մահկանացու
Armenian
[edit]Etymology
[edit]From Old Armenian մահկանացու (mahkanacʻu).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /mɑhkɑnɑˈt͡sʰu/, [mɑhkɑnɑt͡sʰú]
- (Western Armenian) IPA(key): /mɑhɡɑnɑˈt͡su/, [mɑhɡɑnɑt͡sʰú]
Adjective
[edit]մահկանացու • (mahkanacʻu)
Declension
[edit]| nominalized, i-type (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | մահկանացու (mahkanacʻu) | մահկանացուներ (mahkanacʻuner) | ||
| dative | մահկանացուի (mahkanacʻui) | մահկանացուների (mahkanacʻuneri) | ||
| ablative | մահկանացուից (mahkanacʻuicʻ) | մահկանացուներից (mahkanacʻunericʻ) | ||
| instrumental | մահկանացուով (mahkanacʻuov) | մահկանացուներով (mahkanacʻunerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | մահկանացուն (mahkanacʻun) | մահկանացուները/մահկանացուներն (mahkanacʻunerə/mahkanacʻunern) | ||
| dative | մահկանացուին (mahkanacʻuin) | մահկանացուներին (mahkanacʻunerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | մահկանացուս (mahkanacʻus) | մահկանացուներս (mahkanacʻuners) | ||
| dative | մահկանացուիս (mahkanacʻuis) | մահկանացուներիս (mahkanacʻuneris) | ||
| ablative | մահկանացուիցս (mahkanacʻuicʻs) | մահկանացուներիցս (mahkanacʻunericʻs) | ||
| instrumental | մահկանացուովս (mahkanacʻuovs) | մահկանացուներովս (mahkanacʻunerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | մահկանացուդ (mahkanacʻud) | մահկանացուներդ (mahkanacʻunerd) | ||
| dative | մահկանացուիդ (mahkanacʻuid) | մահկանացուներիդ (mahkanacʻunerid) | ||
| ablative | մահկանացուիցդ (mahkanacʻuicʻd) | մահկանացուներիցդ (mahkanacʻunericʻd) | ||
| instrumental | մահկանացուովդ (mahkanacʻuovd) | մահկանացուներովդ (mahkanacʻunerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Noun
[edit]մահկանացու • (mahkanacʻu)
- mortal
- մահկանացուն կնքել ― mahkanacʻun knkʻel ― to die, to pass away
Declension
[edit]| i-type, animate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | մահկանացու (mahkanacʻu) | մահկանացուներ (mahkanacʻuner) | ||
| dative | մահկանացուի (mahkanacʻui) | մահկանացուների (mahkanacʻuneri) | ||
| ablative | մահկանացուից (mahkanacʻuicʻ) | մահկանացուներից (mahkanacʻunericʻ) | ||
| instrumental | մահկանացուով (mahkanacʻuov) | մահկանացուներով (mahkanacʻunerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | մահկանացուն (mahkanacʻun) | մահկանացուները/մահկանացուներն (mahkanacʻunerə/mahkanacʻunern) | ||
| dative | մահկանացուին (mahkanacʻuin) | մահկանացուներին (mahkanacʻunerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | մահկանացուս (mahkanacʻus) | մահկանացուներս (mahkanacʻuners) | ||
| dative | մահկանացուիս (mahkanacʻuis) | մահկանացուներիս (mahkanacʻuneris) | ||
| ablative | մահկանացուիցս (mahkanacʻuicʻs) | մահկանացուներիցս (mahkanacʻunericʻs) | ||
| instrumental | մահկանացուովս (mahkanacʻuovs) | մահկանացուներովս (mahkanacʻunerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | մահկանացուդ (mahkanacʻud) | մահկանացուներդ (mahkanacʻunerd) | ||
| dative | մահկանացուիդ (mahkanacʻuid) | մահկանացուներիդ (mahkanacʻunerid) | ||
| ablative | մահկանացուիցդ (mahkanacʻuicʻd) | մահկանացուներիցդ (mahkanacʻunericʻd) | ||
| instrumental | մահկանացուովդ (mahkanacʻuovd) | մահկանացուներովդ (mahkanacʻunerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Old Armenian
[edit]Etymology
[edit]մահ (mah) + -կան (-kan) + -ացու (-acʻu)
Adjective
[edit]մահկանացու • (mahkanacʻu)
- mortal, subject to death
- 6th century, Philo of Alexandria, I linelutʻeann xndrocʻ ew lucmancʻ [Quaestiones et Solutiones in Genesim] 2.62:[1][2]
- Ամենաբարւոք եւ առանց ստութեան այս հրաման պատասխանոյ յա՟յ ելեալ է․ քանզի մահկանացու ոչինչ կերպարանիլ ի նմանութիւն առ վերնագոյնն եւ առ հայրն ամենեցուն կարէր, այլ առ երկրորդն ա՟ծ՝ որ է նորա բան։ Քանզի պարտ է բանականին մարդկան ոգւոյ՝ տիպ ա՟ծային բանին ձեւանալ․ վասն զի առաջին բանին՝ ա՟ծ վեհագոյն է, ամենաբանական բնութիւնն․ իսկ այն որ ի վեր քան զբանն է, ի լաւագունին եւ յառանձինն իմն անցեալ կայ ի տեսակի, զի՞նչ պարտ էր եղելոյ նման նորա բերել։ Բայց սակայն կամի եւ զայն ազդել, զի իրաւագոյն ա՟ծ վրէժ խնդրէ, զաստեացն եւ զճահաւորաց, վասն կրելոյ իմն այսմ առ նորա բանն զընտանութիւն․ որոյ է եւ մարդկային միտքն նմանութիւն եւ կերպարան։
- Amenabarwokʻ ew aṙancʻ stutʻean ays hraman patasxanoy ya.y eleal ē; kʻanzi mahkanacʻu očʻinčʻ kerparanil i nmanutʻiwn aṙ vernagoynn ew aṙ hayrn amenecʻun karēr, ayl aṙ erkrordn a.c, or ē nora ban. Kʻanzi part ē banakanin mardkan ogwoy, tip a.cayin banin jewanal; vasn zi aṙaǰin banin, a.c vehagoyn ē, amenabanakan bnutʻiwnn; isk ayn or i ver kʻan zbann ē, i lawagunin ew yaṙanjinn imn ancʻeal kay i tesaki, zi?nčʻ part ēr ełeloy nman nora berel. Baycʻ sakayn kami ew zayn azdel, zi irawagoyn a.c vrēž xndrē, zasteacʻn ew zčahaworacʻ, vasn kreloy imn aysm aṙ nora bann zəntanutʻiwn; oroy ē ew mardkayin mitkʻn nmanutʻiwn ew kerparan.
- Translation by Ralph Marcus
- Most excellently and veraciously this oracle was given by God. For nothing mortal can be made in the likeness of the most high One and Father of the universe but (only) in that of the second God, who is His Logos. For it was right that the rational (part) of the human soul should be formed as an impression by the divine Logos, since the pre-Logos God is superior to every rational nature. But He who is above the Logos (and) exists in the best and in a special form—what thing that comes into being can rightfully bear His likeness? Moreover, Scripture wishes also to show that God most justly avenges the virtuous and decent men because they have a certain kinship with His Logos, of which the human mind is a likeness and image.
- Ամենաբարւոք եւ առանց ստութեան այս հրաման պատասխանոյ յա՟յ ելեալ է․ քանզի մահկանացու ոչինչ կերպարանիլ ի նմանութիւն առ վերնագոյնն եւ առ հայրն ամենեցուն կարէր, այլ առ երկրորդն ա՟ծ՝ որ է նորա բան։ Քանզի պարտ է բանականին մարդկան ոգւոյ՝ տիպ ա՟ծային բանին ձեւանալ․ վասն զի առաջին բանին՝ ա՟ծ վեհագոյն է, ամենաբանական բնութիւնն․ իսկ այն որ ի վեր քան զբանն է, ի լաւագունին եւ յառանձինն իմն անցեալ կայ ի տեսակի, զի՞նչ պարտ էր եղելոյ նման նորա բերել։ Բայց սակայն կամի եւ զայն ազդել, զի իրաւագոյն ա՟ծ վրէժ խնդրէ, զաստեացն եւ զճահաւորաց, վասն կրելոյ իմն այսմ առ նորա բանն զընտանութիւն․ որոյ է եւ մարդկային միտքն նմանութիւն եւ կերպարան։
- mortiferous, deadly
Declension
[edit]i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | մահկանացու (mahkanacʻu) | մահկանացուք (mahkanacʻukʻ) | |
| genitive | մահկանացուի (mahkanacʻui) | մահկանացուաց (mahkanacʻuacʻ) | |
| dative | մահկանացուի (mahkanacʻui) | մահկանացուաց (mahkanacʻuacʻ) | |
| accusative | մահկանացու (mahkanacʻu) | մահկանացուս (mahkanacʻus) | |
| ablative | մահկանացուէ (mahkanacʻuē) | մահկանացուաց (mahkanacʻuacʻ) | |
| instrumental | մահկանացուաւ (mahkanacʻuaw) | մահկանացուաւք = մահկանացուօք (mahkanacʻuawkʻ = mahkanacʻuōkʻ) | |
| locative | մահկանացուի (mahkanacʻui) | մահկանացուս (mahkanacʻus) |
Descendants
[edit]- Armenian: մահկանացու (mahkanacʻu)
References
[edit]- ^ Awgereancʻ, Mkrtičʻ (1826) Pʻiloni Ebrayecʻwoy mnacʻordkʻ i hays, or en Meknutʻiwn Cnndocʻ ew Elicʻ, Čaṙkʻ i Sampʻson, i Yovnan, ew yeris mankuns kam i hreštaks [Philonis Judaei paralipomena armena. Libri videlicet quatuor in Genesin, libri duo in Exodum, sermo unus de Sampsone, alter de Iona, tertius de tribus angelis Abraamo apparentibus], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, pages 146–147
- ^ Marcus, Ralph (1953) Philo: Supplement I: Questions and Answers on Genesis (The Loeb Classical Library), Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, pages 150–151
Further reading
[edit]- Petrosean, Matatʻeay (1879) “մահկանացու”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “մահկանացու”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Categories:
- Armenian terms derived from Old Armenian
- Armenian terms with IPA pronunciation
- Armenian lemmas
- Armenian adjectives
- Armenian nouns
- Armenian terms with usage examples
- Old Armenian terms suffixed with -կան
- Old Armenian terms suffixed with -ացու
- Old Armenian lemmas
- Old Armenian adjectives
- Old Armenian terms with quotations