इद्ध
Appearance
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- ইদ্ধ (Assamese script)
- ᬇᬤ᭄ᬥ (Balinese script)
- ইদ্ধ (Bengali script)
- 𑰂𑰟𑰿𑰠 (Bhaiksuki script)
- 𑀇𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
- ဣဒ္ဓ (Burmese script)
- ઇદ્ધ (Gujarati script)
- ਇਦ੍ਧ (Gurmukhi script)
- 𑌇𑌦𑍍𑌧 (Grantha script)
- ꦆꦢ꧀ꦣ (Javanese script)
- 𑂅𑂠𑂹𑂡 (Kaithi script)
- ಇದ್ಧ (Kannada script)
- ឥទ្ធ (Khmer script)
- ອິທ຺ຘ (Lao script)
- ഇദ്ധ (Malayalam script)
- ᡳᡩᢡᠠ (Manchu script)
- 𑘂𑘟𑘿𑘠 (Modi script)
- ᠢᢑᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦢𑦿𑧠𑧀 (Nandinagari script)
- 𑐂𑐡𑑂𑐢 (Newa script)
- ଇଦ୍ଧ (Odia script)
- ꢄꢣ꣄ꢤ (Saurashtra script)
- 𑆅𑆢𑇀𑆣 (Sharada script)
- 𑖂𑖟𑖿𑖠 (Siddham script)
- ඉද්ධ (Sinhalese script)
- 𑩐𑩑𑩭 𑪙𑩮 (Soyombo script)
- 𑚂𑚛𑚶𑚜 (Takri script)
- இத்³த⁴ (Tamil script)
- ఇద్ధ (Telugu script)
- อิทฺธ (Thai script)
- ཨི་དྡྷ (Tibetan script)
- 𑒃𑒠𑓂𑒡 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨁𑨛𑩇𑨜 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From Proto-Indo-European *h₂idʰ-tó-s. By surface analysis, इध् (idh, root) + -त (-ta).
Pronunciation
[edit]Participle
[edit]इद्ध • (iddha) past passive participle (root इध्)
- past passive participle of इध् (idh)
Adjective
[edit]इद्ध • (iddhá) stem
- kindled, lighted, alight
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.95.9:
- उ॒रु ते॒ ज्रयः॒ पर्ये॑ति बु॒ध्नं वि॒रोच॑मानं महि॒षस्य॒ धाम॑ ।
विश्वे॑भिर् अग्ने॒ स्वय॑शोभिर् इ॒द्धोऽद॑ब्धेभिः पा॒युभिः॑ पाह्य् अ॒स्मान् ॥- urú te jráyaḥ páryeti budhnáṃ virócamānaṃ mahiṣásya dhā́ma.
víśvebhir agne sváyaśobhir iddhóʼdabdhebhiḥ pāyúbhiḥ pāhy asmā́n. - Wide through the firmament spreads forth triumphant the far-resplendent strength of thee the Mighty.
Kindled by us do thou preserve us, Agni, with all thy self-bright undiminished succours.
- urú te jráyaḥ páryeti budhnáṃ virócamānaṃ mahiṣásya dhā́ma.
- उ॒रु ते॒ ज्रयः॒ पर्ये॑ति बु॒ध्नं वि॒रोच॑मानं महि॒षस्य॒ धाम॑ ।
Declension
[edit]Masculine a-stem declension of इद्ध (iddhá) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | इद्धः iddháḥ |
इद्धौ / इद्धा¹ iddhaú / iddhā́¹ |
इद्धाः / इद्धासः¹ iddhā́ḥ / iddhā́saḥ¹ |
Vocative | इद्ध íddha |
इद्धौ / इद्धा¹ íddhau / íddhā¹ |
इद्धाः / इद्धासः¹ íddhāḥ / íddhāsaḥ¹ |
Accusative | इद्धम् iddhám |
इद्धौ / इद्धा¹ iddhaú / iddhā́¹ |
इद्धान् iddhā́n |
Instrumental | इद्धेन iddhéna |
इद्धाभ्याम् iddhā́bhyām |
इद्धैः / इद्धेभिः¹ iddhaíḥ / iddhébhiḥ¹ |
Dative | इद्धाय iddhā́ya |
इद्धाभ्याम् iddhā́bhyām |
इद्धेभ्यः iddhébhyaḥ |
Ablative | इद्धात् iddhā́t |
इद्धाभ्याम् iddhā́bhyām |
इद्धेभ्यः iddhébhyaḥ |
Genitive | इद्धस्य iddhásya |
इद्धयोः iddháyoḥ |
इद्धानाम् iddhā́nām |
Locative | इद्धे iddhé |
इद्धयोः iddháyoḥ |
इद्धेषु iddhéṣu |
Notes |
|
Feminine ā-stem declension of इद्धा (iddhā́) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | इद्धा iddhā́ |
इद्धे iddhé |
इद्धाः iddhā́ḥ |
Vocative | इद्धे íddhe |
इद्धे íddhe |
इद्धाः íddhāḥ |
Accusative | इद्धाम् iddhā́m |
इद्धे iddhé |
इद्धाः iddhā́ḥ |
Instrumental | इद्धया / इद्धा¹ iddháyā / iddhā́¹ |
इद्धाभ्याम् iddhā́bhyām |
इद्धाभिः iddhā́bhiḥ |
Dative | इद्धायै iddhā́yai |
इद्धाभ्याम् iddhā́bhyām |
इद्धाभ्यः iddhā́bhyaḥ |
Ablative | इद्धायाः / इद्धायै² iddhā́yāḥ / iddhā́yai² |
इद्धाभ्याम् iddhā́bhyām |
इद्धाभ्यः iddhā́bhyaḥ |
Genitive | इद्धायाः / इद्धायै² iddhā́yāḥ / iddhā́yai² |
इद्धयोः iddháyoḥ |
इद्धानाम् iddhā́nām |
Locative | इद्धायाम् iddhā́yām |
इद्धयोः iddháyoḥ |
इद्धासु iddhā́su |
Notes |
|
Neuter a-stem declension of इद्ध (iddhá) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | इद्धम् iddhám |
इद्धे iddhé |
इद्धानि / इद्धा¹ iddhā́ni / iddhā́¹ |
Vocative | इद्ध íddha |
इद्धे íddhe |
इद्धानि / इद्धा¹ íddhāni / íddhā¹ |
Accusative | इद्धम् iddhám |
इद्धे iddhé |
इद्धानि / इद्धा¹ iddhā́ni / iddhā́¹ |
Instrumental | इद्धेन iddhéna |
इद्धाभ्याम् iddhā́bhyām |
इद्धैः / इद्धेभिः¹ iddhaíḥ / iddhébhiḥ¹ |
Dative | इद्धाय iddhā́ya |
इद्धाभ्याम् iddhā́bhyām |
इद्धेभ्यः iddhébhyaḥ |
Ablative | इद्धात् iddhā́t |
इद्धाभ्याम् iddhā́bhyām |
इद्धेभ्यः iddhébhyaḥ |
Genitive | इद्धस्य iddhásya |
इद्धयोः iddháyoḥ |
इद्धानाम् iddhā́nām |
Locative | इद्धे iddhé |
इद्धयोः iddháyoḥ |
इद्धेषु iddhéṣu |
Notes |
|
Further reading
[edit]- Monier Williams (1899) “इद्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 167.
- Apte, Vaman Shivram (1890) “इद्ध”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 387
Categories:
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from the Proto-Indo-European root *h₂eydʰ-
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms suffixed with -त
- Sanskrit terms belonging to the root इध्
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit non-lemma forms
- Sanskrit participles
- Sanskrit past participles
- Sanskrit passive participles
- Sanskrit past passive participles
- Sanskrit participles in Devanagari script
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit a-stem adjectives