कूप

Sanskrit

Etymology 1

From Proto-Indo-Aryan *kúHpas, from Proto-Indo-Iranian *kúHpas, from Proto-Indo-European *kúHp-o-s, from *kuHp- (“water vessel; hollow”), from *kew- (“bend, curve”). Cognate with Latin cupa, Ancient Greek κύπη (kúpē, “gap, hollow”), κύπελλον (kúpellon), Old English hyf (whence English hive, qv).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kúː.pɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkuː.pɐ/

Noun

कूप • (kū́pa) stem, m

1. a well; a hole dug in the ground as a source of water
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.105.17:

     त्रि॒तः कूपेऽव॑हितो दे॒वान्ह॑वत ऊ॒तये॑ ।
     तच्छु॑श्राव॒ बृह॒स्पतिः॑ कृ॒ण्वन्नं॑हूर॒णादु॒रु वि॒त्तं मे॑ अ॒स्य रो॑दसी ॥

     tritáḥ kū́péʼvahito devā́nhavata ūtáye.
     tácchuśrāva bṛ́haspátiḥ kṛṇvánnaṃhūraṇā́durú vittáṃ me asyá rodasī.

     Trita, when buried in the well, calls on the Gods to succour him.
     That call of his Bṛhaspati heard and released him from distress. Mark this my woe, ye Earth and Heaven.

2. hole, cavity
3. leather oil vessel
4. cave

Declension

Masculine a-stem declension of कूप

	singular	dual	plural
nominative	कूपः (kū́paḥ)	कूपौ (kū́pau) कूपा¹ (kū́pā¹)	कूपाः (kū́pāḥ) कूपासः¹ (kū́pāsaḥ¹)
vocative	कूप (kū́pa)	कूपौ (kū́pau) कूपा¹ (kū́pā¹)	कूपाः (kū́pāḥ) कूपासः¹ (kū́pāsaḥ¹)
accusative	कूपम् (kū́pam)	कूपौ (kū́pau) कूपा¹ (kū́pā¹)	कूपान् (kū́pān)
instrumental	कूपेन (kū́pena)	कूपाभ्याम् (kū́pābhyām)	कूपैः (kū́paiḥ) कूपेभिः¹ (kū́pebhiḥ¹)
dative	कूपाय (kū́pāya)	कूपाभ्याम् (kū́pābhyām)	कूपेभ्यः (kū́pebhyaḥ)
ablative	कूपात् (kū́pāt)	कूपाभ्याम् (kū́pābhyām)	कूपेभ्यः (kū́pebhyaḥ)
genitive	कूपस्य (kū́pasya)	कूपयोः (kū́payoḥ)	कूपानाम् (kū́pānām)
locative	कूपे (kū́pe)	कूपयोः (kū́payoḥ)	कूपेषु (kū́peṣu)

• ¹Vedic

Derived terms

• कूपक (kūpaka)

Descendants

Descendants

• Dardic:
  • Kalasha: kuí
• Pali: kepa
• Prakrit: 𑀓𑀽𑀬 (kūya)
• Prakrit: 𑀓𑀼𑀁𑀧𑀬 (kuṃpaya)
  • Central:
    • Ardhamagadhi Prakrit: 𑀓𑀽𑀯 (kūva)
    • Sauraseni Prakrit: 𑀓𑀽𑀯𑀅 (kūvaa), 𑀓𑀽𑀯𑀕 (kūvaga)
      • Old Hindi: कुआ (kuā)
        • Hindi: कुँआ (kũā)
      • Romani: kūpă
  • Eastern:
    • Magadhi Prakrit:
      • Assamese: কুঁৱা (kũwa), কূপা (kupa)
      • Bengali: কুয়া (kuẏa)
      • Odia: କୂପୀ (kupi)
  • Southern:
    • Maharastri Prakrit:
      • Old Marathi: 𑘎𑘳𑘮𑘰 (kuhā)
  • Northwestern:
    • Paisaci Prakrit:
      • Takka Apabhramsa:
        • Lahnda: کپا (kuppā)
        • Punjabi: khūh, kuppā, kuppī

          Gurmukhi script: ਖੂਹ, ਕੁੱਪਾ, ਕੁੱਪੀ

          Shahmukhi script: کھُہ, کُپَّا, کُپِّی

          • Bihari: कुप्पा (kuppā), कुप्पी (kuppī)
          • Gujarati: કુપ્પો (kuppo), કુપ્પો (kuppo)
          • Hindustani: kuppā, kuppī
            • Hindi: कुप्पा, कुप्पी
            • Urdu: کُپَّا (kuppā), کُپِّی (kuppī)
          • Marathi: कुप्पा (kuppā)
          • Nepali: कुप्पा (kuppā), कुप्पि (kuppi)
      • Vracada Apabhramsa:
        • Sindhi: kupo, kupiṛo

          Arabic script: ڪُپو, ڪُپِڙو

          Devanagari script: कुपो, कुपिड़ो

  • Northern:
    • Khasa Prakrit:
      • Nepali: कुवा (kuwā)
  • Southern:
    • Maharastri Prakrit:
      • Konkani: kuppi

        Devanagari script: कुप्पि

        Kannada script: ಕುಪ್ಪಿ

        Latin script: kuppi

      • Marathi: कुपा (kupā), कुपी (kupī)
  • Western:
    • Sauraseni Prakrit:
      • Old Gujarati:
        • Gujarati: કૂવો (kūvo), કુંપો (kumpo), કુંપી (kumpī), કુપી (kupī)
        • Mewari: कूड़ो (kūṛo)
• → Telugu: కూపము (kūpamu)
• → Malay: kupi

Etymology 2

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kuː.pɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkuː.pɐ/

Noun

कूप • (kūpa) stem, m

1. mooring post, mast

Declension

Masculine a-stem declension of कूप

	singular	dual	plural
nominative	कूपः (kūpaḥ)	कूपौ (kūpau) कूपा¹ (kūpā¹)	कूपाः (kūpāḥ) कूपासः¹ (kūpāsaḥ¹)
vocative	कूप (kūpa)	कूपौ (kūpau) कूपा¹ (kūpā¹)	कूपाः (kūpāḥ) कूपासः¹ (kūpāsaḥ¹)
accusative	कूपम् (kūpam)	कूपौ (kūpau) कूपा¹ (kūpā¹)	कूपान् (kūpān)
instrumental	कूपेन (kūpena)	कूपाभ्याम् (kūpābhyām)	कूपैः (kūpaiḥ) कूपेभिः¹ (kūpebhiḥ¹)
dative	कूपाय (kūpāya)	कूपाभ्याम् (kūpābhyām)	कूपेभ्यः (kūpebhyaḥ)
ablative	कूपात् (kūpāt)	कूपाभ्याम् (kūpābhyām)	कूपेभ्यः (kūpebhyaḥ)
genitive	कूपस्य (kūpasya)	कूपयोः (kūpayoḥ)	कूपानाम् (kūpānām)
locative	कूपे (kūpe)	कूपयोः (kūpayoḥ)	कूपेषु (kūpeṣu)

• ¹Vedic

Derived terms

• कूपक (kūpaka)

Descendants

• Pali: kūpa, kūpaka
• Prakrit: 𑀓𑀽𑀯 (kūva), 𑀓𑀽𑀯𑀬 (kūvaya)
  • Southern:
    • Helu Prakrit:
      • Dhivehi: ކުނބު (kuᵐbu)
      • Sinhalese: කුඹ (kuᵐba)
  • Western:
    • Sauraseni Prakrit:
      • Gujarati: કૂવો (kūvo)

References

• Monier Williams (1899) “कूप”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 300/1.
• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “kupa”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 176