अन्धकार

Pali

Alternative forms

Alternative scripts

andhakāra (Latin script)
𑀅𑀦𑁆𑀥𑀓𑀸𑀭 (Brahmi script)
অন্ধকার (Bengali script)
අන්‍ධකාර (Sinhalese script)
အန္ဓကာရ or ဢၼ္ꩪၵႃရ or ဢၼ်ꩪၵႃရ (Burmese script)
อนฺธการ or อันธะการะ (Thai script)
ᩋᨶ᩠ᨵᨠᩣᩁ (Tai Tham script)
ອນ຺ຘກາຣ or ອັນຘະກາຣະ (Lao script)
អន្ធការ (Khmer script)
𑄃𑄚𑄴𑄙𑄇𑄂𑄢 (Chakma script)

Noun

अन्धकार m

Devanagari script form of andhakāra (“darkness”)

Declension

Declension table of "अन्धकार" (masculine)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	अन्धकारो (andhakāro)	अन्धकारा (andhakārā)
Accusative (second)	अन्धकारं (andhakāraṃ)	अन्धकारे (andhakāre)
Instrumental (third)	अन्धकारेन (andhakārena)	अन्धकारेहि (andhakārehi) or अन्धकारेभि (andhakārebhi)
Dative (fourth)	अन्धकारस्स (andhakārassa) or अन्धकाराय (andhakārāya) or अन्धकारत्थं (andhakāratthaṃ)	अन्धकारानं (andhakārānaṃ)
Ablative (fifth)	अन्धकारस्मा (andhakārasmā) or अन्धकारम्हा (andhakāramhā) or अन्धकारा (andhakārā)	अन्धकारेहि (andhakārehi) or अन्धकारेभि (andhakārebhi)
Genitive (sixth)	अन्धकारस्स (andhakārassa)	अन्धकारानं (andhakārānaṃ)
Locative (seventh)	अन्धकारस्मिं (andhakārasmiṃ) or अन्धकारम्हि (andhakāramhi) or अन्धकारे (andhakāre)	अन्धकारेसु (andhakāresu)
Vocative (calling)	अन्धकार (andhakāra)	अन्धकारा (andhakārā)

Sanskrit

Etymology

From अन्ध (andhá) +‎ -कार (-kāra). Compare Pali andhakāra.

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ɐn.dʱɐ.kɑː.ɾɐ/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɐn̪.d̪ʱɐˈkɑː.ɾɐ/

Noun

अन्धकार • (andhakāra) stem, m or n

darkness

Declension

Masculine a-stem declension of अन्धकार (andhakāra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अन्धकारः andhakāraḥ	अन्धकारौ / अन्धकारा¹ andhakārau / andhakārā¹	अन्धकाराः / अन्धकारासः¹ andhakārāḥ / andhakārāsaḥ¹
Vocative	अन्धकार andhakāra	अन्धकारौ / अन्धकारा¹ andhakārau / andhakārā¹	अन्धकाराः / अन्धकारासः¹ andhakārāḥ / andhakārāsaḥ¹
Accusative	अन्धकारम् andhakāram	अन्धकारौ / अन्धकारा¹ andhakārau / andhakārā¹	अन्धकारान् andhakārān
Instrumental	अन्धकारेण andhakāreṇa	अन्धकाराभ्याम् andhakārābhyām	अन्धकारैः / अन्धकारेभिः¹ andhakāraiḥ / andhakārebhiḥ¹
Dative	अन्धकाराय andhakārāya	अन्धकाराभ्याम् andhakārābhyām	अन्धकारेभ्यः andhakārebhyaḥ
Ablative	अन्धकारात् andhakārāt	अन्धकाराभ्याम् andhakārābhyām	अन्धकारेभ्यः andhakārebhyaḥ
Genitive	अन्धकारस्य andhakārasya	अन्धकारयोः andhakārayoḥ	अन्धकाराणाम् andhakārāṇām
Locative	अन्धकारे andhakāre	अन्धकारयोः andhakārayoḥ	अन्धकारेषु andhakāreṣu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of अन्धकार (andhakāra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	अन्धकारम् andhakāram	अन्धकारे andhakāre	अन्धकाराणि / अन्धकारा¹ andhakārāṇi / andhakārā¹
Vocative	अन्धकार andhakāra	अन्धकारे andhakāre	अन्धकाराणि / अन्धकारा¹ andhakārāṇi / andhakārā¹
Accusative	अन्धकारम् andhakāram	अन्धकारे andhakāre	अन्धकाराणि / अन्धकारा¹ andhakārāṇi / andhakārā¹
Instrumental	अन्धकारेण andhakāreṇa	अन्धकाराभ्याम् andhakārābhyām	अन्धकारैः / अन्धकारेभिः¹ andhakāraiḥ / andhakārebhiḥ¹
Dative	अन्धकाराय andhakārāya	अन्धकाराभ्याम् andhakārābhyām	अन्धकारेभ्यः andhakārebhyaḥ
Ablative	अन्धकारात् andhakārāt	अन्धकाराभ्याम् andhakārābhyām	अन्धकारेभ्यः andhakārebhyaḥ
Genitive	अन्धकारस्य andhakārasya	अन्धकारयोः andhakārayoḥ	अन्धकाराणाम् andhakārāṇām
Locative	अन्धकारे andhakāre	अन्धकारयोः andhakārayoḥ	अन्धकारेषु andhakāreṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

Dardic:
- Dameli: andāra
- Shumashti: andā́ra
- → Proto-Nuristani:
  - Ashkun: andarä
  - Kamkata-viri: andərə, anər
  - Waigali: andára, andári
Pali: andhakāra
Prakrit: 𑀅𑀁𑀥𑀬𑀸𑀭 (aṃdhayāra)
- Central:
  - Sauraseni Prakrit:
    - Old Gujarati: अंधारउं (andhāraũ)
      - Gujarati: અંધારું (andhārũ)
      - Marwari: अंधारौ (andhārau)
    - Hindustani: andher, andherā
      - Hindi: अंधेर, अंधेरा
      - Urdu: اندھیر, اندھیرا
- Eastern:
  - Magadhi Prakrit:
    - Assamese: আন্ধাৰ (andhar)
    - Bengali: আঁধার (ãdhar)
    - Bengali: আদার (adar)
    - Bengali: আন্দার (andar)
    - Bihari: आन्हर (ānhar)
      - Bhojpuri: अन्हार (anhār)
      - Maithili: अन्हार (anhār)
    - Odia: ଅନ୍ଧାର (andhāra)
    - Hajong: আন্দাৰ (andar)
    - Sylheti: ꠀꠘ꠆ꠗꠣꠁꠞ (andáir)
- Northern:
  - Khasa Prakrit:
    - Central Pahari:
      - Garhwali: अँध्यारू (andhyārū)
      - Kumaoni: अँध्यारो (ãdhyāro), अन्यार (anyār)
    - Eastern Pahari:
      - Nepali: अँध्याो (ãdhyāo), अन्यार (anyār)
    - Western Pahari:
      - Bhadrawahi: आँधरु (āndhru)
- Northwestern:
  - Paisaci Prakrit:
    - Takka Apabhramsa:
      - Punjabi: haner, hanerā
        Gurmukhi script: ਹਨੇਰ, ਹਨੇਰਾ
        
        Shahmukhi script: ہَنھیر, انھیر
        
        Lahnda: اندھار (andhār), اندھارا (andhārā), انہارا (anhārā), ہنارا (hanārā)
    - Vracada Apabhramsa:
      - Sindhi: ãdhāru, ãdhāro
        Arabic script: انڌَارُ, انڌَارو
        
        Devanagari script: अँधारु, अँधारो
        
        Kachchi: આંધારો (ā̃dhāro)
- Southern:
  - Helu Prakrit:
    - Dhivehi: އަނދިރި (aⁿdiri), ސަންދުރަ (san̊dura)
    - Sinhalese: අඳුර (aⁿdura), අඳර (aⁿdara)
  - Maharastri Prakrit: 𑀅𑀁𑀥𑀸𑀭 (aṃdhāra)
    - Konkani: andhār
      Devanagari script: अंधार (andhār)
      
      Latin script: ondhar
      
      Kannada script: ಅಂಧಾರ್
    - Old Marathi: 𑘁𑘽𑘠𑘰𑘨𑘹𑘽 (āṃdhāreṃ)
      - Marathi: अंधार (andhār)
→ Hindi: अंधकार (andhkār)

References

Monier Williams (1899) “Andha-kāra”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 44/3.
“अन्धकार” in Carl Cappeller, A Sanskrit–English Dictionary: Based upon the St. Petersburg Lexicons, Strasbourg: Karl J. Trübner, 1891, →OCLC, page 25, column 2.
Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “andhakara”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 18