سۈپۈرگە
Appearance
Uyghur
[edit]Etymology
[edit]Ultimately from Proto-Turkic *sipürge (“broom”).
Cognate with Turkmen süpürgi (“broom”), Azerbaijani süpürgə (“broom”), Tatar себерке (seberke, “broom”), Southern Altai сибирги (sibirgi, “broom”), Khakas сыбырғы (sıbırğı, “broom”), Kazakh сыпырғыш (sypyrğyş), Kyrgyz шыпыргы (şıpırgı, “broom”), Crimean Tatar sipirki (“broom”), Uzbek supurgi (“broom”), Turkish süpürge (“broom”) etc.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]سۈپۈرگە • (süpürge) (plural سۈپۈرگىلەر (süpürgiler))
- broom
- 1996, Memtimin Hoshur, قۇم باسقان سەھەر [The Sand-Covered City][1], page 3:
- ھەشىمەتلىك شەھەر دەرۋازىسىدىن ئېشىكىنى يېتىلەپ چىقىپ كېلىۋاتقان بۇ كىشى جاھانكەزدى سۈپۈرگە ئىدى.
- heshimetlik sheher derwazisidin ëshikini yëtilep chiqip këliwatqan bu kishi jahankezdi süpürge idi.
- (please add an English translation of this quotation)
Declension
[edit]impersonal | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
nominative | سۈپۈرگە (süpürge) | سۈپۈرگىلەر (süpürgiler) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | سۈپۈرگىنىڭ (süpürgining) | سۈپۈرگىلەرنىڭ (süpürgilerning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | سۈپۈرگىنى (süpürgini) | سۈپۈرگىلەرنى (süpürgilerni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | سۈپۈرگىگە (süpürgige) | سۈپۈرگىلەرگە (süpürgilerge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | سۈپۈرگىدە (süpürgide) | سۈپۈرگىلەردە (süpürgilerde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | سۈپۈرگىدىن (süpürgidin) | سۈپۈرگىلەردىن (süpürgilerdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | سۈپۈرگىدىكى (süpürgidiki) | سۈپۈرگىلەردىكى (süpürgilerdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | سۈپۈرگىگىچە (süpürgigiche) | سۈپۈرگىلەرگىچە (süpürgilergiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | سۈپۈرگىدەك (süpürgidek) | سۈپۈرگىلەردەك (süpürgilerdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | سۈپۈرگىچىلىك (süpürgichilik) or سۈپۈرگىچە (süpürgiche) | سۈپۈرگىلەرچىلىك (süpürgilerchilik) or سۈپۈرگىلەرچە (süpürgilerche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | سۈپۈرگىنىڭكى (süpürginingki) | سۈپۈرگىلەرنىڭكى (süpürgilerningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person singular (my) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | سۈپۈرگەم (süpürgem) | سۈپۈرگىلىرىم (süpürgilirim) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | سۈپۈرگەمنىڭ (süpürgemning) | سۈپۈرگىلىرىمنىڭ (süpürgilirimning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | سۈپۈرگەمنى (süpürgemni) | سۈپۈرگىلىرىمنى (süpürgilirimni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | سۈپۈرگەمگە (süpürgemge) | سۈپۈرگىلىرىمگە (süpürgilirimge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | سۈپۈرگەمدە (süpürgemde) | سۈپۈرگىلىرىمدە (süpürgilirimde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | سۈپۈرگەمدىن (süpürgemdin) | سۈپۈرگىلىرىمدىن (süpürgilirimdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | سۈپۈرگەمدىكى (süpürgemdiki) | سۈپۈرگىلىرىمدىكى (süpürgilirimdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | سۈپۈرگەمگىچە (süpürgemgiche) | سۈپۈرگىلىرىمگىچە (süpürgilirimgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | سۈپۈرگەمدەك (süpürgemdek) | سۈپۈرگىلىرىمدەك (süpürgilirimdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | سۈپۈرگەمچىلىك (süpürgemchilik) or سۈپۈرگەمچە (süpürgemche) | سۈپۈرگىلىرىمچىلىك (süpürgilirimchilik) or سۈپۈرگىلىرىمچە (süpürgilirimche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | سۈپۈرگەمنىڭكى (süpürgemningki) | سۈپۈرگىلىرىمنىڭكى (süpürgilirimningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person plural (our) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | سۈپۈرگىمىز (süpürgimiz) | سۈپۈرگىلىرىمىز (süpürgilirimiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | سۈپۈرگىمىزنىڭ (süpürgimizning) | سۈپۈرگىلىرىمىزنىڭ (süpürgilirimizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | سۈپۈرگىمىزنى (süpürgimizni) | سۈپۈرگىلىرىمىزنى (süpürgilirimizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | سۈپۈرگىمىزگە (süpürgimizge) | سۈپۈرگىلىرىمىزگە (süpürgilirimizge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | سۈپۈرگىمىزدە (süpürgimizde) | سۈپۈرگىلىرىمىزدە (süpürgilirimizde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | سۈپۈرگىمىزدىن (süpürgimizdin) | سۈپۈرگىلىرىمىزدىن (süpürgilirimizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | سۈپۈرگىمىزدىكى (süpürgimizdiki) | سۈپۈرگىلىرىمىزدىكى (süpürgilirimizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | سۈپۈرگىمىزگىچە (süpürgimizgiche) | سۈپۈرگىلىرىمىزگىچە (süpürgilirimizgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | سۈپۈرگىمىزدەك (süpürgimizdek) | سۈپۈرگىلىرىمىزدەك (süpürgilirimizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | سۈپۈرگىمىزچىلىك (süpürgimizchilik) or سۈپۈرگىمىزچە (süpürgimizche) | سۈپۈرگىلىرىمىزچىلىك (süpürgilirimizchilik) or سۈپۈرگىلىرىمىزچە (süpürgilirimizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | سۈپۈرگىمىزنىڭكى (süpürgimizningki) | سۈپۈرگىلىرىمىزنىڭكى (süpürgilirimizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | سۈپۈرگەڭ (süpürgeng) | سۈپۈرگىلىرىڭ (süpürgiliring) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | سۈپۈرگەڭنىڭ (süpürgengning) | سۈپۈرگىلىرىڭنىڭ (süpürgiliringning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | سۈپۈرگەڭنى (süpürgengni) | سۈپۈرگىلىرىڭنى (süpürgiliringni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | سۈپۈرگەڭگە (süpürgengge) | سۈپۈرگىلىرىڭگە (süpürgiliringge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | سۈپۈرگەڭدە (süpürgengde) | سۈپۈرگىلىرىڭدە (süpürgiliringde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | سۈپۈرگەڭدىن (süpürgengdin) | سۈپۈرگىلىرىڭدىن (süpürgiliringdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | سۈپۈرگەڭدىكى (süpürgengdiki) | سۈپۈرگىلىرىڭدىكى (süpürgiliringdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | سۈپۈرگەڭگىچە (süpürgenggiche) | سۈپۈرگىلىرىڭگىچە (süpürgiliringgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | سۈپۈرگەڭدەك (süpürgengdek) | سۈپۈرگىلىرىڭدەك (süpürgiliringdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | سۈپۈرگەڭچىلىك (süpürgengchilik) or سۈپۈرگەڭچە (süpürgengche) | سۈپۈرگىلىرىڭچىلىك (süpürgiliringchilik) or سۈپۈرگىلىرىڭچە (süpürgiliringche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | سۈپۈرگەڭنىڭكى (süpürgengningki) | سۈپۈرگىلىرىڭنىڭكى (süpürgiliringningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | سۈپۈرگەڭلار (süpürgenglar) | سۈپۈرگىلىرىڭلار (süpürgiliringlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | سۈپۈرگەڭلارنىڭ (süpürgenglarning) | سۈپۈرگىلىرىڭلارنىڭ (süpürgiliringlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | سۈپۈرگەڭلارنى (süpürgenglarni) | سۈپۈرگىلىرىڭلارنى (süpürgiliringlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | سۈپۈرگەڭلارگە (süpürgenglarge) | سۈپۈرگىلىرىڭلارگە (süpürgiliringlarge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | سۈپۈرگەڭلاردە (süpürgenglarde) | سۈپۈرگىلىرىڭلاردە (süpürgiliringlarde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | سۈپۈرگەڭلاردىن (süpürgenglardin) | سۈپۈرگىلىرىڭلاردىن (süpürgiliringlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | سۈپۈرگەڭلاردىكى (süpürgenglardiki) | سۈپۈرگىلىرىڭلاردىكى (süpürgiliringlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | سۈپۈرگەڭلارگىچە (süpürgenglargiche) | سۈپۈرگىلىرىڭلارگىچە (süpürgiliringlargiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | سۈپۈرگەڭلاردەك (süpürgenglardek) | سۈپۈرگىلىرىڭلاردەك (süpürgiliringlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | سۈپۈرگەڭلارچىلىك (süpürgenglarchilik) or سۈپۈرگەڭلارچە (süpürgenglarche) | سۈپۈرگىلىرىڭلارچىلىك (süpürgiliringlarchilik) or سۈپۈرگىلىرىڭلارچە (süpürgiliringlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | سۈپۈرگەڭلارنىڭكى (süpürgenglarningki) | سۈپۈرگىلىرىڭلارنىڭكى (süpürgiliringlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | سۈپۈرگىڭىز (süpürgi'ngiz) | سۈپۈرگىلىرىڭىز (süpürgiliri'ngiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | سۈپۈرگىڭىزنىڭ (süpürgi'ngizning) | سۈپۈرگىلىرىڭىزنىڭ (süpürgiliri'ngizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | سۈپۈرگىڭىزنى (süpürgi'ngizni) | سۈپۈرگىلىرىڭىزنى (süpürgiliri'ngizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | سۈپۈرگىڭىزگە (süpürgi'ngizge) | سۈپۈرگىلىرىڭىزگە (süpürgiliri'ngizge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | سۈپۈرگىڭىزدە (süpürgi'ngizde) | سۈپۈرگىلىرىڭىزدە (süpürgiliri'ngizde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | سۈپۈرگىڭىزدىن (süpürgi'ngizdin) | سۈپۈرگىلىرىڭىزدىن (süpürgiliri'ngizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | سۈپۈرگىڭىزدىكى (süpürgi'ngizdiki) | سۈپۈرگىلىرىڭىزدىكى (süpürgiliri'ngizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | سۈپۈرگىڭىزگىچە (süpürgi'ngizgiche) | سۈپۈرگىلىرىڭىزگىچە (süpürgiliri'ngizgiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | سۈپۈرگىڭىزدەك (süpürgi'ngizdek) | سۈپۈرگىلىرىڭىزدەك (süpürgiliri'ngizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | سۈپۈرگىڭىزچىلىك (süpürgi'ngizchilik) or سۈپۈرگىڭىزچە (süpürgi'ngizche) | سۈپۈرگىلىرىڭىزچىلىك (süpürgiliri'ngizchilik) or سۈپۈرگىلىرىڭىزچە (süpürgiliri'ngizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | سۈپۈرگىڭىزنىڭكى (süpürgi'ngizningki) | سۈپۈرگىلىرىڭىزنىڭكى (süpürgiliri'ngizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | سۈپۈرگىڭىزلار (süpürgi'ngizlar) | سۈپۈرگىلىرىڭىزلار (süpürgiliri'ngizlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | سۈپۈرگىڭىزلارنىڭ (süpürgi'ngizlarning) | سۈپۈرگىلىرىڭىزلارنىڭ (süpürgiliri'ngizlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | سۈپۈرگىڭىزلارنى (süpürgi'ngizlarni) | سۈپۈرگىلىرىڭىزلارنى (süpürgiliri'ngizlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | سۈپۈرگىڭىزلارگە (süpürgi'ngizlarge) | سۈپۈرگىلىرىڭىزلارگە (süpürgiliri'ngizlarge) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | سۈپۈرگىڭىزلاردە (süpürgi'ngizlarde) | سۈپۈرگىلىرىڭىزلاردە (süpürgiliri'ngizlarde) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | سۈپۈرگىڭىزلاردىن (süpürgi'ngizlardin) | سۈپۈرگىلىرىڭىزلاردىن (süpürgiliri'ngizlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | سۈپۈرگىڭىزلاردىكى (süpürgi'ngizlardiki) | سۈپۈرگىلىرىڭىزلاردىكى (süpürgiliri'ngizlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | سۈپۈرگىڭىزلارگىچە (süpürgi'ngizlargiche) | سۈپۈرگىلىرىڭىزلارگىچە (süpürgiliri'ngizlargiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | سۈپۈرگىڭىزلاردەك (süpürgi'ngizlardek) | سۈپۈرگىلىرىڭىزلاردەك (süpürgiliri'ngizlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | سۈپۈرگىڭىزلارچىلىك (süpürgi'ngizlarchilik) or سۈپۈرگىڭىزلارچە (süpürgi'ngizlarche) | سۈپۈرگىلىرىڭىزلارچىلىك (süpürgiliri'ngizlarchilik) or سۈپۈرگىلىرىڭىزلارچە (süpürgiliri'ngizlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | سۈپۈرگىڭىزلارنىڭكى (süpürgi'ngizlarningki) | سۈپۈرگىلىرىڭىزلارنىڭكى (süpürgiliri'ngizlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular & plural respectful (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | سۈپۈرگىلىرى (süpürgiliri) | سۈپۈرگىلىرى (süpürgiliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | سۈپۈرگىلىرىنىڭ (süpürgilirining) | سۈپۈرگىلىرىنىڭ (süpürgilirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | سۈپۈرگىلىرىنى (süpürgilirini) | سۈپۈرگىلىرىنى (süpürgilirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | سۈپۈرگىلىرىگە (süpürgilirige) | سۈپۈرگىلىرىگە (süpürgilirige) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | سۈپۈرگىلىرىدە (süpürgiliride) | سۈپۈرگىلىرىدە (süpürgiliride) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | سۈپۈرگىلىرىدىن (süpürgiliridin) | سۈپۈرگىلىرىدىن (süpürgiliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | سۈپۈرگىلىرىدىكى (süpürgiliridiki) | سۈپۈرگىلىرىدىكى (süpürgiliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | سۈپۈرگىلىرىگىچە (süpürgilirigiche) | سۈپۈرگىلىرىگىچە (süpürgilirigiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | سۈپۈرگىلىرىدەك (süpürgiliridek) | سۈپۈرگىلىرىدەك (süpürgiliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | سۈپۈرگىلىرىچىلىك (süpürgilirichilik) or سۈپۈرگىلىرىچە (süpürgiliriche) | سۈپۈرگىلىرىچىلىك (süpürgilirichilik) or سۈپۈرگىلىرىچە (süpürgiliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | سۈپۈرگىلىرىنىڭكى (süpürgiliriningki) | سۈپۈرگىلىرىنىڭكى (süpürgiliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
3rd person (his, her, its, their) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | سۈپۈرگىسى (süpürgisi) | سۈپۈرگىلىرى (süpürgiliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | سۈپۈرگىسىنىڭ (süpürgisining) | سۈپۈرگىلىرىنىڭ (süpürgilirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | سۈپۈرگىسىنى (süpürgisini) | سۈپۈرگىلىرىنى (süpürgilirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | سۈپۈرگىسىگە (süpürgisige) | سۈپۈرگىلىرىگە (süpürgilirige) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | سۈپۈرگىسىدە (süpürgiside) | سۈپۈرگىلىرىدە (süpürgiliride) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | سۈپۈرگىسىدىن (süpürgisidin) | سۈپۈرگىلىرىدىن (süpürgiliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | سۈپۈرگىسىدىكى (süpürgisidiki) | سۈپۈرگىلىرىدىكى (süpürgiliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | سۈپۈرگىسىگىچە (süpürgisigiche) | سۈپۈرگىلىرىگىچە (süpürgilirigiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | سۈپۈرگىسىدەك (süpürgisidek) | سۈپۈرگىلىرىدەك (süpürgiliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | سۈپۈرگىسىچىلىك (süpürgisichilik) or سۈپۈرگىسىچە (süpürgisiche) | سۈپۈرگىلىرىچىلىك (süpürgilirichilik) or سۈپۈرگىلىرىچە (süpürgiliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | سۈپۈرگىسىنىڭكى (süpürgisiningki) | سۈپۈرگىلىرىنىڭكى (süpürgiliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
|
Related terms
[edit]- سۈپۈرمەك (süpürmek)