कच्छेष्ट
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- কচ্ছেষ্ট (Assamese script)
- ᬓᬘ᭄ᬙᬾᬱ᭄ᬝ (Balinese script)
- কচ্ছেষ্ট (Bengali script)
- 𑰎𑰓𑰿𑰔𑰸𑰬𑰿𑰘 (Bhaiksuki script)
- 𑀓𑀘𑁆𑀙𑁂𑀱𑁆𑀝 (Brahmi script)
- ကစ္ဆေၑ္ဋ (Burmese script)
- કચ્છેષ્ટ (Gujarati script)
- ਕਚ੍ਛੇਸ਼੍ਟ (Gurmukhi script)
- 𑌕𑌚𑍍𑌛𑍇𑌷𑍍𑌟 (Grantha script)
- ꦏꦕ꧀ꦖꦺꦰ꧀ꦛ (Javanese script)
- 𑂍𑂒𑂹𑂓𑂵𑂭𑂹𑂗 (Kaithi script)
- ಕಚ್ಛೇಷ್ಟ (Kannada script)
- កច្ឆេឞ្ដ (Khmer script)
- ກຈ຺ເຉຩ຺ຏ (Lao script)
- കച്ഛേഷ്ട (Malayalam script)
- ᡬᠠᢜᡮᡝᢢᢞᠠ (Manchu script)
- 𑘎𑘓𑘿𑘔𑘹𑘬𑘿𑘘 (Modi script)
- ᢉᠠᢋᠼᠧᢔᢌᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦮𑦳𑧠𑦴𑧚𑧌𑧠𑦸 (Nandinagari script)
- 𑐎𑐔𑑂𑐕𑐾𑐲𑑂𑐚 (Newa script)
- କଚ୍ଛେଷ୍ଟ (Odia script)
- ꢒꢗ꣄ꢘꢾꢰ꣄ꢜ (Saurashtra script)
- 𑆑𑆖𑇀𑆗𑆼𑆰𑇀𑆛 (Sharada script)
- 𑖎𑖓𑖿𑖔𑖸𑖬𑖿𑖘 (Siddham script)
- කච්ඡෙෂ්ට (Sinhalese script)
- 𑩜𑩡 𑪙𑩢𑩔𑪀 𑪙𑩦 (Soyombo script)
- 𑚊𑚏𑚶𑚐𑚲𑚶𑚔 (Takri script)
- கச்சே²ஷ்ட (Tamil script)
- కచ్ఛేష్ట (Telugu script)
- กจฺเฉษฺฏ (Thai script)
- ཀ་ཙྪེ་ཥྚ (Tibetan script)
- 𑒏𑒔𑓂𑒕𑒹𑒭𑓂𑒙 (Tirhuta script)
- 𑨋𑨣𑩇𑨤𑨄𑨯𑩇𑨔 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]Tatpuruṣa compound of कच्छ (kaccha, “bank; shore”) + इष्ट (iṣṭa, “dear”), literally “dear to the shore”.
Pronunciation
[edit]- (Classical Sanskrit) IPA(key): /kɐt̪.t͡ɕʰeːʂ.ʈɐ/, [kɐt̪̚.t͡ɕʰeːʂ.ʈɐ]
Noun
[edit]कच्छेष्ट • (kaccheṣṭa) stem, m (Classical Sanskrit)
- tortoise
- Synonyms: see Thesaurus:कूर्म
- c. 1400 – 1600, Rājanighaṇṭu 19.93.2:
- कच्छेष्टः पल्वलावासो वृत्तः कठिनपृष्ठकः ॥
- kaccheṣṭaḥ palvalāvāso vṛttaḥ kaṭhinapṛṣṭhakaḥ.
- The tortoise, the palvalāvāsa [pond-dweller], the vṛtta [round], the kaṭhinapṛṣṭhaka [hard-backed] […]
- कच्छेष्टः पल्वलावासो वृत्तः कठिनपृष्ठकः ॥
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | कच्छेष्टः (kaccheṣṭaḥ) | कच्छेष्टौ (kaccheṣṭau) | कच्छेष्टाः (kaccheṣṭāḥ) |
| vocative | कच्छेष्ट (kaccheṣṭa) | कच्छेष्टौ (kaccheṣṭau) | कच्छेष्टाः (kaccheṣṭāḥ) |
| accusative | कच्छेष्टम् (kaccheṣṭam) | कच्छेष्टौ (kaccheṣṭau) | कच्छेष्टान् (kaccheṣṭān) |
| instrumental | कच्छेष्टेन (kaccheṣṭena) | कच्छेष्टाभ्याम् (kaccheṣṭābhyām) | कच्छेष्टैः (kaccheṣṭaiḥ) |
| dative | कच्छेष्टाय (kaccheṣṭāya) | कच्छेष्टाभ्याम् (kaccheṣṭābhyām) | कच्छेष्टेभ्यः (kaccheṣṭebhyaḥ) |
| ablative | कच्छेष्टात् (kaccheṣṭāt) | कच्छेष्टाभ्याम् (kaccheṣṭābhyām) | कच्छेष्टेभ्यः (kaccheṣṭebhyaḥ) |
| genitive | कच्छेष्टस्य (kaccheṣṭasya) | कच्छेष्टयोः (kaccheṣṭayoḥ) | कच्छेष्टानाम् (kaccheṣṭānām) |
| locative | कच्छेष्टे (kaccheṣṭe) | कच्छेष्टयोः (kaccheṣṭayoḥ) | कच्छेष्टेषु (kaccheṣṭeṣu) |
Further reading
[edit]- Monier Williams (1899) “कच्छेष्ट”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 243, column 1.
- Hellwig, Oliver (2010–2025) “kaccheṣṭa”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.