շղթայ

Old Armenian

Etymology

From earlier *շշղթայ (*ššłtʻay), an Aramaic / Classical Syriac borrowing: compare Classical Syriac ܫܝܫܠܬܐ (šēšaltā), Aramaic שִׁלְשֶׁלְתָּא (šilšeltā) (whence Arabic سِلْسِلَة (silsila)) and especially Assyrian Neo-Aramaic ܫܸܫܠܬܵܐ (šišltā), ܫܸܫܸܠܬܵܐ (šišiltā).

Noun

շղթայ • (šłtʻay)

1. chain

   շղթայ ոսկի ― šłtʻay oski ― gold chain

   շղթայք գերութեան ― šłtʻaykʻ gerutʻean ― the bonds of slavery

   արկանել ի շղթայս ― arkanel i šłtʻays ― to chain, to enchain, to put in chains, irons or fetters

   խորտակել զշղթայս ― xortakel zšłtʻays ― to break one's chains

   • 5th century, Agatʻangełos, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of the Armenians] 206:

     Արդ՝ ելեալ դահճապետն պարծելով՝ չարամահ առնել զնա, եւ ետ հանել զնոսա շղթայիւք ի քաղաքէն ընդ դուռն հարաւոյ, ընդ կողմն պողոտային որ հանէր ի Մեծամօրի կամուրջն, ի տեղին յայն, ուր սովոր էին սպանանել զամենայն մահապարտս, ի ճախճախուտ տեղի մի, մօտ ի պարկէն փոսին որ շուրջ գայր զքաղաքաւն։ Եւ վարեցին չորս չորս ցիցս միում միում ի նոցանէն։

     Ard, eleal dahčapetn parcelov, čʻaramah aṙnel zna, ew et hanel znosa šłtʻayiwkʻ i kʻałakʻēn ənd duṙn harawoy, ənd kołmn połotayin or hanēr i Mecamōri kamurǰn, i tełin yayn, ur sovor ēin spananel zamenayn mahaparts, i čaxčaxut tełi mi, mōt i parkēn pʻosin or šurǰ gayr zkʻałakʻawn. Ew varecʻin čʻors čʻors cʻicʻs mium mium i nocʻanēn.

     • Translation by Robert W. Thomson

       So the chief-executioner came out boasting that he would put her to a cruel death. He had them taken in chains out of the city by the South Gate, along the road that leads to the Metsamawr bridge, to the place where they were accustomed to execute those condemned to death, a marshy place near the moat which ran round the city. And they brought four stakes for each one of them.

2. (figuratively) chain, concatenation, continuity, series

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	շղթայ (šłtʻay)		շղթայք (šłtʻaykʻ)
genitive	շղթայի (šłtʻayi)		շղթայից (šłtʻayicʻ)
dative	շղթայի (šłtʻayi)		շղթայից (šłtʻayicʻ)
accusative	շղթայ (šłtʻay)		շղթայս (šłtʻays)
ablative	շղթայէ (šłtʻayē)		շղթայից (šłtʻayicʻ)
instrumental	շղթայիւ (šłtʻayiw)		շղթայիւք (šłtʻayiwkʻ)
locative	շղթայի (šłtʻayi)		շղթայս (šłtʻays)

Derived terms

• շղթայագործ (šłtʻayagorc)
• շղթայակապ (šłtʻayakap)
• շղթայաձեւ (šłtʻayajew)
• շղթայատող (šłtʻayatoł)
• շղթայեմ (šłtʻayem)
• շղթայօրէն (šłtʻayōrēn)
• շրթնաշղթայ (šrtʻnašłtʻay)
• շրթնաշղթայաշար (šrtʻnašłtʻayašar)

Descendants

• → Armenian: շղթա (šġtʻa)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “շղթայ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 524ab
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “շղթայ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Hübschmann, Heinrich (1892) “Die semitischen Lehnwörter im Altarmenischen”, in Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft‎^[2] (in German), volume 46, page 246
• Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 314
• J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʻ lezvi patmutʻyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period]‎^[3] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 956
• J̌ahukyan, Geworg (2010) “շղթայ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 590a
• Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 956
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “շղթայ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy