आनापानस्मृति

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• আনাপানস্মৃতি (Assamese script)
• ᬆᬦᬵᬧᬵᬦᬲ᭄ᬫᬺᬢᬶ (Balinese script)
• আনাপানস্মৃতি (Bengali script)
• 𑰁𑰡𑰯𑰢𑰯𑰡𑰭𑰿𑰦𑰴𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
• 𑀆𑀦𑀸𑀧𑀸𑀦𑀲𑁆𑀫𑀾𑀢𑀺 (Brahmi script)
• အာနာပါနသ္မၖတိ (Burmese script)
• આનાપાનસ્મૃતિ (Gujarati script)
• ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਮ੍ਰਤਿ (Gurmukhi script)
• 𑌆𑌨𑌾𑌪𑌾𑌨𑌸𑍍𑌮𑍃𑌤𑌿 (Grantha script)
• ꦄꦴꦤꦴꦥꦴꦤꦱ꧀ꦩꦽꦠꦶ (Javanese script)
• 𑂄𑂢𑂰𑂣𑂰𑂢𑂮𑂹𑂧𑃂𑂞𑂱 (Kaithi script)
• ಆನಾಪಾನಸ್ಮೃತಿ (Kannada script)
• អានាបានស្ម្ឫតិ (Khmer script)
• ອານາປານສ຺ມ຺ຣິຕິ (Lao script)
• ആനാപാനസ്മൃതി (Malayalam script)
• ᠠ᠎᠊ᠠᠨᠠ᠎᠊ᠠᢒᠠ᠎᠊ᠠᠨᠠᠰ᠌ᠮᡵᡳᢠᡳ (Manchu script)
• 𑘁𑘡𑘰𑘢𑘰𑘡𑘭𑘿𑘦𑘵𑘝𑘱 (Modi script)
• ᠠᢗᠨᠠᢗᢒᠠᢗᠨᠠᠰᠮᠷᠢᢐᠢ (Mongolian script)
• 𑦡𑧁𑧑𑧂𑧑𑧁𑧍𑧠𑧆𑧖𑦽𑧒 (Nandinagari script)
• 𑐁𑐣𑐵𑐥𑐵𑐣𑐳𑑂𑐩𑐺𑐟𑐶 (Newa script)
• ଆନାପାନସ୍ମୃତି (Odia script)
• ꢃꢥꢵꢦꢵꢥꢱ꣄ꢪꢺꢡꢶ (Saurashtra script)
• 𑆄𑆤𑆳𑆥𑆳𑆤𑆱𑇀𑆩𑆸𑆠𑆴 (Sharada script)
• 𑖁𑖡𑖯𑖢𑖯𑖡𑖭𑖿𑖦𑖴𑖝𑖰 (Siddham script)
• ආනාපානස‍්මෘති (Sinhalese script)
• 𑩐𑩛𑩯𑩛𑩰𑩛𑩯𑪁 𑪙𑩴𑩙𑩫𑩑 (Soyombo script)
• 𑚁𑚝𑚭𑚞𑚭𑚝𑚨𑚶𑚢𑚙𑚮 (Takri script)
• ஆநாபாநஸ்ம்ரிதி (Tamil script)
• ఆనాపానస్మృతి (Telugu script)
• อานาปานสฺมฺฤติ (Thai script)
• ཨཱ་ནཱ་པཱ་ན་སྨྲྀ་ཏི (Tibetan script)
• 𑒂𑒢𑒰𑒣𑒰𑒢𑒮𑓂𑒧𑒵𑒞𑒱 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨊𑨝𑨊𑨞𑨊𑨝𑨰𑩇𑨢𑨼𑨉𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)

Etymology

Tatpuruṣa compound of आनापान (ānāpāna, “breath”) +‎ स्मृति (smṛti, “remembrance”).

Pronunciation

• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɑː.n̪ɑː.pɑːˈn̪ɐs̪.mr̩.t̪i/

Noun

आनापानस्मृति • (ānāpānasmṛti) stem, f (Buddhist Hybrid Sanskrit)

1. mindfulness of breathing (a meditation exercise)
   • Udānavarga :

     आनापानस्मृतिर्यस्य परिपूर्णा सुभाविता ।
     अनुपूर्वं परिजिता यथा बुद्धेन देशिता ।
     स इमं भासते लोकमभ्रमुक्त इव चन्द्रमाः ॥

     ānāpānasmṛtiryasya paripūrṇā subhāvitā.
     anupūrvaṃ parijitā yathā buddhena deśitā.
     sa imaṃ bhāsate lokamabhramukta iva candramāḥ.

     It is the teaching of the Buddha, that whoever has mindfulness of breathing, and who goes on through the different stages (of meditation), his mind well composed, will reach perfection, as the moon, when free from clouds, illuminate the whole world.

Declension

Feminine i-stem declension of आनापानस्मृति (ānāpānasmṛti)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	आनापानस्मृतिः ānāpānasmṛtiḥ	आनापानस्मृती ānāpānasmṛtī	आनापानस्मृतयः ānāpānasmṛtayaḥ
Vocative	आनापानस्मृते ānāpānasmṛte	आनापानस्मृती ānāpānasmṛtī	आनापानस्मृतयः ānāpānasmṛtayaḥ
Accusative	आनापानस्मृतिम् ānāpānasmṛtim	आनापानस्मृती ānāpānasmṛtī	आनापानस्मृतीः ānāpānasmṛtīḥ
Instrumental	आनापानस्मृत्या ānāpānasmṛtyā	आनापानस्मृतिभ्याम् ānāpānasmṛtibhyām	आनापानस्मृतिभिः ānāpānasmṛtibhiḥ
Dative	आनापानस्मृतये / आनापानस्मृत्यै¹ ānāpānasmṛtaye / ānāpānasmṛtyai¹	आनापानस्मृतिभ्याम् ānāpānasmṛtibhyām	आनापानस्मृतिभ्यः ānāpānasmṛtibhyaḥ
Ablative	आनापानस्मृतेः / आनापानस्मृत्याः¹ ānāpānasmṛteḥ / ānāpānasmṛtyāḥ¹	आनापानस्मृतिभ्याम् ānāpānasmṛtibhyām	आनापानस्मृतिभ्यः ānāpānasmṛtibhyaḥ
Genitive	आनापानस्मृतेः / आनापानस्मृत्याः¹ ānāpānasmṛteḥ / ānāpānasmṛtyāḥ¹	आनापानस्मृत्योः ānāpānasmṛtyoḥ	आनापानस्मृतीनाम् ānāpānasmṛtīnām
Locative	आनापानस्मृतौ / आनापानस्मृत्याम्¹ ānāpānasmṛtau / ānāpānasmṛtyām¹	आनापानस्मृत्योः ānāpānasmṛtyoḥ	आनापानस्मृतिषु ānāpānasmṛtiṣu
Notes	¹Later Sanskrit

Descendants

• → Tocharian B: ānāpānasmrti

References

• Franklin Edgerton (1953) Buddhist Hybrid Sanskrit: Grammar and Dictionary, volume 2, New Haven: Yale University Press, →OCLC, page 96, column 1