ցեղ

Armenian

Etymology

Inherited from Old Armenian ցեղ (cʻeł).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /t͡sʰeʁ/, [t͡sʰeʁ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /t͡seʁ/, [t͡sʰeʁ]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Noun

ցեղ • (cʻeġ)

1. tribe

   վայրենի ցեղեր ― vayreni cʻeġer ― savage tribes

2. race
3. clan, kindred
4. (biology, taxonomy) genus

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	ցեղ (cʻeġ)	ցեղեր (cʻeġer)
dative	ցեղի (cʻeġi)	ցեղերի (cʻeġeri)
ablative	ցեղից (cʻeġicʻ)	ցեղերից (cʻeġericʻ)
instrumental	ցեղով (cʻeġov)	ցեղերով (cʻeġerov)
locative	ցեղում (cʻeġum)	ցեղերում (cʻeġerum)
	definite forms
nominative	ցեղը/ցեղն (cʻeġə/cʻeġn)	ցեղերը/ցեղերն (cʻeġerə/cʻeġern)
dative	ցեղին (cʻeġin)	ցեղերին (cʻeġerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ցեղս (cʻeġs)	ցեղերս (cʻeġers)
dative	ցեղիս (cʻeġis)	ցեղերիս (cʻeġeris)
ablative	ցեղիցս (cʻeġicʻs)	ցեղերիցս (cʻeġericʻs)
instrumental	ցեղովս (cʻeġovs)	ցեղերովս (cʻeġerovs)
locative	ցեղումս (cʻeġums)	ցեղերումս (cʻeġerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ցեղդ (cʻeġd)	ցեղերդ (cʻeġerd)
dative	ցեղիդ (cʻeġid)	ցեղերիդ (cʻeġerid)
ablative	ցեղիցդ (cʻeġicʻd)	ցեղերիցդ (cʻeġericʻd)
instrumental	ցեղովդ (cʻeġovd)	ցեղերովդ (cʻeġerovd)
locative	ցեղումդ (cʻeġumd)	ցեղերումդ (cʻeġerumd)

i-type, inanimate (Western Armenian)
	singular	plural
nominative	ցեղ (cʻeġ)	ցեղեր (cʻeġer)
dative	ցեղի (cʻeġi)	ցեղերու (cʻeġeru)
ablative	ցեղէ (cʻeġē)	ցեղերէ (cʻeġerē)
instrumental	ցեղով (cʻeġov)	ցեղերով (cʻeġerov)
	definite forms
nominative	ցեղը/ցեղն (cʻeġə/cʻeġn)	ցեղերը/ցեղերն (cʻeġerə/cʻeġern)
dative	ցեղին (cʻeġin)	ցեղերուն (cʻeġerun)
ablative	ցեղէն (cʻeġēn)	ցեղերէն (cʻeġerēn)
instrumental	ցեղովը/ցեղովն (cʻeġovə/cʻeġovn)	ցեղերովը/ցեղերովն (cʻeġerovə/cʻeġerovn)
	1st person possessive forms (my)
nominative	ցեղս (cʻeġs)	ցեղերս (cʻeġers)
dative	ցեղիս (cʻeġis)	ցեղերուս (cʻeġerus)
ablative	ցեղէս (cʻeġēs)	ցեղերէս (cʻeġerēs)
instrumental	ցեղովս (cʻeġovs)	ցեղերովս (cʻeġerovs)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	ցեղդ (cʻeġd)	ցեղերդ (cʻeġerd)
dative	ցեղիդ (cʻeġid)	ցեղերուդ (cʻeġerud)
ablative	ցեղէդ (cʻeġēd)	ցեղերէդ (cʻeġerēd)
instrumental	ցեղովդ (cʻeġovd)	ցեղերովդ (cʻeġerovd)

Derived terms

• ցեղակրոնություն (cʻeġakronutʻyun)
• ցեղասպան (cʻeġaspan)
• ցեղասպանություն (cʻeġaspanutʻyun)

 

Old Armenian

Etymology

The original meaning is “division”, of the same Proto-Indo-European origin as ցելում (cʻelum); see it for more.

Noun

ցեղ • (cʻeł)

1. tribe, race, branch

   ցեղից ցեղից ― cʻełicʻ cʻełicʻ ― various, diverse

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	ցեղ (cʻeł)		ցեղք (cʻełkʻ)
genitive	ցեղի (cʻełi)		ցեղից (cʻełicʻ)
dative	ցեղի (cʻełi)		ցեղից (cʻełicʻ)
accusative	ցեղ (cʻeł)		ցեղս (cʻełs)
ablative	ցեղէ (cʻełē)		ցեղից (cʻełicʻ)
instrumental	ցեղիւ (cʻełiw)		ցեղիւք (cʻełiwkʻ)
locative	ցեղի (cʻełi)		ցեղս (cʻełs)

Derived terms

• այլացեղ (aylacʻeł)
• անհոմացեղ (anhomacʻeł)
• առցեղ (aṙcʻeł)
• բազմացեղ (bazmacʻeł)
• երկնացեղիկ (erknacʻełik)
• երկցեղ (erkcʻeł)
• երկցեղեալ (erkcʻełeal)
• երկցեղութիւն (erkcʻełutʻiwn)
• համացեղ (hamacʻeł)
• համացեղութիւն (hamacʻełutʻiwn)
• հոմացեղ (homacʻeł)
• նմանացեղ (nmanacʻeł)
• ցեղակարգութիւն (cʻełakargutʻiwn)
• ցեղակից (cʻełakicʻ)
• ցեղակցութիւն (cʻełakcʻutʻiwn)
• ցեղապետ (cʻełapet)
• ցեղապետական (cʻełapetakan)
• ցեղապետեմ (cʻełapetem)
• ցեղապետութիւն (cʻełapetutʻiwn)
• ցեղացեղ (cʻełacʻeł)
• ցեղենամ (cʻełenam)
• ցեղեւցեղ (cʻełewcʻeł)
• ցեղընտիր (cʻełəntir)
• ցեղընտրութիւն (cʻełəntrutʻiwn)
• ցեղիմ (cʻełim)
• ցեղուցեղ (cʻełucʻeł)
• օտարացեղ (ōtaracʻeł)
• օտարացեղութիւն (ōtaracʻełutʻiwn)

 

Descendants

• Armenian: ցեղ (cʻeġ)

References

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “ցեղ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ցեղ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ցեղ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press