तक्ति
Appearance
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- তক্তি (Assamese script)
- ᬢᬓ᭄ᬢᬶ (Balinese script)
- তক্তি (Bengali script)
- 𑰝𑰎𑰿𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀢𑀓𑁆𑀢𑀺 (Brahmi script)
- တက္တိ (Burmese script)
- તક્તિ (Gujarati script)
- ਤਕ੍ਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌤𑌕𑍍𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦠꦏ꧀ꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂞𑂍𑂹𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ತಕ್ತಿ (Kannada script)
- តក្តិ (Khmer script)
- ຕກ຺ຕິ (Lao script)
- തക്തി (Malayalam script)
- ᢠᠠᡬᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘝𑘎𑘿𑘝𑘱 (Modi script)
- ᢐᠠᢉᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑦽𑦮𑧠𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐟𑐎𑑂𑐟𑐶 (Newa script)
- ତକ୍ତି (Odia script)
- ꢡꢒ꣄ꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆠𑆑𑇀𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖝𑖎𑖿𑖝𑖰 (Siddham script)
- තක්ති (Sinhalese script)
- 𑩫𑩜 𑪙𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚙𑚊𑚶𑚙𑚮 (Takri script)
- தக்தி (Tamil script)
- తక్తి (Telugu script)
- ตกฺติ (Thai script)
- ཏ་ཀྟི (Tibetan script)
- 𑒞𑒏𑓂𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨙𑨋𑩇𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From Proto-Indo-Iranian *tákti, from Proto-Indo-European *tékʷ-ti.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]तक्ति • (takti) third-singular indicative (class 2, type UP, root तक्)
- to rush
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 9.16.1:
- प्र ते॑ सो॒तार॑ ओ॒ण्यो॒३॒॑
रसं॒ मदा॑य॒ घृष्व॑ये
सर्गो॒ न त॒क्त्येत॑शः- prá te sotā́ra oṇyò
rásam mádāya ghŕ̥ṣvaye
sárgo ná takty étaśaḥ
- 1896 translation by Ralph T. H. Griffith
- THE pressers from the Soma-press send forth thy juice for rapturous joy
The speckled sap runs like a flood.
- THE pressers from the Soma-press send forth thy juice for rapturous joy
- prá te sotā́ra oṇyò
- प्र ते॑ सो॒तार॑ ओ॒ण्यो॒३॒॑
Conjugation
[edit]Present: तक्ति (takti), तक्ते (takte) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | ||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
Indicative | |||||||
Third | तक्ति takti |
तक्तः taktaḥ |
तकन्ति takanti |
तक्ते takte |
तकाते takāte |
तकते takate | |
Second | तक्षि takṣi |
तक्थः takthaḥ |
तक्थ taktha |
तक्षे takṣe |
तकाथे takāthe |
तग्ध्वे tagdhve | |
First | तक्मि takmi |
तक्वः takvaḥ |
तक्मः / तक्मसि¹ takmaḥ / takmasi¹ |
तके take |
तक्वहे takvahe |
तक्महे takmahe | |
Imperative | |||||||
Third | तक्तु taktu |
तक्ताम् taktām |
तकन्तु takantu |
तक्ताम् taktām |
तकाताम् takātām |
तकताम् takatām | |
Second | तग्धि tagdhi |
तक्तम् taktam |
तक्त takta |
तक्ष्व takṣva |
तकाथाम् takāthām |
तग्ध्वम् tagdhvam | |
First | तकानि takāni |
तकाव takāva |
तकाम takāma |
तकै takai |
तकावहै takāvahai |
तकामहै takāmahai | |
Optative/Potential | |||||||
Third | तक्यात् takyāt |
तक्याताम् takyātām |
तक्युः takyuḥ |
तकीत takīta |
तकीयाताम् takīyātām |
तकीरन् takīran | |
Second | तक्याः takyāḥ |
तक्यातम् takyātam |
तक्यात takyāta |
तकीथाः takīthāḥ |
तकीयाथाम् takīyāthām |
तकीध्वम् takīdhvam | |
First | तक्याम् takyām |
तक्याव takyāva |
तक्याम takyāma |
तकीय takīya |
तकीवहि takīvahi |
तकीमहि takīmahi | |
Subjunctive | |||||||
Third | तकत् / तकति takat / takati |
तकतः takataḥ |
तकन् takan |
तकते / तकातै takate / takātai |
तकैते takaite |
तकन्त / तकान्तै takanta / takāntai | |
Second | तकः / तकसि takaḥ / takasi |
तकथः takathaḥ |
तकथ takatha |
तकसे / तकासै takase / takāsai |
तकैथे takaithe |
तकध्वे / तकाध्वै takadhve / takādhvai | |
First | तकानि / तका takāni / takā |
तकाव takāva |
तकाम takāma |
तकै takai |
तकावहै takāvahai |
तकामहै takāmahai | |
Participles | |||||||
तकत् takat |
तकान takāna | ||||||
Notes |
|
Imperfect: अतक् (atak), अतक्त (atakta) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | अतक् atak |
अतक्ताम् ataktām |
अतकन् atakan |
अतक्त atakta |
अतकाताम् atakātām |
अतकत atakata |
Second | अतक् atak |
अतक्तम् ataktam |
अतक्त atakta |
अतक्थाः atakthāḥ |
अतकाथाम् atakāthām |
अतग्ध्वम् atagdhvam |
First | अतकम् atakam |
अतक्व atakva |
अतक्म atakma |
अतकि ataki |
अतक्वहि atakvahi |
अतक्महि atakmahi |
References
[edit]- Monier Williams (1899) “तक्ति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 431.
- Rix, Helmut, editor (2001), Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 620
Categories:
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from the Proto-Indo-European root *tekʷ-
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit verbs
- Sanskrit class 2 verbs
- Sanskrit ubhayapada verbs
- Sanskrit parasmaipada verbs
- Sanskrit terms belonging to the root तक्
- Sanskrit verbs in Devanagari script
- Sanskrit terms with quotations