كۆزگۈ
Appearance
Uyghur
[edit]Etymology
[edit]Cognate to Turkish gözgü, Azerbaijani güzgü.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]كۆزگۈ • (közgü) (plural كۆزگۈلەر (közgüler))
Declension
[edit]impersonal | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
nominative | كۆزگۈ (közgü) | كۆزگۈلەر (közgüler) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۆزگۈنىڭ (közgüning) | كۆزگۈلەرنىڭ (közgülerning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۆزگۈنى (közgüni) | كۆزگۈلەرنى (közgülerni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۆزگۈگە (közgüge) | كۆزگۈلەرگە (közgülerge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۆزگۈدە (közgüde) | كۆزگۈلەردە (közgülerde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۆزگۈدىن (közgüdin) | كۆزگۈلەردىن (közgülerdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۆزگۈدىكى (közgüdiki) | كۆزگۈلەردىكى (közgülerdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۆزگۈگىچە (közgügiche) | كۆزگۈلەرگىچە (közgülergiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۆزگۈدەك (közgüdek) | كۆزگۈلەردەك (közgülerdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۆزگۈچىلىك (közgüchilik) or كۆزگۈچە (közgüche) | كۆزگۈلەرچىلىك (közgülerchilik) or كۆزگۈلەرچە (közgülerche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۆزگۈنىڭكى (közgüningki) | كۆزگۈلەرنىڭكى (közgülerningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person singular (my) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۆزگۈيۈم (közgüyüm) | كۆزگۈلىرىم (közgülirim) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۆزگۈيۈمنىڭ (közgüyümning) | كۆزگۈلىرىمنىڭ (közgülirimning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۆزگۈيۈمنى (közgüyümni) | كۆزگۈلىرىمنى (közgülirimni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۆزگۈيۈمگە (közgüyümge) | كۆزگۈلىرىمگە (közgülirimge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۆزگۈيۈمدە (közgüyümde) | كۆزگۈلىرىمدە (közgülirimde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۆزگۈيۈمدىن (közgüyümdin) | كۆزگۈلىرىمدىن (közgülirimdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۆزگۈيۈمدىكى (közgüyümdiki) | كۆزگۈلىرىمدىكى (közgülirimdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۆزگۈيۈمگىچە (közgüyümgiche) | كۆزگۈلىرىمگىچە (közgülirimgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۆزگۈيۈمدەك (közgüyümdek) | كۆزگۈلىرىمدەك (közgülirimdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۆزگۈيۈمچىلىك (közgüyümchilik) or كۆزگۈيۈمچە (közgüyümche) | كۆزگۈلىرىمچىلىك (közgülirimchilik) or كۆزگۈلىرىمچە (közgülirimche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۆزگۈيۈمنىڭكى (közgüyümningki) | كۆزگۈلىرىمنىڭكى (közgülirimningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person plural (our) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۆزگۈيىمىز (közgüyimiz) | كۆزگۈلىرىمىز (közgülirimiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۆزگۈيىمىزنىڭ (közgüyimizning) | كۆزگۈلىرىمىزنىڭ (közgülirimizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۆزگۈيىمىزنى (közgüyimizni) | كۆزگۈلىرىمىزنى (közgülirimizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۆزگۈيىمىزگە (közgüyimizge) | كۆزگۈلىرىمىزگە (közgülirimizge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۆزگۈيىمىزدە (közgüyimizde) | كۆزگۈلىرىمىزدە (közgülirimizde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۆزگۈيىمىزدىن (közgüyimizdin) | كۆزگۈلىرىمىزدىن (közgülirimizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۆزگۈيىمىزدىكى (közgüyimizdiki) | كۆزگۈلىرىمىزدىكى (közgülirimizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۆزگۈيىمىزگىچە (közgüyimizgiche) | كۆزگۈلىرىمىزگىچە (közgülirimizgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۆزگۈيىمىزدەك (közgüyimizdek) | كۆزگۈلىرىمىزدەك (közgülirimizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۆزگۈيىمىزچىلىك (közgüyimizchilik) or كۆزگۈيىمىزچە (közgüyimizche) | كۆزگۈلىرىمىزچىلىك (közgülirimizchilik) or كۆزگۈلىرىمىزچە (közgülirimizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۆزگۈيىمىزنىڭكى (közgüyimizningki) | كۆزگۈلىرىمىزنىڭكى (közgülirimizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۆزگۈيۈڭ (közgüyüng) | كۆزگۈلىرىڭ (közgüliring) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۆزگۈيۈڭنىڭ (közgüyüngning) | كۆزگۈلىرىڭنىڭ (közgüliringning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۆزگۈيۈڭنى (közgüyüngni) | كۆزگۈلىرىڭنى (közgüliringni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۆزگۈيۈڭگە (közgüyüngge) | كۆزگۈلىرىڭگە (közgüliringge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۆزگۈيۈڭدە (közgüyüngde) | كۆزگۈلىرىڭدە (közgüliringde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۆزگۈيۈڭدىن (közgüyüngdin) | كۆزگۈلىرىڭدىن (közgüliringdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۆزگۈيۈڭدىكى (közgüyüngdiki) | كۆزگۈلىرىڭدىكى (közgüliringdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۆزگۈيۈڭگىچە (közgüyünggiche) | كۆزگۈلىرىڭگىچە (közgüliringgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۆزگۈيۈڭدەك (közgüyüngdek) | كۆزگۈلىرىڭدەك (közgüliringdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۆزگۈيۈڭچىلىك (közgüyüngchilik) or كۆزگۈيۈڭچە (közgüyüngche) | كۆزگۈلىرىڭچىلىك (közgüliringchilik) or كۆزگۈلىرىڭچە (közgüliringche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۆزگۈيۈڭنىڭكى (közgüyüngningki) | كۆزگۈلىرىڭنىڭكى (közgüliringningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۆزگۈيۈڭلار (közgüyünglar) | كۆزگۈلىرىڭلار (közgüliringlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۆزگۈيۈڭلارنىڭ (közgüyünglarning) | كۆزگۈلىرىڭلارنىڭ (közgüliringlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۆزگۈيۈڭلارنى (közgüyünglarni) | كۆزگۈلىرىڭلارنى (közgüliringlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۆزگۈيۈڭلارگە (közgüyünglarge) | كۆزگۈلىرىڭلارگە (közgüliringlarge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۆزگۈيۈڭلاردە (közgüyünglarde) | كۆزگۈلىرىڭلاردە (közgüliringlarde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۆزگۈيۈڭلاردىن (közgüyünglardin) | كۆزگۈلىرىڭلاردىن (közgüliringlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۆزگۈيۈڭلاردىكى (közgüyünglardiki) | كۆزگۈلىرىڭلاردىكى (közgüliringlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۆزگۈيۈڭلارگىچە (közgüyünglargiche) | كۆزگۈلىرىڭلارگىچە (közgüliringlargiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۆزگۈيۈڭلاردەك (közgüyünglardek) | كۆزگۈلىرىڭلاردەك (közgüliringlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۆزگۈيۈڭلارچىلىك (közgüyünglarchilik) or كۆزگۈيۈڭلارچە (közgüyünglarche) | كۆزگۈلىرىڭلارچىلىك (közgüliringlarchilik) or كۆزگۈلىرىڭلارچە (közgüliringlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۆزگۈيۈڭلارنىڭكى (közgüyünglarningki) | كۆزگۈلىرىڭلارنىڭكى (közgüliringlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۆزگۈيىڭىز (közgüyi'ngiz) | كۆزگۈلىرىڭىز (közgüliri'ngiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۆزگۈيىڭىزنىڭ (közgüyi'ngizning) | كۆزگۈلىرىڭىزنىڭ (közgüliri'ngizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۆزگۈيىڭىزنى (közgüyi'ngizni) | كۆزگۈلىرىڭىزنى (közgüliri'ngizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۆزگۈيىڭىزگە (közgüyi'ngizge) | كۆزگۈلىرىڭىزگە (közgüliri'ngizge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۆزگۈيىڭىزدە (közgüyi'ngizde) | كۆزگۈلىرىڭىزدە (közgüliri'ngizde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۆزگۈيىڭىزدىن (közgüyi'ngizdin) | كۆزگۈلىرىڭىزدىن (közgüliri'ngizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۆزگۈيىڭىزدىكى (közgüyi'ngizdiki) | كۆزگۈلىرىڭىزدىكى (közgüliri'ngizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۆزگۈيىڭىزگىچە (közgüyi'ngizgiche) | كۆزگۈلىرىڭىزگىچە (közgüliri'ngizgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۆزگۈيىڭىزدەك (közgüyi'ngizdek) | كۆزگۈلىرىڭىزدەك (közgüliri'ngizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۆزگۈيىڭىزچىلىك (közgüyi'ngizchilik) or كۆزگۈيىڭىزچە (közgüyi'ngizche) | كۆزگۈلىرىڭىزچىلىك (közgüliri'ngizchilik) or كۆزگۈلىرىڭىزچە (közgüliri'ngizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۆزگۈيىڭىزنىڭكى (közgüyi'ngizningki) | كۆزگۈلىرىڭىزنىڭكى (közgüliri'ngizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۆزگۈيىڭىزلار (közgüyi'ngizlar) | كۆزگۈلىرىڭىزلار (közgüliri'ngizlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۆزگۈيىڭىزلارنىڭ (közgüyi'ngizlarning) | كۆزگۈلىرىڭىزلارنىڭ (közgüliri'ngizlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۆزگۈيىڭىزلارنى (közgüyi'ngizlarni) | كۆزگۈلىرىڭىزلارنى (közgüliri'ngizlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۆزگۈيىڭىزلارگە (közgüyi'ngizlarge) | كۆزگۈلىرىڭىزلارگە (közgüliri'ngizlarge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۆزگۈيىڭىزلاردە (közgüyi'ngizlarde) | كۆزگۈلىرىڭىزلاردە (közgüliri'ngizlarde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۆزگۈيىڭىزلاردىن (közgüyi'ngizlardin) | كۆزگۈلىرىڭىزلاردىن (közgüliri'ngizlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۆزگۈيىڭىزلاردىكى (közgüyi'ngizlardiki) | كۆزگۈلىرىڭىزلاردىكى (közgüliri'ngizlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۆزگۈيىڭىزلارگىچە (közgüyi'ngizlargiche) | كۆزگۈلىرىڭىزلارگىچە (közgüliri'ngizlargiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۆزگۈيىڭىزلاردەك (közgüyi'ngizlardek) | كۆزگۈلىرىڭىزلاردەك (közgüliri'ngizlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۆزگۈيىڭىزلارچىلىك (közgüyi'ngizlarchilik) or كۆزگۈيىڭىزلارچە (közgüyi'ngizlarche) | كۆزگۈلىرىڭىزلارچىلىك (közgüliri'ngizlarchilik) or كۆزگۈلىرىڭىزلارچە (közgüliri'ngizlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۆزگۈيىڭىزلارنىڭكى (közgüyi'ngizlarningki) | كۆزگۈلىرىڭىزلارنىڭكى (közgüliri'ngizlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular & plural respectful (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۆزگۈلىرى (közgüliri) | كۆزگۈلىرى (közgüliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۆزگۈلىرىنىڭ (közgülirining) | كۆزگۈلىرىنىڭ (közgülirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۆزگۈلىرىنى (közgülirini) | كۆزگۈلىرىنى (közgülirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۆزگۈلىرىگە (közgülirige) | كۆزگۈلىرىگە (közgülirige) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۆزگۈلىرىدە (közgüliride) | كۆزگۈلىرىدە (közgüliride) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۆزگۈلىرىدىن (közgüliridin) | كۆزگۈلىرىدىن (közgüliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۆزگۈلىرىدىكى (közgüliridiki) | كۆزگۈلىرىدىكى (közgüliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۆزگۈلىرىگىچە (közgülirigiche) | كۆزگۈلىرىگىچە (közgülirigiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۆزگۈلىرىدەك (közgüliridek) | كۆزگۈلىرىدەك (közgüliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۆزگۈلىرىچىلىك (közgülirichilik) or كۆزگۈلىرىچە (közgüliriche) | كۆزگۈلىرىچىلىك (közgülirichilik) or كۆزگۈلىرىچە (közgüliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۆزگۈلىرىنىڭكى (közgüliriningki) | كۆزگۈلىرىنىڭكى (közgüliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
3rd person (his, her, its, their) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | كۆزگۈيى (közgüyi) | كۆزگۈلىرى (közgüliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | كۆزگۈيىنىڭ (közgüyining) | كۆزگۈلىرىنىڭ (közgülirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | كۆزگۈيىنى (közgüyini) | كۆزگۈلىرىنى (közgülirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | كۆزگۈيىگە (közgüyige) | كۆزگۈلىرىگە (közgülirige) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | كۆزگۈيىدە (közgüyide) | كۆزگۈلىرىدە (közgüliride) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | كۆزگۈيىدىن (közgüyidin) | كۆزگۈلىرىدىن (közgüliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | كۆزگۈيىدىكى (közgüyidiki) | كۆزگۈلىرىدىكى (közgüliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | كۆزگۈيىگىچە (közgüyigiche) | كۆزگۈلىرىگىچە (közgülirigiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | كۆزگۈيىدەك (közgüyidek) | كۆزگۈلىرىدەك (közgüliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | كۆزگۈيىچىلىك (közgüyichilik) or كۆزگۈيىچە (közgüyiche) | كۆزگۈلىرىچىلىك (közgülirichilik) or كۆزگۈلىرىچە (közgüliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | كۆزگۈيىنىڭكى (közgüyiningki) | كۆزگۈلىرىنىڭكى (közgüliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
|
References
[edit]- 新疆维吾尔自治区语言文字工作委员会, editor (2006), 维汉大词典 (in Chinese), Beijing: Ethnic Publishing House, →ISBN, page 833