սուրհանդակ

Armenian

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian սուրհանդակ (surhandak).

Pronunciation

(Eastern Armenian) IPA^(key): /suɾhɑnˈdɑk/, [suɾhɑndɑ́k]
(Western Armenian) IPA^(key): /suɾhɑnˈtɑɡ/, [suɾhɑntʰɑ́ɡ]

Noun

սուրհանդակ • (surhandak)

courier, messenger
Synonym: բանբեր (banber)

Declension

i-type, animate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	սուրհանդակ (surhandak)	սուրհանդակներ (surhandakner)
dative	սուրհանդակի (surhandaki)	սուրհանդակների (surhandakneri)
ablative	սուրհանդակից (surhandakicʻ)	սուրհանդակներից (surhandaknericʻ)
instrumental	սուրհանդակով (surhandakov)	սուրհանդակներով (surhandaknerov)
locative	—	—

	definite forms
nominative	սուրհանդակը/սուրհանդակն (surhandakə/surhandakn)	սուրհանդակները/սուրհանդակներն (surhandaknerə/surhandaknern)
dative	սուրհանդակին (surhandakin)	սուրհանդակներին (surhandaknerin)

	1^st person possessive forms (my)
nominative	սուրհանդակս (surhandaks)	սուրհանդակներս (surhandakners)
dative	սուրհանդակիս (surhandakis)	սուրհանդակներիս (surhandakneris)
ablative	սուրհանդակիցս (surhandakicʻs)	սուրհանդակներիցս (surhandaknericʻs)
instrumental	սուրհանդակովս (surhandakovs)	սուրհանդակներովս (surhandaknerovs)
locative	—	—

	2^nd person possessive forms (your)
nominative	սուրհանդակդ (surhandakd)	սուրհանդակներդ (surhandaknerd)
dative	սուրհանդակիդ (surhandakid)	սուրհանդակներիդ (surhandaknerid)
ablative	սուրհանդակիցդ (surhandakicʻd)	սուրհանդակներիցդ (surhandaknericʻd)
instrumental	սուրհանդակովդ (surhandakovd)	սուրհանդակներովդ (surhandaknerovd)
locative	—	—

i-type, animate (Western Armenian)
	singular	plural
nominative	սուրհանդակ (surhandak)	սուրհանդակներ (surhandakner)
dative	սուրհանդակի (surhandaki)	սուրհանդակներու (surhandakneru)
ablative	սուրհանդակէ (surhandakē)	սուրհանդակներէ (surhandaknerē)
instrumental	սուրհանդակով (surhandakov)	սուրհանդակներով (surhandaknerov)

	definite forms
nominative	սուրհանդակը/սուրհանդակն (surhandakə/surhandakn)	սուրհանդակները/սուրհանդակներն (surhandaknerə/surhandaknern)
dative	սուրհանդակին (surhandakin)	սուրհանդակներուն (surhandaknerun)
ablative	սուրհանդակէն (surhandakēn)	սուրհանդակներէն (surhandaknerēn)
instrumental	սուրհանդակովը/սուրհանդակովն (surhandakovə/surhandakovn)	սուրհանդակներովը/սուրհանդակներովն (surhandaknerovə/surhandaknerovn)

	1^st person possessive forms (my)
nominative	սուրհանդակս (surhandaks)	սուրհանդակներս (surhandakners)
dative	սուրհանդակիս (surhandakis)	սուրհանդակներուս (surhandaknerus)
ablative	սուրհանդակէս (surhandakēs)	սուրհանդակներէս (surhandaknerēs)
instrumental	սուրհանդակովս (surhandakovs)	սուրհանդակներովս (surhandaknerovs)

	2^nd person possessive forms (your)
nominative	սուրհանդակդ (surhandakd)	սուրհանդակներդ (surhandaknerd)
dative	սուրհանդակիդ (surhandakid)	սուրհանդակներուդ (surhandaknerud)
ablative	սուրհանդակէդ (surhandakēd)	սուրհանդակներէդ (surhandaknerēd)
instrumental	սուրհանդակովդ (surhandakovd)	սուրհանդակներովդ (surhandaknerovd)

Derived terms

սուրհանդակային (surhandakayin)
սուրհանդակություն (surhandakutʻyun)

Old Armenian

Etymology

Wholly borrowed from an unattested Middle Iranian word equalling սուրհամ (surham, “to run, haste”) +‎ -անդակ (-andak).

Noun

սուրհանդակ • (surhandak)

runner, courier

Declension

*i-a*-type
	singular	plural
nominative	սուրհանդակ (surhandak)	սուրհանդակք (surhandakkʻ)
genitive	սուրհանդակի (surhandaki)	սուրհանդակաց (surhandakacʻ)
dative	սուրհանդակի (surhandaki)	սուրհանդակաց (surhandakacʻ)
accusative	սուրհանդակ (surhandak)	սուրհանդակս (surhandaks)
ablative	սուրհանդակէ (surhandakē)	սուրհանդակաց (surhandakacʻ)
instrumental	սուրհանդակաւ (surhandakaw)	սուրհանդակաւք = սուրհանդակօք (surhandakawkʻ = surhandakōkʻ)
locative	սուրհանդակի (surhandaki)	սուրհանդակս (surhandaks)

Derived terms

սուրհանդակօրէն (surhandakōrēn)

Descendants

→ Armenian: սուրհանդակ (surhandak) (learned)

References

Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “սուրհանդակ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 256b
Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “սուրհանդակ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 734a
Bédirian, Petros S. (1977) “Quelques considérations sur l'intérêt des emprunts lexicaux en arménien”, in Istituto Lombardo – Accademia di Scienze e Lettere, Rendiconti, Classe di lettere e scienze morali e storiche (in French), volume 111, Milan, pages 192–193
Considine, Patrick (1984) “Two Armenian Runners”, in Annual of Armenian linguistics‎^[1], volume 5, pages 51–54
Hübschmann, Heinrich (1899) “Horn P.: Neupersische Schriftsprache”, in Indogermanische Forschungen. Anzeiger für indogermanische Sprach- und Altertumskunde. Beiblatt zu den Indogermanischen Forschungen (in German), volume 10, page 36 of 18–41
Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 304