अभ्र

Sanskrit

Alternative forms

• अब्भ्र (abbhra)

Alternative scripts

Alternative scripts

• অভ্ৰ (Assamese script)
• ᬅᬪ᭄ᬭ (Balinese script)
• অভ্র (Bengali script)
• 𑰀𑰥𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
• 𑀅𑀪𑁆𑀭 (Brahmi script)
• အဘြ (Burmese script)
• અભ્ર (Gujarati script)
• ਅਭ੍ਰ (Gurmukhi script)
• 𑌅𑌭𑍍𑌰 (Grantha script)
• ꦄꦨꦿ (Javanese script)
• 𑂃𑂦𑂹𑂩 (Kaithi script)
• ಅಭ್ರ (Kannada script)
• អភ្រ (Khmer script)
• ອຠ຺ຣ (Lao script)
• അഭ്ര (Malayalam script)
• ᠠᢨᡵᠠ (Manchu script)
• 𑘀𑘥𑘿𑘨 (Modi script)
• ᠠᠪᠾᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦠𑧅𑧠𑧈 (Nandinagari script)
• 𑐀𑐨𑑂𑐬 (Newa script)
• ଅଭ୍ର (Odia script)
• ꢂꢩ꣄ꢬ (Saurashtra script)
• 𑆃𑆨𑇀𑆫 (Sharada script)
• 𑖀𑖥𑖿𑖨 (Siddham script)
• අභ්‍ර (Sinhalese script)
• 𑩐𑩳 𑪙𑩼 (Soyombo script)
• 𑚀𑚡𑚶𑚤 (Takri script)
• அப்⁴ர (Tamil script)
• అభ్ర (Telugu script)
• อภฺร (Thai script)
• ཨ་བྷྲ (Tibetan script)
• 𑒁𑒦𑓂𑒩 (Tirhuta script)
• 𑨀𑨡𑩇𑨫 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *abʰrás (“cloud”), from Proto-Indo-European *n̥bʰrós. Cognate with Avestan 𐬀𐬡𐬭𐬀 (aβra), Persian ابر (abr), Latin imber and Ancient Greek ἀφρός (aphrós).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɐbʱ.ɾɐ́/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈɐbʱ.ɾɐ/

Noun

अभ्र • (abhrá) stem, n or m

1. cloud, thunder-cloud, rainy weather

   Synonym: मेघ (meghá)

   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 6.44.12:

     उद्अभ्राणीव स्तनयन्नियर्तीन्द्रो राधांस्यश्व्यानि गव्या।

     udabhrāṇīva stanayanniyartīndro rādhāṃsyaśvyāni gavyā.

     As Indra, thundering, impels the rain-clouds, so doth he send us store of kine and horses.

2. sky, atmosphere
3. (arithmetic) a cypher
4. dust
   • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda
5. (medicine) talc, mica

Declension

Neuter a-stem declension of अभ्र

	singular	dual	plural
nominative	अभ्रम् (abhrám)	अभ्रे (abhré)	अभ्राणि (abhrā́ṇi) अभ्रा¹ (abhrā́¹)
vocative	अभ्र (ábhra)	अभ्रे (ábhre)	अभ्राणि (ábhrāṇi) अभ्रा¹ (ábhrā¹)
accusative	अभ्रम् (abhrám)	अभ्रे (abhré)	अभ्राणि (abhrā́ṇi) अभ्रा¹ (abhrā́¹)
instrumental	अभ्रेण (abhréṇa)	अभ्राभ्याम् (abhrā́bhyām)	अभ्रैः (abhraíḥ) अभ्रेभिः¹ (abhrébhiḥ¹)
dative	अभ्राय (abhrā́ya)	अभ्राभ्याम् (abhrā́bhyām)	अभ्रेभ्यः (abhrébhyaḥ)
ablative	अभ्रात् (abhrā́t)	अभ्राभ्याम् (abhrā́bhyām)	अभ्रेभ्यः (abhrébhyaḥ)
genitive	अभ्रस्य (abhrásya)	अभ्रयोः (abhráyoḥ)	अभ्राणाम् (abhrā́ṇām)
locative	अभ्रे (abhré)	अभ्रयोः (abhráyoḥ)	अभ्रेषु (abhréṣu)

• ¹Vedic

Masculine a-stem declension of अभ्र

	singular	dual	plural
nominative	अभ्रः (abhráḥ)	अभ्रौ (abhraú) अभ्रा¹ (abhrā́¹)	अभ्राः (abhrā́ḥ) अभ्रासः¹ (abhrā́saḥ¹)
vocative	अभ्र (ábhra)	अभ्रौ (ábhrau) अभ्रा¹ (ábhrā¹)	अभ्राः (ábhrāḥ) अभ्रासः¹ (ábhrāsaḥ¹)
accusative	अभ्रम् (abhrám)	अभ्रौ (abhraú) अभ्रा¹ (abhrā́¹)	अभ्रान् (abhrā́n)
instrumental	अभ्रेण (abhréṇa)	अभ्राभ्याम् (abhrā́bhyām)	अभ्रैः (abhraíḥ) अभ्रेभिः¹ (abhrébhiḥ¹)
dative	अभ्राय (abhrā́ya)	अभ्राभ्याम् (abhrā́bhyām)	अभ्रेभ्यः (abhrébhyaḥ)
ablative	अभ्रात् (abhrā́t)	अभ्राभ्याम् (abhrā́bhyām)	अभ्रेभ्यः (abhrébhyaḥ)
genitive	अभ्रस्य (abhrásya)	अभ्रयोः (abhráyoḥ)	अभ्राणाम् (abhrā́ṇām)
locative	अभ्रे (abhré)	अभ्रयोः (abhráyoḥ)	अभ्रेषु (abhréṣu)

• ¹Vedic

Descendants

• Dardic:
  • Kashmiri:

    Arabic script: اوٚبُر (obur)

    Devanagari script: ऒबुर (obur)

• Pali: abbha, ambu, ambha
• Prakrit: 𑀅𑀩𑁆𑀪 (abbha)
  • Gujarati: આભ (ābha)
  • Hindi: आभ (ābh)
  • Marwari: आभौ (ābhau)
• → Bengali: অভ্র (obhro) (learned)

Further reading

• Monier Williams (1899) “अभ्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0079.