كۈمۈش
Appearance
Uyghur
[edit]Chemical element | |
---|---|
Ag | |
Previous: پاللادىي (palladiy) (Pd) | |
Next: كادمىي (kadmiy) (Cd) |
Other scripts | |
---|---|
Perso-Arabic | كۈمۈش |
Latin | (ULY) kümüsh, (UYY) kümüx |
Cyrillic | күмүш |
Etymology
[edit]From Proto-Turkic *kümüĺ (“silver”).
Cognates
- Azerbaijani gümüş
- Crimean Tatar kümüş
- Gagauz gümüş
- Karachay-Balkar кюмюш (kümüş)
- Karakalpak gúmis
- Kazakh күміс (kümıs)
- Khakas кӱмӱс (kümüs)
- Kumyk гюмюш (gümüş)
- Kyrgyz күмүш (kümüş)
- Nogai куьмис (kümis)
- Old Turkic 𐰚𐰇𐰢𐱁 (kümüš)
- Shor кӱмӱш (kümüš)
- Southern Altai кӱмӱш (kümüš)
- Turkish gümüş
- Uzbek kumush
- Yakut көмүс (kömüs)
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]كۈمۈش • (kümüsh) (plural كۈمۈشلەر (kümüshler))
- silver (element)
Declension
[edit]impersonal | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
nominative | كۈمۈش (kümüsh) | كۈمۈشلەر (kümüshler) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈمۈشنىڭ (kümüshning) | كۈمۈشلەرنىڭ (kümüshlerning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈمۈشنى (kümüshni) | كۈمۈشلەرنى (kümüshlerni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈمۈشكە (kümüshke) | كۈمۈشلەرگە (kümüshlerge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈمۈشتە (kümüshte) | كۈمۈشلەردە (kümüshlerde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈمۈشتىن (kümüshtin) | كۈمۈشلەردىن (kümüshlerdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈمۈشتىكى (kümüshtiki) | كۈمۈشلەردىكى (kümüshlerdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈمۈشكىچە (kümüshkiche) | كۈمۈشلەرگىچە (kümüshlergiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۈمۈشتەك (kümüshtek) | كۈمۈشلەردەك (kümüshlerdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۈمۈشچىلىك (kümüshchilik) or كۈمۈشچە (kümüshche) | كۈمۈشلەرچىلىك (kümüshlerchilik) or كۈمۈشلەرچە (kümüshlerche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈمۈشنىڭكى (kümüshningki) | كۈمۈشلەرنىڭكى (kümüshlerningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person singular (my) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈمۈشۈم (kümüshüm) | كۈمۈشلىرىم (kümüshlirim) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈمۈشۈمنىڭ (kümüshümning) | كۈمۈشلىرىمنىڭ (kümüshlirimning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈمۈشۈمنى (kümüshümni) | كۈمۈشلىرىمنى (kümüshlirimni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈمۈشۈمگە (kümüshümge) | كۈمۈشلىرىمگە (kümüshlirimge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈمۈشۈمدە (kümüshümde) | كۈمۈشلىرىمدە (kümüshlirimde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈمۈشۈمدىن (kümüshümdin) | كۈمۈشلىرىمدىن (kümüshlirimdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈمۈشۈمدىكى (kümüshümdiki) | كۈمۈشلىرىمدىكى (kümüshlirimdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈمۈشۈمگىچە (kümüshümgiche) | كۈمۈشلىرىمگىچە (kümüshlirimgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۈمۈشۈمدەك (kümüshümdek) | كۈمۈشلىرىمدەك (kümüshlirimdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۈمۈشۈمچىلىك (kümüshümchilik) or كۈمۈشۈمچە (kümüshümche) | كۈمۈشلىرىمچىلىك (kümüshlirimchilik) or كۈمۈشلىرىمچە (kümüshlirimche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈمۈشۈمنىڭكى (kümüshümningki) | كۈمۈشلىرىمنىڭكى (kümüshlirimningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person plural (our) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈمۈشىمىز (kümüshimiz) | كۈمۈشلىرىمىز (kümüshlirimiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈمۈشىمىزنىڭ (kümüshimizning) | كۈمۈشلىرىمىزنىڭ (kümüshlirimizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈمۈشىمىزنى (kümüshimizni) | كۈمۈشلىرىمىزنى (kümüshlirimizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈمۈشىمىزگە (kümüshimizge) | كۈمۈشلىرىمىزگە (kümüshlirimizge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈمۈشىمىزدە (kümüshimizde) | كۈمۈشلىرىمىزدە (kümüshlirimizde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈمۈشىمىزدىن (kümüshimizdin) | كۈمۈشلىرىمىزدىن (kümüshlirimizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈمۈشىمىزدىكى (kümüshimizdiki) | كۈمۈشلىرىمىزدىكى (kümüshlirimizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈمۈشىمىزگىچە (kümüshimizgiche) | كۈمۈشلىرىمىزگىچە (kümüshlirimizgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۈمۈشىمىزدەك (kümüshimizdek) | كۈمۈشلىرىمىزدەك (kümüshlirimizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۈمۈشىمىزچىلىك (kümüshimizchilik) or كۈمۈشىمىزچە (kümüshimizche) | كۈمۈشلىرىمىزچىلىك (kümüshlirimizchilik) or كۈمۈشلىرىمىزچە (kümüshlirimizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈمۈشىمىزنىڭكى (kümüshimizningki) | كۈمۈشلىرىمىزنىڭكى (kümüshlirimizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈمۈشۈڭ (kümüshüng) | كۈمۈشلىرىڭ (kümüshliring) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈمۈشۈڭنىڭ (kümüshüngning) | كۈمۈشلىرىڭنىڭ (kümüshliringning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈمۈشۈڭنى (kümüshüngni) | كۈمۈشلىرىڭنى (kümüshliringni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈمۈشۈڭگە (kümüshüngge) | كۈمۈشلىرىڭگە (kümüshliringge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈمۈشۈڭدە (kümüshüngde) | كۈمۈشلىرىڭدە (kümüshliringde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈمۈشۈڭدىن (kümüshüngdin) | كۈمۈشلىرىڭدىن (kümüshliringdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈمۈشۈڭدىكى (kümüshüngdiki) | كۈمۈشلىرىڭدىكى (kümüshliringdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈمۈشۈڭگىچە (kümüshünggiche) | كۈمۈشلىرىڭگىچە (kümüshliringgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۈمۈشۈڭدەك (kümüshüngdek) | كۈمۈشلىرىڭدەك (kümüshliringdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۈمۈشۈڭچىلىك (kümüshüngchilik) or كۈمۈشۈڭچە (kümüshüngche) | كۈمۈشلىرىڭچىلىك (kümüshliringchilik) or كۈمۈشلىرىڭچە (kümüshliringche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈمۈشۈڭنىڭكى (kümüshüngningki) | كۈمۈشلىرىڭنىڭكى (kümüshliringningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈمۈشۈڭلار (kümüshünglar) | كۈمۈشلىرىڭلار (kümüshliringlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈمۈشۈڭلارنىڭ (kümüshünglarning) | كۈمۈشلىرىڭلارنىڭ (kümüshliringlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈمۈشۈڭلارنى (kümüshünglarni) | كۈمۈشلىرىڭلارنى (kümüshliringlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈمۈشۈڭلارگە (kümüshünglarge) | كۈمۈشلىرىڭلارگە (kümüshliringlarge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈمۈشۈڭلاردە (kümüshünglarde) | كۈمۈشلىرىڭلاردە (kümüshliringlarde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈمۈشۈڭلاردىن (kümüshünglardin) | كۈمۈشلىرىڭلاردىن (kümüshliringlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈمۈشۈڭلاردىكى (kümüshünglardiki) | كۈمۈشلىرىڭلاردىكى (kümüshliringlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈمۈشۈڭلارگىچە (kümüshünglargiche) | كۈمۈشلىرىڭلارگىچە (kümüshliringlargiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۈمۈشۈڭلاردەك (kümüshünglardek) | كۈمۈشلىرىڭلاردەك (kümüshliringlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۈمۈشۈڭلارچىلىك (kümüshünglarchilik) or كۈمۈشۈڭلارچە (kümüshünglarche) | كۈمۈشلىرىڭلارچىلىك (kümüshliringlarchilik) or كۈمۈشلىرىڭلارچە (kümüshliringlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈمۈشۈڭلارنىڭكى (kümüshünglarningki) | كۈمۈشلىرىڭلارنىڭكى (kümüshliringlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈمۈشىڭىز (kümüshi'ngiz) | كۈمۈشلىرىڭىز (kümüshliri'ngiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈمۈشىڭىزنىڭ (kümüshi'ngizning) | كۈمۈشلىرىڭىزنىڭ (kümüshliri'ngizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈمۈشىڭىزنى (kümüshi'ngizni) | كۈمۈشلىرىڭىزنى (kümüshliri'ngizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈمۈشىڭىزگە (kümüshi'ngizge) | كۈمۈشلىرىڭىزگە (kümüshliri'ngizge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈمۈشىڭىزدە (kümüshi'ngizde) | كۈمۈشلىرىڭىزدە (kümüshliri'ngizde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈمۈشىڭىزدىن (kümüshi'ngizdin) | كۈمۈشلىرىڭىزدىن (kümüshliri'ngizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈمۈشىڭىزدىكى (kümüshi'ngizdiki) | كۈمۈشلىرىڭىزدىكى (kümüshliri'ngizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈمۈشىڭىزگىچە (kümüshi'ngizgiche) | كۈمۈشلىرىڭىزگىچە (kümüshliri'ngizgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۈمۈشىڭىزدەك (kümüshi'ngizdek) | كۈمۈشلىرىڭىزدەك (kümüshliri'ngizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۈمۈشىڭىزچىلىك (kümüshi'ngizchilik) or كۈمۈشىڭىزچە (kümüshi'ngizche) | كۈمۈشلىرىڭىزچىلىك (kümüshliri'ngizchilik) or كۈمۈشلىرىڭىزچە (kümüshliri'ngizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈمۈشىڭىزنىڭكى (kümüshi'ngizningki) | كۈمۈشلىرىڭىزنىڭكى (kümüshliri'ngizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈمۈشىڭىزلار (kümüshi'ngizlar) | كۈمۈشلىرىڭىزلار (kümüshliri'ngizlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈمۈشىڭىزلارنىڭ (kümüshi'ngizlarning) | كۈمۈشلىرىڭىزلارنىڭ (kümüshliri'ngizlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈمۈشىڭىزلارنى (kümüshi'ngizlarni) | كۈمۈشلىرىڭىزلارنى (kümüshliri'ngizlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈمۈشىڭىزلارگە (kümüshi'ngizlarge) | كۈمۈشلىرىڭىزلارگە (kümüshliri'ngizlarge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈمۈشىڭىزلاردە (kümüshi'ngizlarde) | كۈمۈشلىرىڭىزلاردە (kümüshliri'ngizlarde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈمۈشىڭىزلاردىن (kümüshi'ngizlardin) | كۈمۈشلىرىڭىزلاردىن (kümüshliri'ngizlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈمۈشىڭىزلاردىكى (kümüshi'ngizlardiki) | كۈمۈشلىرىڭىزلاردىكى (kümüshliri'ngizlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈمۈشىڭىزلارگىچە (kümüshi'ngizlargiche) | كۈمۈشلىرىڭىزلارگىچە (kümüshliri'ngizlargiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۈمۈشىڭىزلاردەك (kümüshi'ngizlardek) | كۈمۈشلىرىڭىزلاردەك (kümüshliri'ngizlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۈمۈشىڭىزلارچىلىك (kümüshi'ngizlarchilik) or كۈمۈشىڭىزلارچە (kümüshi'ngizlarche) | كۈمۈشلىرىڭىزلارچىلىك (kümüshliri'ngizlarchilik) or كۈمۈشلىرىڭىزلارچە (kümüshliri'ngizlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈمۈشىڭىزلارنىڭكى (kümüshi'ngizlarningki) | كۈمۈشلىرىڭىزلارنىڭكى (kümüshliri'ngizlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular & plural respectful (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈمۈشلىرى (kümüshliri) | كۈمۈشلىرى (kümüshliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈمۈشلىرىنىڭ (kümüshlirining) | كۈمۈشلىرىنىڭ (kümüshlirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈمۈشلىرىنى (kümüshlirini) | كۈمۈشلىرىنى (kümüshlirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈمۈشلىرىگە (kümüshlirige) | كۈمۈشلىرىگە (kümüshlirige) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈمۈشلىرىدە (kümüshliride) | كۈمۈشلىرىدە (kümüshliride) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈمۈشلىرىدىن (kümüshliridin) | كۈمۈشلىرىدىن (kümüshliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈمۈشلىرىدىكى (kümüshliridiki) | كۈمۈشلىرىدىكى (kümüshliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈمۈشلىرىگىچە (kümüshlirigiche) | كۈمۈشلىرىگىچە (kümüshlirigiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۈمۈشلىرىدەك (kümüshliridek) | كۈمۈشلىرىدەك (kümüshliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۈمۈشلىرىچىلىك (kümüshlirichilik) or كۈمۈشلىرىچە (kümüshliriche) | كۈمۈشلىرىچىلىك (kümüshlirichilik) or كۈمۈشلىرىچە (kümüshliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈمۈشلىرىنىڭكى (kümüshliriningki) | كۈمۈشلىرىنىڭكى (kümüshliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
3rd person (his, her, its, their) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۈمۈشى (kümüshi) | كۈمۈشلىرى (kümüshliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۈمۈشىنىڭ (kümüshining) | كۈمۈشلىرىنىڭ (kümüshlirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۈمۈشىنى (kümüshini) | كۈمۈشلىرىنى (kümüshlirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۈمۈشىگە (kümüshige) | كۈمۈشلىرىگە (kümüshlirige) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۈمۈشىدە (kümüshide) | كۈمۈشلىرىدە (kümüshliride) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۈمۈشىدىن (kümüshidin) | كۈمۈشلىرىدىن (kümüshliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۈمۈشىدىكى (kümüshidiki) | كۈمۈشلىرىدىكى (kümüshliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۈمۈشىگىچە (kümüshigiche) | كۈمۈشلىرىگىچە (kümüshlirigiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۈمۈشىدەك (kümüshidek) | كۈمۈشلىرىدەك (kümüshliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۈمۈشىچىلىك (kümüshichilik) or كۈمۈشىچە (kümüshiche) | كۈمۈشلىرىچىلىك (kümüshlirichilik) or كۈمۈشلىرىچە (kümüshliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۈمۈشىنىڭكى (kümüshiningki) | كۈمۈشلىرىنىڭكى (kümüshliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
|
Proper noun
[edit]كۈمۈش • (kümüsh)
Descendants
[edit]Categories:
- ug:Chemical elements
- Uyghur terms inherited from Proto-Turkic
- Uyghur terms derived from Proto-Turkic
- Uyghur 2-syllable words
- Uyghur terms with IPA pronunciation
- Uyghur lemmas
- Uyghur nouns
- Uyghur countable nouns
- Uyghur proper nouns
- ug:Towns in Xinjiang
- ug:Towns in China
- ug:Places in Xinjiang
- ug:Places in China
- ug:Metals