յախնի
Armenian
[edit]Etymology
[edit]From Persian یخنی (yaxni), in some dialects via Ottoman Turkish یخنی (yahni).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /jɑχˈni/, [jɑχní]
- (Western Armenian) IPA(key): /jɑχˈni/, [jɑχní]
Noun
[edit]յախնի • (yaxni)
- yakhni
- ca. 1680–1684, Baṙ girg taliani [An Armenian–Italian Dictionary published in Venice] page 17:[1]
- եխնի․ սուֆէկաթօ
- exni; sufēkatʻō
- եխնի (exni) = soffocato
- եխնի․ սուֆէկաթօ
Declension
[edit]| i-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | յախնի (yaxni) | յախնիներ (yaxniner) | ||
| dative | յախնիի (yaxnii) | յախնիների (yaxnineri) | ||
| ablative | յախնիից (yaxniicʻ) | յախնիներից (yaxninericʻ) | ||
| instrumental | յախնիով (yaxniov) | յախնիներով (yaxninerov) | ||
| locative | յախնիում (yaxnium) | յախնիներում (yaxninerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | յախնին (yaxnin) | յախնիները/յախնիներն (yaxninerə/yaxninern) | ||
| dative | յախնիին (yaxniin) | յախնիներին (yaxninerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | յախնիս (yaxnis) | յախնիներս (yaxniners) | ||
| dative | յախնիիս (yaxniis) | յախնիներիս (yaxnineris) | ||
| ablative | յախնիիցս (yaxniicʻs) | յախնիներիցս (yaxninericʻs) | ||
| instrumental | յախնիովս (yaxniovs) | յախնիներովս (yaxninerovs) | ||
| locative | յախնիումս (yaxniums) | յախնիներումս (yaxninerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | յախնիդ (yaxnid) | յախնիներդ (yaxninerd) | ||
| dative | յախնիիդ (yaxniid) | յախնիներիդ (yaxninerid) | ||
| ablative | յախնիիցդ (yaxniicʻd) | յախնիներիցդ (yaxninericʻd) | ||
| instrumental | յախնիովդ (yaxniovd) | յախնիներովդ (yaxninerovd) | ||
| locative | յախնիումդ (yaxniumd) | յախնիներումդ (yaxninerumd) | ||
| u-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | յախնի (yaxni) | յախնիներ (yaxniner) | ||
| dative | յախնու (yaxnu) | յախնիների (yaxnineri) | ||
| ablative | յախնուց (yaxnucʻ) | յախնիներից (yaxninericʻ) | ||
| instrumental | յախնով, յախնիով (yaxnov, yaxniov) | յախնիներով (yaxninerov) | ||
| locative | յախնում, յախնիում (yaxnum, yaxnium) | յախնիներում (yaxninerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | յախնին (yaxnin) | յախնիները/յախնիներն (yaxninerə/yaxninern) | ||
| dative | յախնուն (yaxnun) | յախնիներին (yaxninerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | յախնիս (yaxnis) | յախնիներս (yaxniners) | ||
| dative | յախնուս (yaxnus) | յախնիներիս (yaxnineris) | ||
| ablative | յախնուցս (yaxnucʻs) | յախնիներիցս (yaxninericʻs) | ||
| instrumental | յախնովս, յախնիովս (yaxnovs, yaxniovs) | յախնիներովս (yaxninerovs) | ||
| locative | յախնումս, յախնիումս (yaxnums, yaxniums) | յախնիներումս (yaxninerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | յախնիդ (yaxnid) | յախնիներդ (yaxninerd) | ||
| dative | յախնուդ (yaxnud) | յախնիներիդ (yaxninerid) | ||
| ablative | յախնուցդ (yaxnucʻd) | յախնիներիցդ (yaxninericʻd) | ||
| instrumental | յախնովդ, յախնիովդ (yaxnovd, yaxniovd) | յախնիներովդ (yaxninerovd) | ||
| locative | յախնումդ, յախնիումդ (yaxnumd, yaxniumd) | յախնիներումդ (yaxninerumd) | ||
Alternative forms
[edit]- յահնի (yahni), եխնի (exni)
- եախնի (eaxni) — traditional orthography
References
[edit]- ^ Orengo, Alessandro (2019) “Il ԲԱՌ ԳԻՐԳ ՏԱԼԻԱՆԻ Un dizionario armeno-italiano del XVII secolo”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 221
Further reading
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1902) “յահնի”, in Tʻurkʻerēni azdecʻutʻiwnə hayerēni vray ew tʻurkʻerēnē pʻoxaṙeal baṙerə Pōlsi hay žoġovrdakan lezuin mēǰ hamematutʻeamb Vani, Ġarabaġi ew Nor-Naxiǰewani barbaṙnerun [The influence of Turkish on Armenian, and the Turkish borrowings in the vernacular Armenian of Constantinople in comparison with the dialects of Van, Karabakh and Nor Nakhichevan] (Ēminean azgagrakan žoġovacu; 3) (in Armenian), Moscow and Vagharshapat: Lazarev Institute of Oriental Languages
- Sargsyan, Artem et al., editors (2001–2012), “յախնի”, in Hayocʻ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), Yerevan: Hayastan