कनिष्ठ

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit कनिष्ठ (kaniṣṭha).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /kə.nɪʂʈʰ/, [kɐ.nɪʂʈʰ]

Adjective

कनिष्ठ • (kaniṣṭh) (indeclinable)

1. junior, lower-ranked

   Antonym: वरिष्ठ (variṣṭh)

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• কনিষ্ঠ (Assamese script)
• ᬓᬦᬶᬱ᭄ᬞ (Balinese script)
• কনিষ্ঠ (Bengali script)
• 𑰎𑰡𑰰𑰬𑰿𑰙 (Bhaiksuki script)
• 𑀓𑀦𑀺𑀱𑁆𑀞 (Brahmi script)
• ကနိၑ္ဌ (Burmese script)
• કનિષ્ઠ (Gujarati script)
• ਕਨਿਸ਼੍ਠ (Gurmukhi script)
• 𑌕𑌨𑌿𑌷𑍍𑌠 (Grantha script)
• ꦏꦤꦶꦰ꧀ꦜ (Javanese script)
• 𑂍𑂢𑂱𑂭𑂹𑂘 (Kaithi script)
• ಕನಿಷ್ಠ (Kannada script)
• កនិឞ្ឋ (Khmer script)
• ກນິຩ຺ຐ (Lao script)
• കനിഷ്ഠ (Malayalam script)
• ᡬᠠᠨᡳᢢᡱᠠ (Manchu script)
• 𑘎𑘡𑘱𑘬𑘿𑘙 (Modi script)
• ᢉᠠᠨᠢᢔᢍᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦮𑧁𑧒𑧌𑧠𑦹 (Nandinagari script)
• 𑐎𑐣𑐶𑐲𑑂𑐛 (Newa script)
• କନିଷ୍ଠ (Odia script)
• ꢒꢥꢶꢰ꣄ꢝ (Saurashtra script)
• 𑆑𑆤𑆴𑆰𑇀𑆜 (Sharada script)
• 𑖎𑖡𑖰𑖬𑖿𑖙 (Siddham script)
• කනිෂ‍්ඨ (Sinhalese script)
• 𑩜𑩯𑩑𑪀 𑪙𑩧 (Soyombo script)
• 𑚊𑚝𑚮𑚶𑚕 (Takri script)
• கநிஷ்ட² (Tamil script)
• కనిష్ఠ (Telugu script)
• กนิษฺฐ (Thai script)
• ཀ་ནི་ཥྛ (Tibetan script)
• 𑒏𑒢𑒱𑒭𑓂𑒚 (Tirhuta script)
• 𑨋𑨝𑨁𑨯𑩇𑨕 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *kaniHṣṭʰas, from Proto-Indo-Iranian *kaniHštʰas, from Proto-Indo-European *ken-.

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kɐ.niʂ.ʈʰɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /kɐˈn̪iʂ.ʈʰɐ/

• (Vedic) IPA^(key): /kɐ́.niʂ.ʈʰɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /kɐˈn̪iʂ.ʈʰɐ/

Adjective

कनिष्ठ • (kaniṣṭhá or kániṣṭha) stem

1. youngest, younger-born
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 4.33.5:

     ज्ये॒ष्ठ आ॑ह चम॒सा द्वा क॒रेति॒ कनी॑या॒न्त्रीन्कृ॑णवा॒मेत्या॑ह।
     क॒नि॒ष्ठ आ॑ह च॒तुर॑स्क॒रेति॒ त्वष्ट॑ ऋभव॒स्तत्प॑नय॒द्वचो॑ वः॥

     jyeṣṭhá āha camasā́ dvā́ karéti kánīyāntrī́nkṛṇavāmétyāha.
     kaniṣṭhá āha catúraskaréti tváṣṭa ṛbhavastátpanayadváco vaḥ.

     Two beakers let us make,—thus said the eldest. Let us make three,—this was the younger's sentence.
     Four beakers let us make,—thus spoke the youngest. Tvaṣṭa approved this rede of yours, O Ṛbhus.

   • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda
2. smallest, lowest, least
   • c. 700 BCE, Śatapatha Brāhmaṇa

Declension

Masculine a-stem declension of कनिष्ठ (kaniṣṭhá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कनिष्ठः kaniṣṭháḥ	कनिष्ठौ / कनिष्ठा¹ kaniṣṭhaú / kaniṣṭhā́¹	कनिष्ठाः / कनिष्ठासः¹ kaniṣṭhā́ḥ / kaniṣṭhā́saḥ¹
Vocative	कनिष्ठ kániṣṭha	कनिष्ठौ / कनिष्ठा¹ kániṣṭhau / kániṣṭhā¹	कनिष्ठाः / कनिष्ठासः¹ kániṣṭhāḥ / kániṣṭhāsaḥ¹
Accusative	कनिष्ठम् kaniṣṭhám	कनिष्ठौ / कनिष्ठा¹ kaniṣṭhaú / kaniṣṭhā́¹	कनिष्ठान् kaniṣṭhā́n
Instrumental	कनिष्ठेन kaniṣṭhéna	कनिष्ठाभ्याम् kaniṣṭhā́bhyām	कनिष्ठैः / कनिष्ठेभिः¹ kaniṣṭhaíḥ / kaniṣṭhébhiḥ¹
Dative	कनिष्ठाय kaniṣṭhā́ya	कनिष्ठाभ्याम् kaniṣṭhā́bhyām	कनिष्ठेभ्यः kaniṣṭhébhyaḥ
Ablative	कनिष्ठात् kaniṣṭhā́t	कनिष्ठाभ्याम् kaniṣṭhā́bhyām	कनिष्ठेभ्यः kaniṣṭhébhyaḥ
Genitive	कनिष्ठस्य kaniṣṭhásya	कनिष्ठयोः kaniṣṭháyoḥ	कनिष्ठानाम् kaniṣṭhā́nām
Locative	कनिष्ठे kaniṣṭhé	कनिष्ठयोः kaniṣṭháyoḥ	कनिष्ठेषु kaniṣṭhéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of कनिष्ठा (kaniṣṭhā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कनिष्ठा kaniṣṭhā́	कनिष्ठे kaniṣṭhé	कनिष्ठाः kaniṣṭhā́ḥ
Vocative	कनिष्ठे kániṣṭhe	कनिष्ठे kániṣṭhe	कनिष्ठाः kániṣṭhāḥ
Accusative	कनिष्ठाम् kaniṣṭhā́m	कनिष्ठे kaniṣṭhé	कनिष्ठाः kaniṣṭhā́ḥ
Instrumental	कनिष्ठया / कनिष्ठा¹ kaniṣṭháyā / kaniṣṭhā́¹	कनिष्ठाभ्याम् kaniṣṭhā́bhyām	कनिष्ठाभिः kaniṣṭhā́bhiḥ
Dative	कनिष्ठायै kaniṣṭhā́yai	कनिष्ठाभ्याम् kaniṣṭhā́bhyām	कनिष्ठाभ्यः kaniṣṭhā́bhyaḥ
Ablative	कनिष्ठायाः / कनिष्ठायै² kaniṣṭhā́yāḥ / kaniṣṭhā́yai²	कनिष्ठाभ्याम् kaniṣṭhā́bhyām	कनिष्ठाभ्यः kaniṣṭhā́bhyaḥ
Genitive	कनिष्ठायाः / कनिष्ठायै² kaniṣṭhā́yāḥ / kaniṣṭhā́yai²	कनिष्ठयोः kaniṣṭháyoḥ	कनिष्ठानाम् kaniṣṭhā́nām
Locative	कनिष्ठायाम् kaniṣṭhā́yām	कनिष्ठयोः kaniṣṭháyoḥ	कनिष्ठासु kaniṣṭhā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of कनिष्ठ (kaniṣṭhá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कनिष्ठम् kaniṣṭhám	कनिष्ठे kaniṣṭhé	कनिष्ठानि / कनिष्ठा¹ kaniṣṭhā́ni / kaniṣṭhā́¹
Vocative	कनिष्ठ kániṣṭha	कनिष्ठे kániṣṭhe	कनिष्ठानि / कनिष्ठा¹ kániṣṭhāni / kániṣṭhā¹
Accusative	कनिष्ठम् kaniṣṭhám	कनिष्ठे kaniṣṭhé	कनिष्ठानि / कनिष्ठा¹ kaniṣṭhā́ni / kaniṣṭhā́¹
Instrumental	कनिष्ठेन kaniṣṭhéna	कनिष्ठाभ्याम् kaniṣṭhā́bhyām	कनिष्ठैः / कनिष्ठेभिः¹ kaniṣṭhaíḥ / kaniṣṭhébhiḥ¹
Dative	कनिष्ठाय kaniṣṭhā́ya	कनिष्ठाभ्याम् kaniṣṭhā́bhyām	कनिष्ठेभ्यः kaniṣṭhébhyaḥ
Ablative	कनिष्ठात् kaniṣṭhā́t	कनिष्ठाभ्याम् kaniṣṭhā́bhyām	कनिष्ठेभ्यः kaniṣṭhébhyaḥ
Genitive	कनिष्ठस्य kaniṣṭhásya	कनिष्ठयोः kaniṣṭháyoḥ	कनिष्ठानाम् kaniṣṭhā́nām
Locative	कनिष्ठे kaniṣṭhé	कनिष्ठयोः kaniṣṭháyoḥ	कनिष्ठेषु kaniṣṭhéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Pali: kaniṭṭha
• Sauraseni Prakrit: 𑀓𑀡𑀺𑀝𑁆𑀞 (kaṇiṭṭha)
• → Kannada: ಕನಿಷ್ಠ (kaniṣṭha)

References

• Monier Williams (1899) “कनिष्ठ”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 248/3.
• Mayrhofer, Manfred (1992) Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 297