क्षोदस्

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ক্ষোদস্ (Assamese script)
• ᬓ᭄ᬱᭀᬤᬲ᭄ (Balinese script)
• ক্ষোদস্ (Bengali script)
• 𑰎𑰿𑰬𑰺𑰟𑰭𑰿 (Bhaiksuki script)
• 𑀓𑁆𑀱𑁄𑀤𑀲𑁆 (Brahmi script)
• က္ၑောဒသ် (Burmese script)
• ક્ષોદસ્ (Gujarati script)
• ਕ੍ਸ਼ੋਦਸ੍ (Gurmukhi script)
• 𑌕𑍍𑌷𑍋𑌦𑌸𑍍 (Grantha script)
• ꦏ꧀ꦰꦺꦴꦢꦱ꧀ (Javanese script)
• 𑂍𑂹𑂭𑂷𑂠𑂮𑂹 (Kaithi script)
• ಕ್ಷೋದಸ್ (Kannada script)
• ក្ឞោទស៑ (Khmer script)
• ກ຺ໂຩທສ຺ (Lao script)
• ക്ഷോദസ് (Malayalam script)
• ᡬᢢᠣᡩᠠᠰ᠌ (Manchu script)
• 𑘎𑘿𑘬𑘻𑘟𑘭𑘿 (Modi script)
• ᢉᢔᠣᠸᠠᢑᠠᠰ (Mongolian script)
• 𑦮𑧠𑧌𑧜𑦿𑧍𑧠 (Nandinagari script)
• 𑐎𑑂𑐲𑑀𑐡𑐳𑑂 (Newa script)
• କ୍ଷୋଦସ୍ (Odia script)
• ꢒ꣄ꢰꣂꢣꢱ꣄ (Saurashtra script)
• 𑆑𑇀𑆰𑆾𑆢𑆱𑇀 (Sharada script)
• 𑖎𑖿𑖬𑖺𑖟𑖭𑖿 (Siddham script)
• ක්‍ෂොදස් (Sinhalese script)
• 𑩜 𑪙𑪀𑩕𑩭𑪁 𑪙 (Soyombo script)
• 𑚊𑚶𑚴𑚛𑚨𑚶 (Takri script)
• க்ஷோத³ஸ் (Tamil script)
• క్షోదస్ (Telugu script)
• กฺโษทสฺ (Thai script)
• ཀྵོ་ད་ས྄ (Tibetan script)
• 𑒏𑓂𑒭𑒼𑒠𑒮𑓂 (Tirhuta script)
• 𑨋𑩇𑨯𑨆𑨛𑨰𑨴 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *kšáwdas (“swell of the sea; gush of water; current”), from Proto-Indo-European *k⁽ʷ⁾séwd-os ~ *k⁽ʷ⁾séwd-es-, from *k⁽ʷ⁾sewd-. Cognate with Avestan 𐬑𐬱𐬀𐬊𐬜𐬀𐬵 (xšaoδah, “swell of the sea, gush of water”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kʂɐ́w.dɐs/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /kʂoː.d̪ɐs̪/

Noun

क्षोदस् • (kṣódas) stem, n

1. swell of the sea; water in agitation; rushing gush of water
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 6.017.12:

     आ क्षोदो॒ महि॑ वृ॒तं न॒दीनां॒ परि॑ष्ठितमसृज ऊ॒र्मिम॒पाम् ।
     तासा॒मनु॑ प्र॒वत॑ इन्द्र॒ पन्थां॒ प्रार्द॑यो॒ नीची॑र॒पसः॑ समु॒द्रम् ॥

     ā́ kṣódo máhi vṛtáṃ nadī́nāṃ páriṣṭhitamasṛja ūrmímapā́m.
     tā́sāmánu praváta indra pánthāṃ prā́rdayo nī́cīrapásaḥ samudrám.

     You set free the rushing wave of waters; the floods' great swell encompassed and obstructed.
     You directed downward, O Indra, their course along steep slopes, speeding to the ocean.

Declension

Neuter as-stem declension of क्षोदस्

	singular	dual	plural
nominative	क्षोदः (kṣódaḥ)	क्षोदसी (kṣódasī)	क्षोदांसि (kṣódāṃsi)
vocative	क्षोदः (kṣódaḥ)	क्षोदसी (kṣódasī)	क्षोदांसि (kṣódāṃsi)
accusative	क्षोदः (kṣódaḥ)	क्षोदसी (kṣódasī)	क्षोदांसि (kṣódāṃsi)
instrumental	क्षोदसा (kṣódasā)	क्षोदोभ्याम् (kṣódobhyām)	क्षोदोभिः (kṣódobhiḥ)
dative	क्षोदसे (kṣódase)	क्षोदोभ्याम् (kṣódobhyām)	क्षोदोभ्यः (kṣódobhyaḥ)
ablative	क्षोदसः (kṣódasaḥ)	क्षोदोभ्याम् (kṣódobhyām)	क्षोदोभ्यः (kṣódobhyaḥ)
genitive	क्षोदसः (kṣódasaḥ)	क्षोदसोः (kṣódasoḥ)	क्षोदसाम् (kṣódasām)
locative	क्षोदसि (kṣódasi)	क्षोदसोः (kṣódasoḥ)	क्षोदःसु (kṣódaḥsu)