आयस

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• আয়স (Assamese script)
• ᬆᬬᬲ (Balinese script)
• আয়স (Bengali script)
• 𑰁𑰧𑰭 (Bhaiksuki script)
• 𑀆𑀬𑀲 (Brahmi script)
• အာယသ (Burmese script)
• આયસ (Gujarati script)
• ਆਯਸ (Gurmukhi script)
• 𑌆𑌯𑌸 (Grantha script)
• ꦄꦴꦪꦱ (Javanese script)
• 𑂄𑂨𑂮 (Kaithi script)
• ಆಯಸ (Kannada script)
• អាយស (Khmer script)
• ອາຍສ (Lao script)
• ആയസ (Malayalam script)
• ᠠ᠎᠊ᠠᠶᠠᠰ᠌ᠠ (Manchu script)
• 𑘁𑘧𑘭 (Modi script)
• ᠠᢗᠶ᠋ᠠᠰᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦡𑧇𑧍 (Nandinagari script)
• 𑐁𑐫𑐳 (Newa script)
• ଆଯସ (Odia script)
• ꢃꢫꢱ (Saurashtra script)
• 𑆄𑆪𑆱 (Sharada script)
• 𑖁𑖧𑖭 (Siddham script)
• ආයස (Sinhalese script)
• 𑩐𑩛𑩻𑪁 (Soyombo script)
• 𑚁𑚣𑚨 (Takri script)
• ஆயஸ (Tamil script)
• ఆయస (Telugu script)
• อายส (Thai script)
• ཨཱ་ཡ་ས (Tibetan script)
• 𑒂𑒨𑒮 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨊𑨪𑨰 (Zanabazar Square script)

Etymology

Vṛddhi derivative of अयस् (áyas).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɑː.jɐ.sɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈɑː.jɐ.s̪ɐ/

Adjective

आयस • (āyasá) stem

1. metallic
2. (made of) iron
   • c. 500 BCE – 100 BCE, Rāmāyaṇa 1.67.5:

     तामादाय सुपञ्जूषाम्आयसीं यत्र तद्धनुः।
     सुरोपमं ते जनकमूचुर्नृपतिमन्त्रिणः॥

     tāmādāya supañjūṣāmāyasīṃ yatra taddhanuḥ.
     suropamaṃ te janakamūcurnṛpatimantriṇaḥ.

     Taking with them that iron chest of good design, in which the said bow had been placed, those counsellors of the king said to Janaka, who resembled a god in lustre

Declension

Masculine a-stem declension of आयस (āyasá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	आयसः āyasáḥ	आयसौ / आयसा¹ āyasaú / āyasā́¹	आयसाः / आयसासः¹ āyasā́ḥ / āyasā́saḥ¹
Vocative	आयस ā́yasa	आयसौ / आयसा¹ ā́yasau / ā́yasā¹	आयसाः / आयसासः¹ ā́yasāḥ / ā́yasāsaḥ¹
Accusative	आयसम् āyasám	आयसौ / आयसा¹ āyasaú / āyasā́¹	आयसान् āyasā́n
Instrumental	आयसेन āyaséna	आयसाभ्याम् āyasā́bhyām	आयसैः / आयसेभिः¹ āyasaíḥ / āyasébhiḥ¹
Dative	आयसाय āyasā́ya	आयसाभ्याम् āyasā́bhyām	आयसेभ्यः āyasébhyaḥ
Ablative	आयसात् āyasā́t	आयसाभ्याम् āyasā́bhyām	आयसेभ्यः āyasébhyaḥ
Genitive	आयसस्य āyasásya	आयसयोः āyasáyoḥ	आयसानाम् āyasā́nām
Locative	आयसे āyasé	आयसयोः āyasáyoḥ	आयसेषु āyaséṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ī-stem declension of आयसी (āyasī́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	आयसी āyasī́	आयस्यौ / आयसी¹ āyasyaù / āyasī́¹	आयस्यः / आयसीः¹ āyasyàḥ / āyasī́ḥ¹
Vocative	आयसि ā́yasi	आयस्यौ / आयसी¹ ā́yasyau / ā́yasī¹	आयस्यः / आयसीः¹ ā́yasyaḥ / ā́yasīḥ¹
Accusative	आयसीम् āyasī́m	आयस्यौ / आयसी¹ āyasyaù / āyasī́¹	आयसीः āyasī́ḥ
Instrumental	आयस्या āyasyā́	आयसीभ्याम् āyasī́bhyām	आयसीभिः āyasī́bhiḥ
Dative	आयस्यै āyasyaí	आयसीभ्याम् āyasī́bhyām	आयसीभ्यः āyasī́bhyaḥ
Ablative	आयस्याः / आयस्यै² āyasyā́ḥ / āyasyaí²	आयसीभ्याम् āyasī́bhyām	आयसीभ्यः āyasī́bhyaḥ
Genitive	आयस्याः / आयस्यै² āyasyā́ḥ / āyasyaí²	आयस्योः āyasyóḥ	आयसीनाम् āyasī́nām
Locative	आयस्याम् āyasyā́m	आयस्योः āyasyóḥ	आयसीषु āyasī́ṣu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of आयस (āyasá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	आयसम् āyasám	आयसे āyasé	आयसानि / आयसा¹ āyasā́ni / āyasā́¹
Vocative	आयस ā́yasa	आयसे ā́yase	आयसानि / आयसा¹ ā́yasāni / ā́yasā¹
Accusative	आयसम् āyasám	आयसे āyasé	आयसानि / आयसा¹ āyasā́ni / āyasā́¹
Instrumental	आयसेन āyaséna	आयसाभ्याम् āyasā́bhyām	आयसैः / आयसेभिः¹ āyasaíḥ / āyasébhiḥ¹
Dative	आयसाय āyasā́ya	आयसाभ्याम् āyasā́bhyām	आयसेभ्यः āyasébhyaḥ
Ablative	आयसात् āyasā́t	आयसाभ्याम् āyasā́bhyām	आयसेभ्यः āyasébhyaḥ
Genitive	आयसस्य āyasásya	आयसयोः āyasáyoḥ	आयसानाम् āyasā́nām
Locative	आयसे āyasé	आयसयोः āyasáyoḥ	आयसेषु āyaséṣu
Notes	¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “आयस”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 148, column 2.