आरक्षित

Hindi

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *h₂éd

Sanskrit आ (ā)

Sanskrit आ- (ā-)

Proto-Indo-European *h₂lek-

Sanskrit रक्ष् (rakṣ)

Sanskrit -इत (-ita)

Sanskrit रक्षित (rakṣita)

Sanskrit आरक्षित (ārakṣita)bor.

Hindi आरक्षित (ārakṣit)

Borrowed from Sanskrit आरक्षित (ārakṣita), from आ- (ā-) + रक्षित (rakṣita).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /ɑː.ɾək.ʂɪt̪/, [äː.ɾɐk.ʃɪt̪]

Adjective

आरक्षित • (ārakṣit) (indeclinable)

1. reserved, set aside
2. (Indian politics) reserved (seats held vacant in government institutions for disadvantaged communities)

   आरक्षित वर्ग ― ārakṣit varg ― reserved class

References

• McGregor, Ronald Stuart (1993) “आरक्षित”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
• Bahri, Hardev (1989) “आरक्षित”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.

Sanskrit

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *h₂éd

Sanskrit आ (ā)

Sanskrit आ- (ā-)

Proto-Indo-European *h₂lek-

Sanskrit रक्ष् (rakṣ)

Sanskrit -इत (-ita)

Sanskrit रक्षित (rakṣita)

Sanskrit आरक्षित (ārakṣita)

From आ- (ā-) + रक्षित (rakṣita).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɑː.ɾɐk.ʂi.tɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɑː.ɾɐk.ʂi.t̪ɐ/

Adjective

आरक्षित • (ārakṣita) stem (root रक्ष्)

1. guarded, protected

Declension

Masculine a-stem declension of आरक्षित

	singular	dual	plural
nominative	आरक्षितः (ārakṣitaḥ)	आरक्षितौ (ārakṣitau) आरक्षिता¹ (ārakṣitā¹)	आरक्षिताः (ārakṣitāḥ) आरक्षितासः¹ (ārakṣitāsaḥ¹)
vocative	आरक्षित (ārakṣita)	आरक्षितौ (ārakṣitau) आरक्षिता¹ (ārakṣitā¹)	आरक्षिताः (ārakṣitāḥ) आरक्षितासः¹ (ārakṣitāsaḥ¹)
accusative	आरक्षितम् (ārakṣitam)	आरक्षितौ (ārakṣitau) आरक्षिता¹ (ārakṣitā¹)	आरक्षितान् (ārakṣitān)
instrumental	आरक्षितेन (ārakṣitena)	आरक्षिताभ्याम् (ārakṣitābhyām)	आरक्षितैः (ārakṣitaiḥ) आरक्षितेभिः¹ (ārakṣitebhiḥ¹)
dative	आरक्षिताय (ārakṣitāya)	आरक्षिताभ्याम् (ārakṣitābhyām)	आरक्षितेभ्यः (ārakṣitebhyaḥ)
ablative	आरक्षितात् (ārakṣitāt)	आरक्षिताभ्याम् (ārakṣitābhyām)	आरक्षितेभ्यः (ārakṣitebhyaḥ)
genitive	आरक्षितस्य (ārakṣitasya)	आरक्षितयोः (ārakṣitayoḥ)	आरक्षितानाम् (ārakṣitānām)
locative	आरक्षिते (ārakṣite)	आरक्षितयोः (ārakṣitayoḥ)	आरक्षितेषु (ārakṣiteṣu)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of आरक्षिता

	singular	dual	plural
nominative	आरक्षिता (ārakṣitā)	आरक्षिते (ārakṣite)	आरक्षिताः (ārakṣitāḥ)
vocative	आरक्षिते (ārakṣite)	आरक्षिते (ārakṣite)	आरक्षिताः (ārakṣitāḥ)
accusative	आरक्षिताम् (ārakṣitām)	आरक्षिते (ārakṣite)	आरक्षिताः (ārakṣitāḥ)
instrumental	आरक्षितया (ārakṣitayā) आरक्षिता¹ (ārakṣitā¹)	आरक्षिताभ्याम् (ārakṣitābhyām)	आरक्षिताभिः (ārakṣitābhiḥ)
dative	आरक्षितायै (ārakṣitāyai)	आरक्षिताभ्याम् (ārakṣitābhyām)	आरक्षिताभ्यः (ārakṣitābhyaḥ)
ablative	आरक्षितायाः (ārakṣitāyāḥ) आरक्षितायै² (ārakṣitāyai²)	आरक्षिताभ्याम् (ārakṣitābhyām)	आरक्षिताभ्यः (ārakṣitābhyaḥ)
genitive	आरक्षितायाः (ārakṣitāyāḥ) आरक्षितायै² (ārakṣitāyai²)	आरक्षितयोः (ārakṣitayoḥ)	आरक्षितानाम् (ārakṣitānām)
locative	आरक्षितायाम् (ārakṣitāyām)	आरक्षितयोः (ārakṣitayoḥ)	आरक्षितासु (ārakṣitāsu)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of आरक्षित

	singular	dual	plural
nominative	आरक्षितम् (ārakṣitam)	आरक्षिते (ārakṣite)	आरक्षितानि (ārakṣitāni) आरक्षिता¹ (ārakṣitā¹)
vocative	आरक्षित (ārakṣita)	आरक्षिते (ārakṣite)	आरक्षितानि (ārakṣitāni) आरक्षिता¹ (ārakṣitā¹)
accusative	आरक्षितम् (ārakṣitam)	आरक्षिते (ārakṣite)	आरक्षितानि (ārakṣitāni) आरक्षिता¹ (ārakṣitā¹)
instrumental	आरक्षितेन (ārakṣitena)	आरक्षिताभ्याम् (ārakṣitābhyām)	आरक्षितैः (ārakṣitaiḥ) आरक्षितेभिः¹ (ārakṣitebhiḥ¹)
dative	आरक्षिताय (ārakṣitāya)	आरक्षिताभ्याम् (ārakṣitābhyām)	आरक्षितेभ्यः (ārakṣitebhyaḥ)
ablative	आरक्षितात् (ārakṣitāt)	आरक्षिताभ्याम् (ārakṣitābhyām)	आरक्षितेभ्यः (ārakṣitebhyaḥ)
genitive	आरक्षितस्य (ārakṣitasya)	आरक्षितयोः (ārakṣitayoḥ)	आरक्षितानाम् (ārakṣitānām)
locative	आरक्षिते (ārakṣite)	आरक्षितयोः (ārakṣitayoḥ)	आरक्षितेषु (ārakṣiteṣu)

• ¹Vedic