ռազմ
Armenian
[edit]Etymology
[edit]Learned borrowing from Old Armenian ռազմ (ṙazm).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /rɑzm/, [rɑzm]
- (Western Armenian) IPA(key): /ɾɑzm/, [ɾɑzm]
Noun
[edit]ռազմ • (ṙazm)
- battle; war
- ռազմի դաշտ ― ṙazmi dašt ― battlefield
- ռազմի շեփոր՝ փող հնչեցնել ― ṙazmi šepʻor, pʻoġ hnčʻecʻnel ― to make a trumpet call, to call to arms
Declension
[edit]| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ռազմ (ṙazm) | ռազմեր (ṙazmer) | ||
| dative | ռազմի (ṙazmi) | ռազմերի (ṙazmeri) | ||
| ablative | ռազմից (ṙazmicʻ) | ռազմերից (ṙazmericʻ) | ||
| instrumental | ռազմով (ṙazmov) | ռազմերով (ṙazmerov) | ||
| locative | ռազմում (ṙazmum) | ռազմերում (ṙazmerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ռազմը/ռազմն (ṙazmə/ṙazmn) | ռազմերը/ռազմերն (ṙazmerə/ṙazmern) | ||
| dative | ռազմին (ṙazmin) | ռազմերին (ṙazmerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ռազմս (ṙazms) | ռազմերս (ṙazmers) | ||
| dative | ռազմիս (ṙazmis) | ռազմերիս (ṙazmeris) | ||
| ablative | ռազմիցս (ṙazmicʻs) | ռազմերիցս (ṙazmericʻs) | ||
| instrumental | ռազմովս (ṙazmovs) | ռազմերովս (ṙazmerovs) | ||
| locative | ռազմումս (ṙazmums) | ռազմերումս (ṙazmerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ռազմդ (ṙazmd) | ռազմերդ (ṙazmerd) | ||
| dative | ռազմիդ (ṙazmid) | ռազմերիդ (ṙazmerid) | ||
| ablative | ռազմիցդ (ṙazmicʻd) | ռազմերիցդ (ṙazmericʻd) | ||
| instrumental | ռազմովդ (ṙazmovd) | ռազմերովդ (ṙazmerovd) | ||
| locative | ռազմումդ (ṙazmumd) | ռազմերումդ (ṙazmerumd) | ||
Derived terms
[edit]- ռազմաբեմ (ṙazmabem)
- ռազմագերի (ṙazmageri)
- ռազմադաշտ (ṙazmadašt)
- ռազմակայան (ṙazmakayan)
- ռազմական (ṙazmakan)
- ռազմաճակատ (ṙazmačakat)
- ռազմանավ (ṙazmanav)
- ռազմավար (ṙazmavar)
Old Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]- ըռազմ (əṙazm)
Etymology
[edit]From Middle Persian [Book Pahlavi needed] (lcm /razm/, “battle, war”), whence also Old Georgian რაზმი (razmi). Compare Persian رزم (razm, “war, battle”), Avestan 𐬭𐬀𐬯𐬨𐬀𐬥 (rasman, “battle array, army”). Ultimately from Proto-Iranian *Hraz- (“to draw a line; to direct, richten”), from Proto-Indo-European *h₃reǵ-.
Noun
[edit]ռազմ • (ṙazm)
- battle array, rank, line, order
- ռազմ առնել, կարգել զռազմն ― ṙazm aṙnel, kargel zṙazmn ― to marshal, to array
- հատանել զռազմ պարուց զօրաց ― hatanel zṙazm parucʻ zōracʻ ― to put to rout, to disperse, to defeat, to discomfit
- battle, war
- ռազմ դնել, ի ռազմ մտանիլ ― ṙazm dnel, i ṙazm mtanil ― to make war, to fight, to assail
- 5th century, Ełišē, Vasn Vardanay ew Hayocʻ paterazmin [History of Vardan and the Armenian War] chapter 4, (1957 edition, page 96):[1]
- Այլ և դրօշից անգամ իւրաքանչիւրոց տեղեկանայր ի նմանէ․ և թէ քանի՛ գունդ զզօրսն բաժանիցեն, և ո՛ր ոք ի նոցանէ սաղարք լինիցին, և ո՛ր զօրագլուխ յորմէ կողմանէ յռազմ մտանիցէ, և զինչ անուանք իւրաքանչիւր համհարզացն իցեն, և քանի՛ փողահարք ի մէջ գնդին ձայնիցեն։
- Ayl ew drōšicʻ angam iwrakʻančʻiwrocʻ tełekanayr i nmanē; ew tʻē kʻaní gund zzōrsn bažanicʻen, ew ór okʻ i nocʻanē sałarkʻ linicʻin, ew ór zōraglux yormē kołmanē yṙazm mtanicʻē, ew zinčʻ anuankʻ iwrakʻančʻiwr hamharzacʻn icʻen, ew kʻaní pʻołaharkʻ i mēǰ gndin jaynicʻen.
- Translation by Robert W. Thomson
- He also inquired from him about each of the standards: into how many companies they divided the army, which of them were generals, which commander would attack from which side, what were the names of each one's adjutants, how many trumpeters would sound in the company.
- Այլ և դրօշից անգամ իւրաքանչիւրոց տեղեկանայր ի նմանէ․ և թէ քանի՛ գունդ զզօրսն բաժանիցեն, և ո՛ր ոք ի նոցանէ սաղարք լինիցին, և ո՛ր զօրագլուխ յորմէ կողմանէ յռազմ մտանիցէ, և զինչ անուանք իւրաքանչիւր համհարզացն իցեն, և քանի՛ փողահարք ի մէջ գնդին ձայնիցեն։
Declension
[edit]i-type
Derived terms
[edit]Related terms
[edit]- պատերազմ (paterazm)
Descendants
[edit]- → Armenian: ռազմ (ṙazm) (learned)
References
[edit]- ^ Thomson, Robert W. (1982) Ełišē, History of Vardan and the Armenian War (Harvard Armenian texts and studies; 5)[1], Cambridge, Massachusetts, London, England: Harvard University Press, page 148
Further reading
[edit]- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ռազմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “ռազմ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 138ab
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 233
- Cheung, Johnny (2007) “*Hraz”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 196
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ռազմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Categories:
- Armenian terms borrowed from Old Armenian
- Armenian learned borrowings from Old Armenian
- Armenian terms derived from Old Armenian
- Armenian terms with IPA pronunciation
- Armenian lemmas
- Armenian nouns
- Armenian terms with usage examples
- hy:War
- Old Armenian terms borrowed from Middle Persian
- Old Armenian terms derived from Middle Persian
- Old Armenian terms derived from Proto-Iranian
- Old Armenian terms derived from Proto-Indo-European
- Old Armenian lemmas
- Old Armenian nouns
- Old Armenian terms with usage examples
- Old Armenian terms with quotations
- xcl:War