تۇل
Appearance
Uyghur
[edit]Etymology
[edit]Inherited from Chagatai [Term?], from Karakhanid [Term?], from Proto-Turkic *tul.[1]
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]تۇل • (tul) (plural تۇللار (tullar))
Declension
[edit]impersonal | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
nominative | تۇل (tul) | تۇللار (tullar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۇلنىڭ (tulning) | تۇللارنىڭ (tullarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۇلنى (tulni) | تۇللارنى (tullarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۇلغا (tulgha) | تۇللارغا (tullargha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۇلدا (tulda) | تۇللاردا (tullarda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۇلدىن (tuldin) | تۇللاردىن (tullardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۇلدىكى (tuldiki) | تۇللاردىكى (tullardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۇلغىچە (tulghiche) | تۇللارغىچە (tullarghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۇلدەك (tuldek) | تۇللاردەك (tullardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۇلچىلىك (tulchilik) or تۇلچە (tulche) | تۇللارچىلىك (tullarchilik) or تۇللارچە (tullarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۇلنىڭكى (tulningki) | تۇللارنىڭكى (tullarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person singular (my) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۇلۇم (tulum) | تۇللىرىم (tullirim) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۇلۇمنىڭ (tulumning) | تۇللىرىمنىڭ (tullirimning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۇلۇمنى (tulumni) | تۇللىرىمنى (tullirimni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۇلۇمغا (tulumgha) | تۇللىرىمغا (tullirimgha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۇلۇمدا (tulumda) | تۇللىرىمدا (tullirimda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۇلۇمدىن (tulumdin) | تۇللىرىمدىن (tullirimdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۇلۇمدىكى (tulumdiki) | تۇللىرىمدىكى (tullirimdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۇلۇمغىچە (tulumghiche) | تۇللىرىمغىچە (tullirimghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۇلۇمدەك (tulumdek) | تۇللىرىمدەك (tullirimdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۇلۇمچىلىك (tulumchilik) or تۇلۇمچە (tulumche) | تۇللىرىمچىلىك (tullirimchilik) or تۇللىرىمچە (tullirimche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۇلۇمنىڭكى (tulumningki) | تۇللىرىمنىڭكى (tullirimningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
1st person plural (our) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۇلىمىز (tulimiz) | تۇللىرىمىز (tullirimiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۇلىمىزنىڭ (tulimizning) | تۇللىرىمىزنىڭ (tullirimizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۇلىمىزنى (tulimizni) | تۇللىرىمىزنى (tullirimizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۇلىمىزغا (tulimizgha) | تۇللىرىمىزغا (tullirimizgha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۇلىمىزدا (tulimizda) | تۇللىرىمىزدا (tullirimizda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۇلىمىزدىن (tulimizdin) | تۇللىرىمىزدىن (tullirimizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۇلىمىزدىكى (tulimizdiki) | تۇللىرىمىزدىكى (tullirimizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۇلىمىزغىچە (tulimizghiche) | تۇللىرىمىزغىچە (tullirimizghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۇلىمىزدەك (tulimizdek) | تۇللىرىمىزدەك (tullirimizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۇلىمىزچىلىك (tulimizchilik) or تۇلىمىزچە (tulimizche) | تۇللىرىمىزچىلىك (tullirimizchilik) or تۇللىرىمىزچە (tullirimizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۇلىمىزنىڭكى (tulimizningki) | تۇللىرىمىزنىڭكى (tullirimizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۇلۇڭ (tulung) | تۇللىرىڭ (tulliring) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۇلۇڭنىڭ (tulungning) | تۇللىرىڭنىڭ (tulliringning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۇلۇڭنى (tulungni) | تۇللىرىڭنى (tulliringni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۇلۇڭغا (tulunggha) | تۇللىرىڭغا (tulliringgha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۇلۇڭدا (tulungda) | تۇللىرىڭدا (tulliringda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۇلۇڭدىن (tulungdin) | تۇللىرىڭدىن (tulliringdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۇلۇڭدىكى (tulungdiki) | تۇللىرىڭدىكى (tulliringdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۇلۇڭغىچە (tulungghiche) | تۇللىرىڭغىچە (tulliringghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۇلۇڭدەك (tulungdek) | تۇللىرىڭدەك (tulliringdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۇلۇڭچىلىك (tulungchilik) or تۇلۇڭچە (tulungche) | تۇللىرىڭچىلىك (tulliringchilik) or تۇللىرىڭچە (tulliringche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۇلۇڭنىڭكى (tulungningki) | تۇللىرىڭنىڭكى (tulliringningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural ordinary (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۇلۇڭلار (tulunglar) | تۇللىرىڭلار (tulliringlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۇلۇڭلارنىڭ (tulunglarning) | تۇللىرىڭلارنىڭ (tulliringlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۇلۇڭلارنى (tulunglarni) | تۇللىرىڭلارنى (tulliringlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۇلۇڭلارغا (tulunglargha) | تۇللىرىڭلارغا (tulliringlargha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۇلۇڭلاردا (tulunglarda) | تۇللىرىڭلاردا (tulliringlarda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۇلۇڭلاردىن (tulunglardin) | تۇللىرىڭلاردىن (tulliringlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۇلۇڭلاردىكى (tulunglardiki) | تۇللىرىڭلاردىكى (tulliringlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۇلۇڭلارغىچە (tulunglarghiche) | تۇللىرىڭلارغىچە (tulliringlarghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۇلۇڭلاردەك (tulunglardek) | تۇللىرىڭلاردەك (tulliringlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۇلۇڭلارچىلىك (tulunglarchilik) or تۇلۇڭلارچە (tulunglarche) | تۇللىرىڭلارچىلىك (tulliringlarchilik) or تۇللىرىڭلارچە (tulliringlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۇلۇڭلارنىڭكى (tulunglarningki) | تۇللىرىڭلارنىڭكى (tulliringlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۇلىڭىز (tuli'ngiz) | تۇللىرىڭىز (tulliri'ngiz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۇلىڭىزنىڭ (tuli'ngizning) | تۇللىرىڭىزنىڭ (tulliri'ngizning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۇلىڭىزنى (tuli'ngizni) | تۇللىرىڭىزنى (tulliri'ngizni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۇلىڭىزغا (tuli'ngizgha) | تۇللىرىڭىزغا (tulliri'ngizgha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۇلىڭىزدا (tuli'ngizda) | تۇللىرىڭىزدا (tulliri'ngizda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۇلىڭىزدىن (tuli'ngizdin) | تۇللىرىڭىزدىن (tulliri'ngizdin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۇلىڭىزدىكى (tuli'ngizdiki) | تۇللىرىڭىزدىكى (tulliri'ngizdiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۇلىڭىزغىچە (tuli'ngizghiche) | تۇللىرىڭىزغىچە (tulliri'ngizghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۇلىڭىزدەك (tuli'ngizdek) | تۇللىرىڭىزدەك (tulliri'ngizdek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۇلىڭىزچىلىك (tuli'ngizchilik) or تۇلىڭىزچە (tuli'ngizche) | تۇللىرىڭىزچىلىك (tulliri'ngizchilik) or تۇللىرىڭىزچە (tulliri'ngizche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۇلىڭىزنىڭكى (tuli'ngizningki) | تۇللىرىڭىزنىڭكى (tulliri'ngizningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson plural refined (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۇلىڭىزلار (tuli'ngizlar) | تۇللىرىڭىزلار (tulliri'ngizlar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۇلىڭىزلارنىڭ (tuli'ngizlarning) | تۇللىرىڭىزلارنىڭ (tulliri'ngizlarning) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۇلىڭىزلارنى (tuli'ngizlarni) | تۇللىرىڭىزلارنى (tulliri'ngizlarni) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۇلىڭىزلارغا (tuli'ngizlargha) | تۇللىرىڭىزلارغا (tulliri'ngizlargha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۇلىڭىزلاردا (tuli'ngizlarda) | تۇللىرىڭىزلاردا (tulliri'ngizlarda) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۇلىڭىزلاردىن (tuli'ngizlardin) | تۇللىرىڭىزلاردىن (tulliri'ngizlardin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۇلىڭىزلاردىكى (tuli'ngizlardiki) | تۇللىرىڭىزلاردىكى (tulliri'ngizlardiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۇلىڭىزلارغىچە (tuli'ngizlarghiche) | تۇللىرىڭىزلارغىچە (tulliri'ngizlarghiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۇلىڭىزلاردەك (tuli'ngizlardek) | تۇللىرىڭىزلاردەك (tulliri'ngizlardek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۇلىڭىزلارچىلىك (tuli'ngizlarchilik) or تۇلىڭىزلارچە (tuli'ngizlarche) | تۇللىرىڭىزلارچىلىك (tulliri'ngizlarchilik) or تۇللىرىڭىزلارچە (tulliri'ngizlarche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۇلىڭىزلارنىڭكى (tuli'ngizlarningki) | تۇللىرىڭىزلارنىڭكى (tulliri'ngizlarningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
2ndperson singular & plural respectful (your) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۇللىرى (tulliri) | تۇللىرى (tulliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۇللىرىنىڭ (tullirining) | تۇللىرىنىڭ (tullirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۇللىرىنى (tullirini) | تۇللىرىنى (tullirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۇللىرىغا (tullirigha) | تۇللىرىغا (tullirigha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۇللىرىدا (tullirida) | تۇللىرىدا (tullirida) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۇللىرىدىن (tulliridin) | تۇللىرىدىن (tulliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۇللىرىدىكى (tulliridiki) | تۇللىرىدىكى (tulliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۇللىرىغىچە (tullirighiche) | تۇللىرىغىچە (tullirighiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۇللىرىدەك (tulliridek) | تۇللىرىدەك (tulliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۇللىرىچىلىك (tullirichilik) or تۇللىرىچە (tulliriche) | تۇللىرىچىلىك (tullirichilik) or تۇللىرىچە (tulliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۇللىرىنىڭكى (tulliriningki) | تۇللىرىنىڭكى (tulliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
3rd person (his, her, its, their) | singular | plural | ||||||||||||||||||||||||||||||||
nominative | تۇلى (tuli) | تۇللىرى (tulliri) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
genitive | تۇلىنىڭ (tulining) | تۇللىرىنىڭ (tullirining) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
accusative | تۇلىنى (tulini) | تۇللىرىنى (tullirini) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
dative | تۇلىغا (tuligha) | تۇللىرىغا (tullirigha) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative | تۇلىدا (tulida) | تۇللىرىدا (tullirida) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
ablative | تۇلىدىن (tulidin) | تۇللىرىدىن (tulliridin) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
locative-qualitative | تۇلىدىكى (tulidiki) | تۇللىرىدىكى (tulliridiki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of locative-qualitative form
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
limitative | تۇلىغىچە (tulighiche) | تۇللىرىغىچە (tullirighiche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
similative | تۇلىدەك (tulidek) | تۇللىرىدەك (tulliridek) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
equative | تۇلىچىلىك (tulichilik) or تۇلىچە (tuliche) | تۇللىرىچىلىك (tullirichilik) or تۇللىرىچە (tulliriche) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
representative | تۇلىنىڭكى (tuliningki) | تۇللىرىنىڭكى (tulliriningki) | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Declension of representative form
|
References
[edit]- ^ Clauson, Gerard (1972) “tu:l”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 490
Further reading
[edit]- Schwarz, Henry G. (1992) An Uyghur-English Dictionary (East Asian Research Aids & Translations; 3), Bellingham, Washington: Center for East Asian Studies, Western Washington University, →ISBN
Categories:
- Uyghur terms inherited from Chagatai
- Uyghur terms derived from Chagatai
- Uyghur terms inherited from Karakhanid
- Uyghur terms derived from Karakhanid
- Uyghur terms inherited from Proto-Turkic
- Uyghur terms derived from Proto-Turkic
- Uyghur 1-syllable words
- Uyghur terms with IPA pronunciation
- Uyghur lemmas
- Uyghur nouns
- Uyghur countable nouns
- ug:Marriage
- ug:Death
- ug:People