Jump to content

जृम्भते

From Wiktionary, the free dictionary

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

जृम्भते (jṛ́mbhate) third-singular indicative (class 1, type A, root जृम्भ्)[1]

  1. to open the mouth, yawn, ĀśvGṛ. iii, 6 ; Mn. &c.;
  2. to gape open, open (as a flower), Ṛtus. ; Kathās. xxv ;
  3. to fly back or recoil (as a bow when unstrung), MBh. v, 1909;
  4. to unstring a bow, R. iii, 30, 28;
  5. to unfold, spread (as a flood &c.), expand, occupy a larger circuit, MBh. ; Hariv. ; Bhartṛ. iii, 41 ; Rājat. v, 269 ;
  6. to spread (as sound), v, 363 ;
  7. to feel at ease, Hariv. 12073; Kum. iii, 24 ; Kathās. vii, 102 ; Rājat. vi, 283  :

Conjugation

[edit]

Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.

Nonfinite Forms: जृम्भितुम् (jṛ́mbhitum)
Undeclinable
Infinitive जृम्भितुम्
jṛ́mbhitum
Gerund जृम्भित्वा
jṛmbhitvā́
Participles
Masculine/Neuter Gerundive जृम्भ्य / जृम्भितव्य / जृम्भणीय
jṛ́mbhya / jṛmbhitavya / jṛmbhaṇīya
Feminine Gerundive जृम्भ्या / जृम्भितव्या / जृम्भणीया
jṛ́mbhyā / jṛmbhitavyā / jṛmbhaṇīyā
Masculine/Neuter Past Passive Participle जृम्भित
jṛmbhitá
Feminine Past Passive Participle जृम्भिता
jṛmbhitā́
Masculine/Neuter Past Active Participle जृम्भितवत्
jṛmbhitávat
Feminine Past Active Participle जृम्भितवती
jṛmbhitávatī
Present: जृम्भते (jṛ́mbhate)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third -
-
-
-
-
-
जृम्भते
jṛ́mbhate
जृम्भेते
jṛ́mbhete
जृम्भन्ते
jṛ́mbhante
Second -
-
-
-
-
-
जृम्भसे
jṛ́mbhase
जृम्भेथे
jṛ́mbhethe
जृम्भध्वे
jṛ́mbhadhve
First -
-
-
-
-
-
जृम्भे
jṛ́mbhe
जृम्भावहे
jṛ́mbhāvahe
जृम्भामहे
jṛ́mbhāmahe
Imperative
Third -
-
-
-
-
-
जृम्भताम्
jṛ́mbhatām
जृम्भेताम्
jṛ́mbhetām
जृम्भन्ताम्
jṛ́mbhantām
Second -
-
-
-
-
-
जृम्भस्व
jṛ́mbhasva
जृम्भेथाम्
jṛ́mbhethām
जृम्भध्वम्
jṛ́mbhadhvam
First -
-
-
-
-
-
जृम्भै
jṛ́mbhai
जृम्भावहै
jṛ́mbhāvahai
जृम्भामहै
jṛ́mbhāmahai
Optative/Potential
Third -
-
-
-
-
-
जृम्भेत
jṛ́mbheta
जृम्भेयाताम्
jṛ́mbheyātām
जृम्भेरन्
jṛ́mbheran
Second -
-
-
-
-
-
जृम्भेथाः
jṛ́mbhethāḥ
जृम्भेयाथाम्
jṛ́mbheyāthām
जृम्भेध्वम्
jṛ́mbhedhvam
First -
-
-
-
-
-
जृम्भेय
jṛ́mbheya
जृम्भेवहि
jṛ́mbhevahi
जृम्भेमहि
jṛ́mbhemahi
Subjunctive
Third -
-
-
-
-
-
जृम्भाते / जृम्भातै
jṛ́mbhāte / jṛ́mbhātai
जृम्भैते
jṛ́mbhaite
जृम्भन्त / जृम्भान्तै
jṛ́mbhanta / jṛ́mbhāntai
Second -
-
-
-
-
-
जृम्भासे / जृम्भासै
jṛ́mbhāse / jṛ́mbhāsai
जृम्भैथे
jṛ́mbhaithe
जृम्भाध्वै
jṛ́mbhādhvai
First -
-
-
-
-
-
जृम्भै
jṛ́mbhai
जृम्भावहै
jṛ́mbhāvahai
जृम्भामहै
jṛ́mbhāmahai
Participles
-
-
जृम्भमाण
jṛ́mbhamāṇa
Notes
  • The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit.
Imperfect: अजृम्भत (ájṛmbhata)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third -
-
-
-
-
-
अजृम्भत
ájṛmbhata
अजृम्भेताम्
ájṛmbhetām
अजृम्भन्त
ájṛmbhanta
Second -
-
-
-
-
-
अजृम्भथाः
ájṛmbhathāḥ
अजृम्भेथाम्
ájṛmbhethām
अजृम्भध्वम्
ájṛmbhadhvam
First -
-
-
-
-
-
अजृम्भे
ájṛmbhe
अजृम्भावहि
ájṛmbhāvahi
अजृम्भामहि
ájṛmbhāmahi
Future: जृम्भिष्यते (jṛmbhiṣyáte)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third -
-
-
-
-
-
जृम्भिष्यते
jṛmbhiṣyáte
जृम्भिष्येते
jṛmbhiṣyéte
जृम्भिष्यन्ते
jṛmbhiṣyánte
Second -
-
-
-
-
-
जृम्भिष्यसे
jṛmbhiṣyáse
जृम्भिष्येथे
jṛmbhiṣyéthe
जृम्भिष्यध्वे
jṛmbhiṣyádhve
First -
-
-
-
-
-
जृम्भिष्ये
jṛmbhiṣyé
जृम्भिष्यावहे
jṛmbhiṣyā́vahe
जृम्भिष्यामहे
jṛmbhiṣyā́mahe
Participles
-
-
जृम्भिष्यमाण
jṛmbhiṣyámāṇa
Conditional: अजृम्भिष्यत (ájṛmbhiṣyata)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third -
-
-
-
-
-
अजृम्भिष्यत
ájṛmbhiṣyata
अजृम्भिष्येताम्
ájṛmbhiṣyetām
अजृम्भिष्यन्त
ájṛmbhiṣyanta
Second -
-
-
-
-
-
अजृम्भिष्यथाः
ájṛmbhiṣyathāḥ
अजृम्भिष्येथाम्
ájṛmbhiṣyethām
अजृम्भिष्यध्वम्
ájṛmbhiṣyadhvam
First -
-
-
-
-
-
अजृम्भिष्ये
ájṛmbhiṣye
अजृम्भिष्यावहि
ájṛmbhiṣyāvahi
अजृम्भिष्यामहि
ájṛmbhiṣyāmahi
Aorist: अजृम्भिष्ट (ájṛmbhiṣṭa)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third -
-
-
-
-
-
अजृम्भिष्ट
ájṛmbhiṣṭa
अजृम्भिषाताम्
ájṛmbhiṣātām
अजृम्भिषत
ájṛmbhiṣata
Second -
-
-
-
-
-
अजृम्भिष्ठाः
ájṛmbhiṣṭhāḥ
अजृम्भिषाथाम्
ájṛmbhiṣāthām
अजृम्भिढ्वम्
ájṛmbhiḍhvam
First -
-
-
-
-
-
अजृम्भिषि
ájṛmbhiṣi
अजृम्भिष्वहि
ájṛmbhiṣvahi
अजृम्भिष्महि
ájṛmbhiṣmahi
Injunctive
Third -
-
-
-
-
-
जृम्भिष्ट
jṛ́mbhiṣṭa
जृम्भिषाताम्
jṛ́mbhiṣātām
जृम्भिषत
jṛ́mbhiṣata
Second -
-
-
-
-
-
जृम्भिष्ठाः
jṛ́mbhiṣṭhāḥ
जृम्भिषाथाम्
jṛ́mbhiṣāthām
जृम्भिढ्वम्
jṛ́mbhiḍhvam
First -
-
-
-
-
-
जृम्भिषि
jṛ́mbhiṣi
जृम्भिष्वहि
jṛ́mbhiṣvahi
जृम्भिष्महि
jṛ́mbhiṣmahi
Subjunctive
Third -
-
-
-
-
-
जृम्भिषते / जृम्भिषातै
jṛ́mbhiṣate / jṛ́mbhiṣātai
जृम्भिषैते
jṛ́mbhiṣaite
जृम्भिषन्त
jṛ́mbhiṣanta
Second -
-
-
-
-
-
जृम्भिषसे / जृम्भिषासै
jṛ́mbhiṣase / jṛ́mbhiṣāsai
जृम्भिषैथे
jṛ́mbhiṣaithe
जृम्भिषध्वे / जृम्भिषाध्वै
jṛ́mbhiṣadhve / jṛ́mbhiṣādhvai
First -
-
-
-
-
-
जृम्भिषै
jṛ́mbhiṣai
जृम्भिषावहे
jṛ́mbhiṣāvahe
जृम्भिषामहे / जृम्भिषामहै
jṛ́mbhiṣāmahe / jṛ́mbhiṣāmahai
Notes
  • The subjunctive is only used in Vedic Sanskrit.
Benedictive/Precative: -
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Optative/Potential
Third -
-
-
-
-
-
- - -
Second -
-
-
-
-
-
- - -
First -
-
-
-
-
-
- - -
Perfect: जजृम्भे (jajṛmbhé)
Active Mediopassive
Singular Dual Plural Singular Dual Plural
Indicative
Third -
-
-
-
-
-
जजृम्भे
jajṛmbhé
जजृम्भाते
jajṛmbhā́te
जजृम्भिरे
jajṛmbhiré
Second -
-
-
-
-
-
जजृम्भिषे
jajṛmbhiṣé
जजृम्भाथे
jajṛmbhā́the
जजृम्भिध्वे
jajṛmbhidhvé
First -
-
-
-
-
-
जजृम्भे
jajṛmbhé
जजृम्भिवहे
jajṛmbhiváhe
जजृम्भिमहे
jajṛmbhimáhe
Participles
-
-
जजृम्भाण
jajṛmbhāṇá

References

[edit]
  1. ^ Monier Williams (1899) “जृम्भते”, in A Sanskrit–English Dictionary, [], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 424.