Jump to content

ज्योतिष

From Wiktionary, the free dictionary

Hindi

[edit]

Etymology

[edit]

Borrowed from Sanskrit ज्योतिष (jyotiṣa).

Pronunciation

[edit]
  • (Delhi) IPA(key): /d͡ʒjoː.t̪ɪʂ/, [d͡ʒjoː.t̪ɪʃ]

Noun

[edit]

ज्योतिष (jyotiṣf

  1. astrologer
  2. astrology

Declension

[edit]

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

From ज्योतिस् (jyótis, light).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

ज्योतिष (jyótiṣa) stemm

  1. an astronomer
  2. the sun
  3. a particular magical formula for exorcising the evil spirits supposed to possess weapons

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of ज्योतिष
singular dual plural
nominative ज्योतिषः (jyótiṣaḥ) ज्योतिषौ (jyótiṣau)
ज्योतिषा¹ (jyótiṣā¹)
ज्योतिषाः (jyótiṣāḥ)
ज्योतिषासः¹ (jyótiṣāsaḥ¹)
vocative ज्योतिष (jyótiṣa) ज्योतिषौ (jyótiṣau)
ज्योतिषा¹ (jyótiṣā¹)
ज्योतिषाः (jyótiṣāḥ)
ज्योतिषासः¹ (jyótiṣāsaḥ¹)
accusative ज्योतिषम् (jyótiṣam) ज्योतिषौ (jyótiṣau)
ज्योतिषा¹ (jyótiṣā¹)
ज्योतिषान् (jyótiṣān)
instrumental ज्योतिषेण (jyótiṣeṇa) ज्योतिषाभ्याम् (jyótiṣābhyām) ज्योतिषैः (jyótiṣaiḥ)
ज्योतिषेभिः¹ (jyótiṣebhiḥ¹)
dative ज्योतिषाय (jyótiṣāya) ज्योतिषाभ्याम् (jyótiṣābhyām) ज्योतिषेभ्यः (jyótiṣebhyaḥ)
ablative ज्योतिषात् (jyótiṣāt) ज्योतिषाभ्याम् (jyótiṣābhyām) ज्योतिषेभ्यः (jyótiṣebhyaḥ)
genitive ज्योतिषस्य (jyótiṣasya) ज्योतिषयोः (jyótiṣayoḥ) ज्योतिषाणाम् (jyótiṣāṇām)
locative ज्योतिषे (jyótiṣe) ज्योतिषयोः (jyótiṣayoḥ) ज्योतिषेषु (jyótiṣeṣu)
  • ¹Vedic

Noun

[edit]

ज्योतिष (jyótiṣa) stemn

  1. astrology; the science of the movements of the heavenly bodies and divisions of time dependant thereon; short tract for fixing the days and hours of the Vedic sacrifices (one of the 6 kinds of Vedāṅga texts)

Declension

[edit]
Neuter a-stem declension of ज्योतिष
singular dual plural
nominative ज्योतिषम् (jyótiṣam) ज्योतिषे (jyótiṣe) ज्योतिषाणि (jyótiṣāṇi)
ज्योतिषा¹ (jyótiṣā¹)
vocative ज्योतिष (jyótiṣa) ज्योतिषे (jyótiṣe) ज्योतिषाणि (jyótiṣāṇi)
ज्योतिषा¹ (jyótiṣā¹)
accusative ज्योतिषम् (jyótiṣam) ज्योतिषे (jyótiṣe) ज्योतिषाणि (jyótiṣāṇi)
ज्योतिषा¹ (jyótiṣā¹)
instrumental ज्योतिषेण (jyótiṣeṇa) ज्योतिषाभ्याम् (jyótiṣābhyām) ज्योतिषैः (jyótiṣaiḥ)
ज्योतिषेभिः¹ (jyótiṣebhiḥ¹)
dative ज्योतिषाय (jyótiṣāya) ज्योतिषाभ्याम् (jyótiṣābhyām) ज्योतिषेभ्यः (jyótiṣebhyaḥ)
ablative ज्योतिषात् (jyótiṣāt) ज्योतिषाभ्याम् (jyótiṣābhyām) ज्योतिषेभ्यः (jyótiṣebhyaḥ)
genitive ज्योतिषस्य (jyótiṣasya) ज्योतिषयोः (jyótiṣayoḥ) ज्योतिषाणाम् (jyótiṣāṇām)
locative ज्योतिषे (jyótiṣe) ज्योतिषयोः (jyótiṣayoḥ) ज्योतिषेषु (jyótiṣeṣu)
  • ¹Vedic

Descendants

[edit]
  • Punjabi: ਜੋਤਸ਼ (jotaś)

References

[edit]

Further reading

[edit]
  • Hellwig, Oliver (2010–2025) “jyotiṣa”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.