आर्जव
Appearance
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- আৰ্জৱ (Assamese script)
- ᬆᬃᬚᬯ (Balinese script)
- আর্জব (Bengali script)
- 𑰁𑰨𑰿𑰕𑰪 (Bhaiksuki script)
- 𑀆𑀭𑁆𑀚𑀯 (Brahmi script)
- အာရ်္ဇဝ (Burmese script)
- આર્જવ (Gujarati script)
- ਆਰ੍ਜਵ (Gurmukhi script)
- 𑌆𑌰𑍍𑌜𑌵 (Grantha script)
- ꦄꦴꦂꦗꦮ (Javanese script)
- 𑂄𑂩𑂹𑂔𑂫 (Kaithi script)
- ಆರ್ಜವ (Kannada script)
- អាជ៌វ (Khmer script)
- ອາຣ຺ຊວ (Lao script)
- ആര്ജവ (Malayalam script)
- ᠠ᠊ᠠᡵᡯᠠᠸᠠ (Manchu script)
- 𑘁𑘨𑘿𑘕𑘪 (Modi script)
- ᠠᢗᠷᠽᠠᠸᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑦡𑧈𑧠𑦵𑧊 (Nandinagari script)
- 𑐁𑐬𑑂𑐖𑐰 (Newa script)
- ଆର୍ଜଵ (Odia script)
- ꢃꢬ꣄ꢙꢮ (Saurashtra script)
- 𑆄𑆫𑇀𑆘𑆮 (Sharada script)
- 𑖁𑖨𑖿𑖕𑖪 (Siddham script)
- ආර්ජව (Sinhalese script)
- 𑩐𑩛𑩼 𑪙𑩣𑩾 (Soyombo script)
- 𑚁𑚤𑚶𑚑𑚦 (Takri script)
- ஆர்ஜவ (Tamil script)
- ఆర్జవ (Telugu script)
- อารฺชว (Thai script)
- ཨཱ་རྫ་ཝ (Tibetan script)
- 𑒂𑒩𑓂𑒖𑒫 (Tirhuta script)
- 𑨀𑨊𑨫𑩇𑨥𑨭 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]Vṛddhi derivative of ऋजु (ṛjú).
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]आर्जव • (ārjava) stem, n
- straightness, uprightness, rectitude
- straightness of conduct, honesty, sincerity; simplicity, humility
- c. 400 BCE, Bhagavad Gītā 18.42:
- शमो दमस् तपः शौचं क्षान्तिर् आर्जवम् एव च ।
ज्ञानं विज्ञानम् आस्तिक्यं ब्रह्मकर्म स्वभावजम् ॥- śamo damas tapaḥ śaucaṃ kṣāntir ārjavam eva ca.
jñānaṃ vijñānam āstikyaṃ brahmakarma svabhāvajam. - Peacefulness, self-control, austerity, purity, patience, straightness, knowledge, wisdom and religiousness are the natural deeds of a Brāhmaṇa.
- śamo damas tapaḥ śaucaṃ kṣāntir ārjavam eva ca.
- शमो दमस् तपः शौचं क्षान्तिर् आर्जवम् एव च ।
Declension
[edit]singular | dual | plural | |
---|---|---|---|
nominative | आर्जवम् (ārjavam) | आर्जवे (ārjave) | आर्जवानि (ārjavāni) आर्जवा¹ (ārjavā¹) |
vocative | आर्जव (ārjava) | आर्जवे (ārjave) | आर्जवानि (ārjavāni) आर्जवा¹ (ārjavā¹) |
accusative | आर्जवम् (ārjavam) | आर्जवे (ārjave) | आर्जवानि (ārjavāni) आर्जवा¹ (ārjavā¹) |
instrumental | आर्जवेन (ārjavena) | आर्जवाभ्याम् (ārjavābhyām) | आर्जवैः (ārjavaiḥ) आर्जवेभिः¹ (ārjavebhiḥ¹) |
dative | आर्जवाय (ārjavāya) | आर्जवाभ्याम् (ārjavābhyām) | आर्जवेभ्यः (ārjavebhyaḥ) |
ablative | आर्जवात् (ārjavāt) | आर्जवाभ्याम् (ārjavābhyām) | आर्जवेभ्यः (ārjavebhyaḥ) |
genitive | आर्जवस्य (ārjavasya) | आर्जवयोः (ārjavayoḥ) | आर्जवानाम् (ārjavānām) |
locative | आर्जवे (ārjave) | आर्जवयोः (ārjavayoḥ) | आर्जवेषु (ārjaveṣu) |
- ¹Vedic
Descendants
[edit]References
[edit]- Monier Williams (1899) “आर्जव”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 151.
- Hellwig, Oliver (2010–2025) “ārjava”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.
- Apte, Vaman Shivram (1890) “आर्जव”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 355
- Arthur Anthony Macdonell (1893) “आर्जव”, in A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press, page 41
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “ārjava”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 60