चक्रवर्तिन्

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• চক্ৰৱৰ্তিন্ (Assamese script)
• ᬘᬓ᭄ᬭᬯᬃᬢᬶᬦ᭄ (Balinese script)
• চক্রবর্তিন্ (Bengali script)
• 𑰓𑰎𑰿𑰨𑰪𑰨𑰿𑰝𑰰𑰡𑰿 (Bhaiksuki script)
• 𑀘𑀓𑁆𑀭𑀯𑀭𑁆𑀢𑀺𑀦𑁆 (Brahmi script)
• စကြဝရ်္တိန် (Burmese script)
• ચક્રવર્તિન્ (Gujarati script)
• ਚਕ੍ਰਵਰ੍ਤਿਨ੍ (Gurmukhi script)
• 𑌚𑌕𑍍𑌰𑌵𑌰𑍍𑌤𑌿𑌨𑍍 (Grantha script)
• ꦕꦏꦿꦮꦂꦠꦶꦤ꧀ (Javanese script)
• 𑂒𑂍𑂹𑂩𑂫𑂩𑂹𑂞𑂱𑂢𑂹 (Kaithi script)
• ಚಕ್ರವರ್ತಿೝ (Kannada script)
• ចក្រវត៌ិន៑ (Khmer script)
• ຈກ຺ຣວຣ຺ຕິນ຺ (Lao script)
• ചക്രവര്തിന് (Malayalam script)
• ᢜᠠᡬᡵᠠᠸᠠᡵᢠᡳᠨ (Manchu script)
• 𑘓𑘎𑘿𑘨𑘪𑘨𑘿𑘝𑘱𑘡𑘿 (Modi script)
• ᢋᠠᢉᠷᠠᠸᠠᠷᢐᠢᠨ (Mongolian script)
• 𑦳𑦮𑧠𑧈𑧊𑧈𑧠𑦽𑧒𑧁𑧠 (Nandinagari script)
• 𑐔𑐎𑑂𑐬𑐰𑐬𑑂𑐟𑐶𑐣𑑂 (Newa script)
• ଚକ୍ରଵର୍ତିନ୍ (Odia script)
• ꢗꢒ꣄ꢬꢮꢬ꣄ꢡꢶꢥ꣄ (Saurashtra script)
• 𑆖𑆑𑇀𑆫𑆮𑆫𑇀𑆠𑆴𑆤𑇀 (Sharada script)
• 𑖓𑖎𑖿𑖨𑖪𑖨𑖿𑖝𑖰𑖡𑖿 (Siddham script)
• චක්‍රවර්‍තින් (Sinhalese script)
• 𑩡𑩜 𑪙𑩼𑩾𑩼 𑪙𑩫𑩑𑩯 𑪙 (Soyombo script)
• 𑚏𑚊𑚶𑚤𑚦𑚤𑚶𑚙𑚮𑚝𑚶 (Takri script)
• சக்ரவர்திந் (Tamil script)
• చక్రవర్తిౝ (Telugu script)
• จกฺรวรฺตินฺ (Thai script)
• ཙ་ཀྲ་ཝ་རྟི་ན྄ (Tibetan script)
• 𑒔𑒏𑓂𑒩𑒫𑒩𑓂𑒞𑒱𑒢𑓂 (Tirhuta script)
• 𑨣𑨋𑩇𑨫𑨭𑨫𑩇𑨙𑨁𑨝𑨴 (Zanabazar Square script)

Etymology

Compound of चक्र (cakra, “chakra, wheel”) +‎ वर्तिन् (vartin, “turner”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /t͡ɕɐk.ɾɐ.ʋɐɾ.tin/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /t͡ɕɐk.ɾɐˈʋɐɾ.t̪in̪/

Noun

चक्रवर्तिन् • (cakravartin) stem, m

1. (historical, Hinduism, Buddhism) chakravartin, wheel-turner (in reference to the dharmachakra, world-ruler, upholder of dharma, a title taken by Indian emperors)
   • c. 80 CE – 150 CE, Aśvaghoṣa, Saundarananda 2.32:

     अधर्मिष्ठाम् अचकथन् न कथाम् अकथङ्कतः ।
     चक्रवर्तीव च परान् धर्मायाभ्युदसीषहत् ॥

     adharmiṣṭhām acakathan na kathām akathaṅkataḥ.
     cakravartīva ca parān dharmāyābhyudasīṣahat.

     He spoke not of impiety, nor the doubting and questioning,
     And like a wheel-turning king, he inspired others to take up the duty to dharma.

Declension

Masculine in-stem declension of चक्रवर्तिन् (cakravartin)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	चक्रवर्ती cakravartī	चक्रवर्तिनौ / चक्रवर्तिना¹ cakravartinau / cakravartinā¹	चक्रवर्तिनः cakravartinaḥ
Vocative	चक्रवर्तिन् cakravartin	चक्रवर्तिनौ / चक्रवर्तिना¹ cakravartinau / cakravartinā¹	चक्रवर्तिनः cakravartinaḥ
Accusative	चक्रवर्तिनम् cakravartinam	चक्रवर्तिनौ / चक्रवर्तिना¹ cakravartinau / cakravartinā¹	चक्रवर्तिनः cakravartinaḥ
Instrumental	चक्रवर्तिना cakravartinā	चक्रवर्तिभ्याम् cakravartibhyām	चक्रवर्तिभिः cakravartibhiḥ
Dative	चक्रवर्तिने cakravartine	चक्रवर्तिभ्याम् cakravartibhyām	चक्रवर्तिभ्यः cakravartibhyaḥ
Ablative	चक्रवर्तिनः cakravartinaḥ	चक्रवर्तिभ्याम् cakravartibhyām	चक्रवर्तिभ्यः cakravartibhyaḥ
Genitive	चक्रवर्तिनः cakravartinaḥ	चक्रवर्तिनोः cakravartinoḥ	चक्रवर्तिनाम् cakravartinām
Locative	चक्रवर्तिनि cakravartini	चक्रवर्तिनोः cakravartinoḥ	चक्रवर्तिषु cakravartiṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Prakrit: 𑀘𑀓𑁆𑀓𑀯𑀝𑁆𑀝𑀺 (cakkavaṭṭi)
  • Ardhamagadhi Prakrit: 𑀘𑀓𑁆𑀓𑀯𑀝𑁆𑀝𑀺 (cakkavaṭṭi)
  • Maharastri Prakrit: 𑀘𑀓𑁆𑀓𑀯𑀝𑁆𑀝𑀺 (cakkavaṭṭi)
  • Sauraseni Prakrit: 𑀘𑀓𑁆𑀓𑀯𑀢𑁆𑀢𑀺 (cakkavatti)
  • Niya Prakrit: 𐨕𐨐𐨿𐨪𐨬𐨟𐨁 (cakravati)
• Pali: cakkavattin
• → English: chakravartin
• → Hindustani:

  Hindi: चक्रवर्ती (cakravartī)

  Urdu: چَکْرَوَرْتِی (cakravartī)

• → Old Javanese: cakrawarti
  • Javanese: ꦕꦏꦿꦮꦂꦠꦶ (cakrawarti)
  • → Balinese: ᬘᬓ᭄ᬭᬯᬃᬢᬶ (cakrawarti)
• → Malayalam: ചക്രവർത്തി (cakravaṟtti)
• → Tamil: சக்கிரவர்த்தி (cakkiravartti)
• → Telugu: చక్రవర్తి (cakravarti)

References

• Monier Williams (1899) “चक्रवर्तिन्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 381, column 2.