սատապ
Middle Armenian
[edit]Etymology
[edit]From Persian سداب (sadâb). The form սազապ (sazap) is from Arabic سَذَاب (saḏāb). The form սատաֆ (sataf) is from Ottoman Turkish سدف (sedef).
Noun
[edit]սատապ • (satap)
- common rue, Ruta graveolens
- 1184, Mxitʻar Heracʻi, J̌ermancʻ mxitʻarutʻiwn [Relief of Fevers] 40:[1]
- Եւ այլ օգտակար է այս ջերմանս այս կուրսս։ Ա՛ռ սատապի տերեւ, եւ համամայ չորս չորս դրամ
- Ew ayl ōgtakar ē ays ǰermans ays kurss. Áṙ satapi terew, ew hamamay čʻors čʻors dram
- Եւ այլ օգտակար է այս ջերմանս այս կուրսս։ Ա՛ռ սատապի տերեւ, եւ համամայ չորս չորս դրամ
- 13th century, Girkʻ Vastakocʻ [Geoponica] :[2]
- զտեղիսն որք սրով կտրած լինին, կեղեւեա զտնկին բարունակին կեղեւն եւ ծեծեա զինքն մանր, եւ զսատապն ի միասին
- zteġisn orkʻ srov ktrac linin, keġewea ztnkin barunakin keġewn ew cecea zinkʻn manr, ew zsatapn i miasin
- զտեղիսն որք սրով կտրած լինին, կեղեւեա զտնկին բարունակին կեղեւն եւ ծեծեա զինքն մանր, եւ զսատապն ի միասին
- 13th century, Girkʻ Vastakocʻ [Geoponica] :[3]
- Սատապն զածպատերն ու զքարուտ եւ զջերմային վայրսն սիրէ բնութեամբ եւ զարեգինն․ եւ յիւր տակն կրակաց մոխիր խիստ ընդունի ածել, որ ջերմութիւն պահէ զինքն․ եւ բնաւ աղբ չշընդունի, բայց միայն անապակ հող։
- Satapn zacpatern u zkʻarut ew zǰermayin vayrsn sirē bnutʻeamb ew zareginn; ew yiwr takn krakacʻ moxir xist ənduni acel, or ǰermutʻiwn pahē zinkʻn; ew bnaw aġb čʻšənduni, baycʻ miayn anapak hoġ.
- Սատապն զածպատերն ու զքարուտ եւ զջերմային վայրսն սիրէ բնութեամբ եւ զարեգինն․ եւ յիւր տակն կրակաց մոխիր խիստ ընդունի ածել, որ ջերմութիւն պահէ զինքն․ եւ բնաւ աղբ չշընդունի, բայց միայն անապակ հող։
- 1478 – 1492, Amirdovlatʻ Amasiacʻi, Angitacʻ anpēt [Useless for Ignoramuses] :[4]
- Տարիտ ըլ ըռիահ, որ է զքամին ցրվող․ որ զքամին կու նաւսրացնէ եւ խափանէ․ որպէս զսազապն, եւ որ նման է սոցա։
- Tarit əl əṙiah, or ē zkʻamin cʻrvoġ; or zkʻamin ku nawsracʻnē ew xapʻanē; orpēs zsazapn, ew or nman ē socʻa.
- Տարիտ ըլ ըռիահ, որ է զքամին ցրվող․ որ զքամին կու նաւսրացնէ եւ խափանէ․ որպէս զսազապն, եւ որ նման է սոցա։
- 16th century, Alēkʻsianos, Bžškaran [Medical Book] :[5]
- Ա՛ռ […] սատաֆ, ձիթապտղի ձէթ
- Áṙ […] sataf, jitʻaptġi jētʻ
- Ա՛ռ […] սատաֆ, ձիթապտղի ձէթ
Alternative forms
[edit]References
[edit]- ^ Mxitʻar Heracʻi (1832) J̌ermancʻ mxitʻarutʻiwn [Relief of Fevers] (Matenagrutʻiwnkʻ naxneacʻ) (in Middle Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 119
- ^ Ališan Ġ., editor (1877), Girkʻ vastakocʻ [Geoponica], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 52
- ^ Ališan Ġ., editor (1877), Girkʻ vastakocʻ [Geoponica], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 168
- ^ Basmaǰean, K. Y., editor (1926), Amirtovlatʻi Amasiacʻwoy angitacʻ anpēt [Useless for Ignoramuses of Amirdovlatʿ Amasiacʿi][1], Vienna: Mekhitarist Press, page 16
- ^ Ġazaryan, Ṙuben, Avetisyan, Henrik (2009) “սատաֆ₃”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 689a
Further reading
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “սատապ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 180a
- Ališan, Ġewond (1895) “սազապ․ սատապ․ սատաֆ խոտ”, in Haybusak kam haykakan busabaṙutʻiwn [Armenian Botany] (in Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 2679
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “սատապ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 698c
- Béguinot, Augusto, Diratzouyan, Nersès (1912) Contributo alla flora dell' Armenia[2] (in Italian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 176, identifying with Thalictrum minus
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 276
- Ġazaryan, Ṙuben, Avetisyan, Henrik (2009) “սատապ₁”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 688b
- Ġazaryan, Ṙuben, Avetisyan, Henrik (2009) “սազապ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, pages 678–679
- Palatecʻi, Gēorg Dpir (1877) “սատապ”, in “Baṙkʻ Vastakocʻ grocʻ [A vocabulary to Geoponica]”, in Ġewond Ališan, editor, Girkʻ vastakocʻ [Geoponica] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 258
- Seidel, Ernst (1908) Mechithar’s, des Meisterarztes aus Her, ‘Trost bei Fiebern’: nach dem Venediger Druck vom Jahre 1832 zum ersten Male aus dem Mittelarmenischen übersetzt und erläutert (in German), Leipzig: Verlag von Johann Ambrosius Barth, § 430, pages 275–276