ճնճղկաբլիթ
Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]Etymology
[edit]ճնճղուկ (čnčġuk) + -ա- (-a-) + բլիթ (blitʻ)
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /t͡ʃənt͡ʃəχkɑbəˈlitʰ/, [t͡ʃənt͡ʃəχkɑbəlítʰ]
- (Western Armenian) IPA(key): /d͡ʒənd͡ʒəʁɡɑpəˈlit/, [d͡ʒənd͡ʒəʁɡɑpʰəlítʰ]
Noun
[edit]ճնճղկաբլիթ • (čnčġkablitʻ) (dialectal)
- a kind of mallow, perhaps Malva rotundifolia syn. Malva neglecta syn. Malva vulgaris[1][2][3][4]
- ca. 1680–1684, Baṙ girg taliani [An Armenian–Italian Dictionary published in Venice] page 39:[5]
- ճնճղաբլիթ․ մալվայ
- čnčġablitʻ; malvay
- ճնճղաբլիթ (čnčġablitʻ) = malva
- ճնճղաբլիթ․ մալվայ
- 1789, Petros Kʻalantʻarean (J̌ułayecʻi), Bžškaran hamaṙōt [Brief Medical Book] :[6]
- Ալթէ․ է խոտ, որ ըստ մեզ ճնճղկաբլիթ ասի, և ըստ պարսից՝ խաթմի, որոյ խոտն՝ ծաղիկն, և արմատն, յոյժ կակղացնօղ և հովացուցիչ է, որ բուսանի յամենայն ուրեք և է երկատեսակ՝ մեծագոյն, և փոքրագոյն։
- Altʻē; ē xot, or əst mez čnčġkablitʻ asi, ew əst parsicʻ, xatʻmi, oroy xotn, caġikn, ew armatn, yoyž kakġacʻnōġ ew hovacʻucʻičʻ ē, or busani yamenayn urekʻ ew ē erkatesak, mecagoyn, ew pʻokʻragoyn.
- Ալթէ․ է խոտ, որ ըստ մեզ ճնճղկաբլիթ ասի, և ըստ պարսից՝ խաթմի, որոյ խոտն՝ ծաղիկն, և արմատն, յոյժ կակղացնօղ և հովացուցիչ է, որ բուսանի յամենայն ուրեք և է երկատեսակ՝ մեծագոյն, և փոքրագոյն։
- shepherd's purse, Capsella bursa-pastoris[7][8][9]
- knotgrass, knotweed, Polygonum aviculare[10][11]
Usage notes
[edit]The identification of the plant is uncertain.
Declension
[edit]| i-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | ճնճղկաբլիթ (čnčġkablitʻ) | ճնճղկաբլիթներ (čnčġkablitʻner) | ||
| dative | ճնճղկաբլիթի (čnčġkablitʻi) | ճնճղկաբլիթների (čnčġkablitʻneri) | ||
| ablative | ճնճղկաբլիթից (čnčġkablitʻicʻ) | ճնճղկաբլիթներից (čnčġkablitʻnericʻ) | ||
| instrumental | ճնճղկաբլիթով (čnčġkablitʻov) | ճնճղկաբլիթներով (čnčġkablitʻnerov) | ||
| locative | ճնճղկաբլիթում (čnčġkablitʻum) | ճնճղկաբլիթներում (čnčġkablitʻnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | ճնճղկաբլիթը/ճնճղկաբլիթն (čnčġkablitʻə/čnčġkablitʻn) | ճնճղկաբլիթները/ճնճղկաբլիթներն (čnčġkablitʻnerə/čnčġkablitʻnern) | ||
| dative | ճնճղկաբլիթին (čnčġkablitʻin) | ճնճղկաբլիթներին (čnčġkablitʻnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ճնճղկաբլիթս (čnčġkablitʻs) | ճնճղկաբլիթներս (čnčġkablitʻners) | ||
| dative | ճնճղկաբլիթիս (čnčġkablitʻis) | ճնճղկաբլիթներիս (čnčġkablitʻneris) | ||
| ablative | ճնճղկաբլիթիցս (čnčġkablitʻicʻs) | ճնճղկաբլիթներիցս (čnčġkablitʻnericʻs) | ||
| instrumental | ճնճղկաբլիթովս (čnčġkablitʻovs) | ճնճղկաբլիթներովս (čnčġkablitʻnerovs) | ||
| locative | ճնճղկաբլիթումս (čnčġkablitʻums) | ճնճղկաբլիթներումս (čnčġkablitʻnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ճնճղկաբլիթդ (čnčġkablitʻd) | ճնճղկաբլիթներդ (čnčġkablitʻnerd) | ||
| dative | ճնճղկաբլիթիդ (čnčġkablitʻid) | ճնճղկաբլիթներիդ (čnčġkablitʻnerid) | ||
| ablative | ճնճղկաբլիթիցդ (čnčġkablitʻicʻd) | ճնճղկաբլիթներիցդ (čnčġkablitʻnericʻd) | ||
| instrumental | ճնճղկաբլիթովդ (čnčġkablitʻovd) | ճնճղկաբլիթներովդ (čnčġkablitʻnerovd) | ||
| locative | ճնճղկաբլիթումդ (čnčġkablitʻumd) | ճնճղկաբլիթներումդ (čnčġkablitʻnerumd) | ||
References
[edit]- ^ Norayr N. Biwzandacʻi (1882–1884) “mauve”, in Baṙagirkʻ i gałłierēn lezuē i hayerēn [Dictionnaire français-arménien], Constantinople: A. H. Boyajian Press, page 792b
- ^ Kʻaǰuni, Manuēl (1893) “ճնճղըկաբլիթ”, in Baṙgirkʻ aruesticʻ ew gitutʻeancʻ ew gełecʻik dprutʻeancʻ. Hamaṙōt baṙgirkʻ gitutʻeancʻ ew aruesticʻ ew gełecʻik dprutʻeancʻ hayerēn-gałłieren [Dictionary of Arts and Sciences and Belles Lettres. Concise Armenian–French Dictionary of Arts and Sciences and Belles Lettres], volume III (overall work in Old Armenian and French), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 153b
- ^ Gabamačean, Simon (1910) “ճնճղկաբլիթ”, in Nor Baṙagirkʻ Hayerēn Lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), 2nd edition, Constantinople: R. Sakayan press, identifying with Turkish ebemgümeci
- ^ Bedevian, Armenag K. (1936) “ճնճղկաբլիթ”, in Illustrated Polyglottic Dictionary of Plant Names[1], Cairo: Argus & Papazian Presses, § 2200, page 381
- ^ Orengo, Alessandro (2019) “Il ԲԱՌ ԳԻՐԳ ՏԱԼԻԱՆԻ Un dizionario armeno-italiano del XVII secolo”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 233
- ^ Kʻalantʻarean, Petros (1793) Bžškaran hamaṙōt [Brief Medical Book] (in Armenian), Nor Nakhichevan: S. Xačʻ vankʻ Press, page 88
- ^ Malxaseancʻ, Stepʻan (1944) “ճնճղկաբլիթ”, in Hayerēn bacʻatrakan baṙaran [Armenian Explanatory Dictionary] (in Armenian), volume III, Yerevan: State Publishing House, page 218a
- ^ Ġazaryan, Ṙuben (1981) “ծտապաշար սովորական”, in Busanunneri hayeren-latineren-ṙuseren-angleren-franseren-germaneren baṙaran [Armenian–Latin–Russian–English–French–German Dictionary of Plant Names], Yerevan: University Press, § 521a, page 44b
- ^ Ayvazyan H. M. et al., editors (2006), “հովվամաղախ”, in Hayastani bnašxarh [Nature of Armenia] (Əntanekan hanragitaran matenašar; 3) (in Armenian), Yerevan: Armenian Encyclopaedia, page 285բ
- ^ Ṙewazova, L. V., Musayelyan, M. S. (1997) “Polygonum aviculare”, in Gabrielyan Ē. Cʻ., editor, Deġatu buyseri anunneri latineren-ṙuseren-hayeren baṙaran [Latin–Russian–Armenian Dictionary of Medicinal Plant Names], Yerevan: Yerevan State Medical University, § 750, page 88b
- ^ Musaelyan, Madlena, Čʻarčʻōġlyan, Ašot (2004) “Polygonum aviculare”, in Tʻunavor buyseri anvanumneri latineren-ṙuseren-hayeren-angleren-germaneren-franseren baṙaran [Latin–Russian–Armenian–English–German–French Dictionary of names of the poisonous plants], Yerevan: YEGEA, →ISBN, § 262, page 79b
Further reading
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1913) “հացուպանիր”, in Hayerēn gawaṙakan baṙaran [Armenian Provincial Dictionary] (Ēminean azgagrakan žoġovacu; 9) (in Armenian), Tiflis: Lazarev Institute of Oriental Languages, page 649a
- Adamyan, Vahagn, Babayan, Žasmen (2015) “ճնճղաբլիթ”, in Haykakan xohanocʻi baṙaran [Dictionary of Armenian Cuisine] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: self-published, page 266
- Ališan, Ġewond (1895) “ճնճղկաբլիթ”, in Haybusak kam haykakan busabaṙutʻiwn [Armenian Botany] (in Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 1891, page 404
- Sargsyan, Artem et al., editors (2004), “ճնճղաբլիթ”, in Hayocʻ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), volume III, Yerevan: Hayastan, page 405b