृभ्णीत मान॒वं सु॑मेधसः॥- yá udā́janpitáro gomáyaṃ vásvṛténā́bhindanparivatsaré valám.
dīrghāyutvámaṅgiraso vo astu práti gṛbhṇīta mānaváṃ sumedhasaḥ. - The Fathers, who drove forth the wealth in cattle, have in the year's courses cloven Vala by Eternal Law: a lengthened life be yours, O you Angirases. Welcome the son of Manu, you who are most wise.
- yá udā́janpitáro gomáyaṃ vásvṛténā́bhindanparivatsaré valám.
- य उ॒दाज॑न्पि॒तरो॑ गो॒मयं॒ वस्वृ॒तेनाभि॑न्दन्परिवत्स॒रे व॒लम्।
Declension
[edit]| Masculine u-stem declension of दीर्घायु (dīrghā́yu) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | दीर्घायुः dīrghā́yuḥ |
दीर्घायू dīrghā́yū |
दीर्घायवः dīrghā́yavaḥ |
| Vocative | दीर्घायो dī́rghāyo |
दीर्घायू dī́rghāyū |
दीर्घायवः dī́rghāyavaḥ |
| Accusative | दीर्घायुम् dīrghā́yum |
दीर्घायू dīrghā́yū |
दीर्घायून् dīrghā́yūn |
| Instrumental | दीर्घायुणा / दीर्घाय्वा¹ dīrghā́yuṇā / dīrghā́yvā¹ |
दीर्घायुभ्याम् dīrghā́yubhyām |
दीर्घायुभिः dīrghā́yubhiḥ |
| Dative | दीर्घायवे / दीर्घाय्वे¹ dīrghā́yave / dīrghā́yve¹ |
दीर्घायुभ्याम् dīrghā́yubhyām |
दीर्घायुभ्यः dīrghā́yubhyaḥ |
| Ablative | दीर्घायोः / दीर्घाय्वः¹ dīrghā́yoḥ / dīrghā́yvaḥ¹ |
दीर्घायुभ्याम् dīrghā́yubhyām |
दीर्घायुभ्यः dīrghā́yubhyaḥ |
| Genitive | दीर्घायोः / दीर्घाय्वः¹ dīrghā́yoḥ / dīrghā́yvaḥ¹ |
दीर्घाय्वोः dīrghā́yvoḥ |
दीर्घायूणाम् dīrghā́yūṇām |
| Locative | दीर्घायौ dīrghā́yau |
दीर्घाय्वोः dīrghā́yvoḥ |
दीर्घायुषु dīrghā́yuṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine u-stem declension of दीर्घायु (dīrghā́yu) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | दीर्घायुः dīrghā́yuḥ |
दीर्घायू dīrghā́yū |
दीर्घायवः dīrghā́yavaḥ |
| Vocative | दीर्घायो dī́rghāyo |
दीर्घायू dī́rghāyū |
दीर्घायवः dī́rghāyavaḥ |
| Accusative | दीर्घायुम् dīrghā́yum |
दीर्घायू dīrghā́yū |
दीर्घायूः dīrghā́yūḥ |
| Instrumental | दीर्घाय्वा dīrghā́yvā |
दीर्घायुभ्याम् dīrghā́yubhyām |
दीर्घायुभिः dīrghā́yubhiḥ |
| Dative | दीर्घायवे / दीर्घाय्वै¹ dīrghā́yave / dīrghā́yvai¹ |
दीर्घायुभ्याम् dīrghā́yubhyām |
दीर्घायुभ्यः dīrghā́yubhyaḥ |
| Ablative | दीर्घायोः / दीर्घाय्वाः¹ / दीर्घाय्वै² dīrghā́yoḥ / dīrghā́yvāḥ¹ / dīrghā́yvai² |
दीर्घायुभ्याम् dīrghā́yubhyām |
दीर्घायुभ्यः dīrghā́yubhyaḥ |
| Genitive | दीर्घायोः / दीर्घाय्वाः¹ / दीर्घाय्वै² dīrghā́yoḥ / dīrghā́yvāḥ¹ / dīrghā́yvai² |
दीर्घाय्वोः dīrghā́yvoḥ |
दीर्घायूणाम् dīrghā́yūṇām |
| Locative | दीर्घायौ / दीर्घाय्वाम्¹ dīrghā́yau / dīrghā́yvām¹ |
दीर्घाय्वोः dīrghā́yvoḥ |
दीर्घायुषु dīrghā́yuṣu |
| Notes |
| ||
| Neuter u-stem declension of दीर्घायु (dīrghā́yu) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | दीर्घायु dīrghā́yu |
दीर्घायुणी dīrghā́yuṇī |
दीर्घायूणि / दीर्घायु¹ / दीर्घायू¹ dīrghā́yūṇi / dīrghā́yu¹ / dīrghā́yū¹ |
| Vocative | दीर्घायु / दीर्घायो dī́rghāyu / dī́rghāyo |
दीर्घायुणी dī́rghāyuṇī |
दीर्घायूणि / दीर्घायु¹ / दीर्घायू¹ dī́rghāyūṇi / dī́rghāyu¹ / dī́rghāyū¹ |
| Accusative | दीर्घायु dīrghā́yu |
दीर्घायुणी dīrghā́yuṇī |
दीर्घायूणि / दीर्घायु¹ / दीर्घायू¹ dīrghā́yūṇi / dīrghā́yu¹ / dīrghā́yū¹ |
| Instrumental | दीर्घायुणा / दीर्घाय्वा¹ dīrghā́yuṇā / dīrghā́yvā¹ |
दीर्घायुभ्याम् dīrghā́yubhyām |
दीर्घायुभिः dīrghā́yubhiḥ |
| Dative | दीर्घायुणे / दीर्घायवे¹ / दीर्घाय्वे¹ dīrghā́yuṇe / dīrghā́yave¹ / dīrghā́yve¹ |
दीर्घायुभ्याम् dīrghā́yubhyām |
दीर्घायुभ्यः dīrghā́yubhyaḥ |
| Ablative | दीर्घायुणः / दीर्घायोः¹ / दीर्घाय्वः¹ dīrghā́yuṇaḥ / dīrghā́yoḥ¹ / dīrghā́yvaḥ¹ |
दीर्घायुभ्याम् dīrghā́yubhyām |
दीर्घायुभ्यः dīrghā́yubhyaḥ |
| Genitive | दीर्घायुणः / दीर्घायोः¹ / दीर्घाय्वः¹ dīrghā́yuṇaḥ / dīrghā́yoḥ¹ / dīrghā́yvaḥ¹ |
दीर्घायुणोः dīrghā́yuṇoḥ |
दीर्घायूणाम् dīrghā́yūṇām |
| Locative | दीर्घायुणि / दीर्घायौ¹ dīrghā́yuṇi / dīrghā́yau¹ |
दीर्घायुणोः dīrghā́yuṇoḥ |
दीर्घायुषु dīrghā́yuṣu |
| Notes |
| ||
Descendants
[edit]- Malay: dirgahayu