նկրտիմ

Old Armenian

Etymology

An Iranian borrowing; compare Middle Persian [Book Pahlavi needed] (nkyl-ytn' /⁠nigerīdan⁠/), Persian نگریدن (negaridan, “to look, observe”).

Verb

նկրտիմ • (nkrtim)

1. to strive for, endeavour
   • 5th century, Bible, 1 Corinthians 11.17:

     Այլ զայս պատուիրեմ, ոչ որպէս թէ գովիցեմ, զի ոչ ի լաւ անդր՝ այլ ի վատթարն նկրտիք։

     Ayl zays patuirem, očʻ orpēs tʻē govicʻem, zi očʻ i law andr, ayl i vattʻarn nkrtikʻ.

   • 5th century, Bible, Philippians 3.13:

     Եղբարք, ես ոչ համարիմ զանձն իմ թէ հասեալ իցեմ. բայց մի ինչ է` զի զառ ի յետոյսն մոռացեալ է, եւ ի յառաջադէմսն նկրտեալ եմ:

     Ełbarkʻ, es očʻ hamarim zanjn im tʻē haseal icʻem. baycʻ mi inčʻ ē` zi zaṙ i yetoysn moṙacʻeal ē, ew i yaṙaǰadēmsn nkrteal em:

     • Translation by King James Version

       Brethren, I count not myself to have apprehended: but [this] one thing [I do], forgetting those things which are behind, and reaching forth unto those things which are before.

Conjugation

mediopassive

infinitive		նկրտել, նկրտիլ* (nkrtel, nkrtil*)		participle	նկրտեցեալ, նկրտեալ (nkrtecʻeal, nkrteal)
causative		—		aorist stem	նկրտեց- (nkrtecʻ-)
		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
indicative
	present	նկրտիմ (nkrtim)	նկրտիս (nkrtis)	նկրտի (nkrti)	նկրտիմք (nkrtimkʻ)	նկրտիք (nkrtikʻ)	նկրտին (nkrtin)
	imperfect	նկրտէի (nkrtēi)	նկրտէիր (nkrtēir)	նկրտէր, նկրտիւր (nkrtēr, nkrtiwr)	նկրտէաք (nkrtēakʻ)	նկրտէիք (nkrtēikʻ)	նկրտէին (nkrtēin)
	aorist	նկրտեցայ (nkrtecʻay)	նկրտեցար (nkrtecʻar)	նկրտեցաւ (nkrtecʻaw)	նկրտեցաք (nkrtecʻakʻ)	նկրտեցայք (nkrtecʻaykʻ)	նկրտեցան (nkrtecʻan)
subjunctive
	present	նկրտիցիմ (nkrticʻim)	նկրտիցիս (nkrticʻis)	նկրտիցի (nkrticʻi)	նկրտիցիմք (nkrticʻimkʻ)	նկրտիցիք (nkrticʻikʻ)	նկրտիցին (nkrticʻin)
	aorist	նկրտեցայց (nkrtecʻaycʻ)	նկրտեսցիս (nkrtescʻis)	նկրտեսցի (nkrtescʻi)	նկրտեսցուք (nkrtescʻukʻ)	նկրտեսջիք (nkrtesǰikʻ)	նկրտեսցին (nkrtescʻin)
imperatives
	imperative	—	նկրտեա՛ց (nkrteácʻ)	—	—	նկրտեցարո՛ւք (nkrtecʻarúkʻ)	—
	cohortative	—	նկրտեսջի՛ր (nkrtesǰír)	—	—	նկրտեսջի՛ք (nkrtesǰíkʻ)	—
	prohibitive	—	մի՛ նկրտիր (mí nkrtir)	—	—	մի՛ նկրտիք (mí nkrtikʻ)	—

• post-classical
  

Derived terms

• նկրտումն (nkrtumn)

Descendants

• → Armenian: նկրտել (nkrtel)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “նկրտիլ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “նկրտիմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Hiwnkʻearpēyēntean, Yovhannēs (1894) “նկրտիմ”, in Stugabanakan baṙaran hayocʻ lezui [Etymological Dictionary of the Armenian Language]‎^[1] (in Armenian), Constantinople: G. Paġtatlean Press, page 144b
• Nyberg, H. S. (1974) A Manual of Pahlavi, Part II: Glossary, Wiesbaden: Otto Harrassowitz, page 140
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “նկրտիմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy