ջայլամն

Old Armenian

ջայլամն

Alternative forms

• ջայլեամն (ǰayleamn)
• ջալամն (ǰalamn), ջայղամն (ǰayłamn), լայլամն (laylamn), ջայլամ (ǰaylam) — variant readings

Etymology

Uncertain. Ačaṙyan considers a Semitic borrowing, comparing Arabic ظَلِيم (ẓalīm, “male ostrich”), plural ظِلْمَان (ẓilmān). This is however a transparent Arabic-only formation, the first consonant of which corresponds to ṣ /sˤ/ in Akkadian and Northwest Semitic, ṭ /tˤ/ in Aramaic.

In the dialects recorded only as Kharberd չայլամ (čʻaylam, “a kind of bird”) and Sivas ջՙայլամ (ǰʻaylam, “used for comparing to something very tall”), e.g. ջՙայլամի պէս բան մՙէ (ǰʻaylami pēs ban mʻē, “it is a ǰʻaylam-like thing”).

Noun

ջայլամն • (ǰaylamn)

1. ostrich, Struthio camelus
   • 5th century, Bible, Leviticus 11.16:

     […] եւ ջայլեամն (var. ջայլամն, ջալամն, ջայղամն, լայլամն, ջայլամ) եւ բու եւ որոր, եւ որ ինչ նման իցէ նոցա […]

     […] ew ǰayleamn (var. ǰaylamn, ǰalamn, ǰayłamn, laylamn, ǰaylam) ew bu ew oror, ew or inčʻ nman icʻē nocʻa […]

     […] the ostrich, the owl, the gull, and any of their kind […]

   • 5th century, Bible, Deuteronomy 14.14–16:

     եւ զորի ու որ ինչ նման իցէ նմա եւ զջայլամն (var. զջալամն, զջայլեամն) եւ զբու եւ զճայ եւ զարագիլ եւ զփոր եը զհողամաղ

     ew zori u or inčʻ nman icʻē nma ew zǰaylamn (var. zǰalamn, zǰayleamn) ew zbu ew zčay ew zaragil ew zpʻor eə zhołamał

   • 5th century, Bible, Lamentations 4.3:

     Մերկացուցին իբրեւ վիշապք զստինս իւրեանց, եւ դիեցուցին զկորիւնս իւրեանց․ եղեն ուստերք ժողովրդեան իմոյ ՚ի տանջանս հարուածոց, զի չի́ք ն(ո)ց(ա) բժշկութի(ւն)․ եւ տառապեցան իբրեւ ջայլամունք յանապատի։

     Merkacʻucʻin ibrew višapkʻ zstins iwreancʻ, ew diecʻucʻin zkoriwns iwreancʻ; ełen usterkʻ žołovrdean imoy ’i tanǰans haruacocʻ, zi čʻíkʻ n(o)cʻ(a) bžškutʻi(wn); ew taṙapecʻan ibrew ǰaylamunkʻ yanapati.

     Even the sea monsters draw out the breast, they give suck to their young ones: the daughter of my people is become cruel, like the ostriches in the wilderness.

Usage notes

In the Bible, translates Ancient Greek στρουθός (strouthós).

Declension

n-type

	singular		plural
nominative	ջայլամն (ǰaylamn)		ջայլամունք (ǰaylamunkʻ)
genitive	ջայլաման (ǰaylaman)		ջայլամանց (ǰaylamancʻ)
dative	ջայլաման (ǰaylaman)		ջայլամանց (ǰaylamancʻ)
accusative	ջայլամն (ǰaylamn)		ջայլամունս (ǰaylamuns)
ablative	ջայլամանէ (ǰaylamanē)		ջայլամանց (ǰaylamancʻ)
instrumental	ջայլամամբ (ǰaylamamb)		ջայլամամբք (ǰaylamambkʻ)
locative	ջայլաման (ǰaylaman)		ջայլամունս (ǰaylamuns)

Descendants

• Middle Armenian: ջայլամ (ǰaylam), ջալամ (ǰalam), ճալամ (čalam)
  • → Armenian: ջայլամ (ǰaylam)
• → Armeno-Kipchak: ջայլամ (čaylam), ճալամ (džalam)

See also

• իշտրմուղ (ištrmuġ)
• նէեսա (nēesa)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “ջայլամն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume IV, Yerevan: University Press, page 121b
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1837) “ջայլամն”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 670a
• Greppin, John A. C. (1978) Classical and Middle Armenian bird names: A linguistic, taxonomic, and mythological study, Delmar, New York: Caravan Books, pages 1–4
• J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʻ lezvi patmutʻyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period]‎^[3] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 488
• J̌ahukyan, Geworg (2010) “ջայլամն”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 650a
• Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 939
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “ջայլամն”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 620b