अवधारण

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit अवधारण (avadhāraṇa).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /əʋ.d̪ʱɑː.ɾəɳ/, [ɐʋ.d̪ʱäː.ɾɐ̃ɳ]

Noun

अवधारण • (avdhāraṇ) m

1. concept

Declension

Declension of अवधारण (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	अवधारण avdhāraṇ	अवधारण avdhāraṇ
oblique	अवधारण avdhāraṇ	अवधारणों avdhāraṇõ
vocative	अवधारण avdhāraṇ	अवधारणो avdhāraṇo

Derived terms

• अवधारणा (avdhārṇā)
• अवधारणीय (avdhārṇīya)

References

• Caturvedi, Mahendra, Bhola Nath Tiwari (1970) “अवधारण”, in A practical Hindi-English dictionary, Delhi: National Publishing House
• Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) “अवधारण”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha

Sanskrit

Etymology

• From अव- (ava-, “down”) +‎ धारण (dhāraṇa, “holding, bearing, restraining”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɐ.ʋɐ.dʱɑː.ɾɐ.ɳɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɐ.ʋɐ.d̪ʱɑː.ɾɐ.ɳɐ/

Adjective

अवधारण • (avadhāraṇa)

1. restrictive

Declension

Masculine a-stem declension of अवधारण
Nom. sg.	अवधारणः (avadhāraṇaḥ)
Gen. sg.	अवधारणस्य (avadhāraṇasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अवधारणः (avadhāraṇaḥ)	अवधारणौ (avadhāraṇau)	अवधारणाः (avadhāraṇāḥ)
Vocative	अवधारण (avadhāraṇa)	अवधारणौ (avadhāraṇau)	अवधारणाः (avadhāraṇāḥ)
Accusative	अवधारणम् (avadhāraṇam)	अवधारणौ (avadhāraṇau)	अवधारणान् (avadhāraṇān)
Instrumental	अवधारणेन (avadhāraṇena)	अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām)	अवधारणैः (avadhāraṇaiḥ)
Dative	अवधारणाय (avadhāraṇāya)	अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām)	अवधारणेभ्यः (avadhāraṇebhyaḥ)
Ablative	अवधारणात् (avadhāraṇāt)	अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām)	अवधारणेभ्यः (avadhāraṇebhyaḥ)
Genitive	अवधारणस्य (avadhāraṇasya)	अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ)	अवधारणानाम् (avadhāraṇānām)
Locative	अवधारणे (avadhāraṇe)	अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ)	अवधारणेषु (avadhāraṇeṣu)

Neuter a-stem declension of अवधारण
Nom. sg.	अवधारणम् (avadhāraṇam)
Gen. sg.	अवधारणस्य (avadhāraṇasya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अवधारणम् (avadhāraṇam)	अवधारणे (avadhāraṇe)	अवधारणानि (avadhāraṇāni)
Vocative	अवधारण (avadhāraṇa)	अवधारणे (avadhāraṇe)	अवधारणानि (avadhāraṇāni)
Accusative	अवधारणम् (avadhāraṇam)	अवधारणे (avadhāraṇe)	अवधारणानि (avadhāraṇāni)
Instrumental	अवधारणेन (avadhāraṇena)	अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām)	अवधारणैः (avadhāraṇaiḥ)
Dative	अवधारणाय (avadhāraṇāya)	अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām)	अवधारणेभ्यः (avadhāraṇebhyaḥ)
Ablative	अवधारणात् (avadhāraṇāt)	अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām)	अवधारणेभ्यः (avadhāraṇebhyaḥ)
Genitive	अवधारणस्य (avadhāraṇasya)	अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ)	अवधारणानाम् (avadhāraṇānām)
Locative	अवधारणे (avadhāraṇe)	अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ)	अवधारणेषु (avadhāraṇeṣu)

Noun

अवधारण • (avadhāraṇa) stem, n

1. ascertainment, affirmation, emphasis
2. accurate determination, limitation (of the sense of words), restriction to a certain instance

Declension

Neuter a-stem declension of अवधारण

	singular	dual	plural
nominative	अवधारणम् (avadhāraṇam)	अवधारणे (avadhāraṇe)	अवधारणानि (avadhāraṇāni) अवधारणा¹ (avadhāraṇā¹)
vocative	अवधारण (avadhāraṇa)	अवधारणे (avadhāraṇe)	अवधारणानि (avadhāraṇāni) अवधारणा¹ (avadhāraṇā¹)
accusative	अवधारणम् (avadhāraṇam)	अवधारणे (avadhāraṇe)	अवधारणानि (avadhāraṇāni) अवधारणा¹ (avadhāraṇā¹)
instrumental	अवधारणेन (avadhāraṇena)	अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām)	अवधारणैः (avadhāraṇaiḥ) अवधारणेभिः¹ (avadhāraṇebhiḥ¹)
dative	अवधारणाय (avadhāraṇāya)	अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām)	अवधारणेभ्यः (avadhāraṇebhyaḥ)
ablative	अवधारणात् (avadhāraṇāt)	अवधारणाभ्याम् (avadhāraṇābhyām)	अवधारणेभ्यः (avadhāraṇebhyaḥ)
genitive	अवधारणस्य (avadhāraṇasya)	अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ)	अवधारणानाम् (avadhāraṇānām)
locative	अवधारणे (avadhāraṇe)	अवधारणयोः (avadhāraṇayoḥ)	अवधारणेषु (avadhāraṇeṣu)

• ¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “अवधारण”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 100.