հրուշակ
Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]- խրուշակ (xrušak), խուրուշակ (xurušak) — New Julfa
- հրէ՛շա̈կ (hrḗšäk) — Agulis
- հո̈ւրիշէկ (hürišēk) — Burdur
- հարուշակ (harušak) — obsolete
Etymology
[edit]From Old Armenian *հրուշակ (*hrušak), borrowed from Middle Iranian: compare Middle Persian 𐫛𐫡𐫇𐫢𐫃 (prwšg), 𐫜𐫡𐫇𐫢𐫃 (frwšg /frōšag/, “a dish, a kind of sweetmeats”), [Book Pahlavi needed] (ʾp̄lwšk' /afrōšag/, “a sweetmeat made of flour, butter, and honey”), Classical Persian فروشه (farūša), افروشه (afruša, “a kind of confection”), Northern Kurdish herûşk, hevrêşk, Central Kurdish ھەرمێشک (hermêşk), Khwarezmian [script needed] (ʾfrwšyk, “a kind of confection”).[1][2][3][4]
Included in HHB[5] as an Old Armenian word, but the place of attestation is unknown. The oldest attestation recorded by Ačaṙyan is in a poem by Naġaš Yovnatʻan in the form հարուշակ (harušak). In any case, based on the shape of the word and the dialectal forms, *հրուշակ (*hrušak) must have existed in the Classical period.
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /həɾuˈʃɑk/, [həɾuʃɑ́k]
- (Western Armenian) IPA(key): /həɾuˈʃɑɡ/, [həɾuʃɑ́ɡ]
Noun
[edit]հրուշակ • (hrušak)
- (literary) candy, sweetmeat, confection
- (dialectal) halva
- Synonym: հալվա (halva)
- 1661 – 1722, Yovnatʻan Nałaš, Tałer [Poems] :[6]
- Այսօր հոտ առէք նոր մանուշակ,
Զենէք թազայ գառն ու շիշակ,
Եփէք եղաձու և հարուշակ
Պասին կու դարտակվի ձեր ձեռն,
Կու թրջէք բակլայ, սիսեռն- Aysōr hot aṙēkʻ nor manušak,
Zenēkʻ tʻazay gaṙn u šišak,
Epʻēkʻ eġaju ew harušak
Pasin ku dartakvi jer jeṙn,
Ku tʻrǰēkʻ baklay, siseṙn
- Aysōr hot aṙēkʻ nor manušak,
- Այսօր հոտ առէք նոր մանուշակ,
Declension
[edit]| i-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||
|---|---|---|---|---|
| singular | plural | |||
| nominative | հրուշակ (hrušak) | հրուշակներ (hrušakner) | ||
| dative | հրուշակի (hrušaki) | հրուշակների (hrušakneri) | ||
| ablative | հրուշակից (hrušakicʻ) | հրուշակներից (hrušaknericʻ) | ||
| instrumental | հրուշակով (hrušakov) | հրուշակներով (hrušaknerov) | ||
| locative | հրուշակում (hrušakum) | հրուշակներում (hrušaknerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | հրուշակը/հրուշակն (hrušakə/hrušakn) | հրուշակները/հրուշակներն (hrušaknerə/hrušaknern) | ||
| dative | հրուշակին (hrušakin) | հրուշակներին (hrušaknerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հրուշակս (hrušaks) | հրուշակներս (hrušakners) | ||
| dative | հրուշակիս (hrušakis) | հրուշակներիս (hrušakneris) | ||
| ablative | հրուշակիցս (hrušakicʻs) | հրուշակներիցս (hrušaknericʻs) | ||
| instrumental | հրուշակովս (hrušakovs) | հրուշակներովս (hrušaknerovs) | ||
| locative | հրուշակումս (hrušakums) | հրուշակներումս (hrušaknerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հրուշակդ (hrušakd) | հրուշակներդ (hrušaknerd) | ||
| dative | հրուշակիդ (hrušakid) | հրուշակներիդ (hrušaknerid) | ||
| ablative | հրուշակիցդ (hrušakicʻd) | հրուշակներիցդ (hrušaknericʻd) | ||
| instrumental | հրուշակովդ (hrušakovd) | հրուշակներովդ (hrušaknerovd) | ||
| locative | հրուշակումդ (hrušakumd) | հրուշակներումդ (hrušaknerumd) | ||
Derived terms
[edit]- հրուշագործ (hrušagorc)
- հրուշակագործ (hrušakagorc)
- հրուշակաթխվածք (hrušakatʻxvackʻ)
- հրուշակային (hrušakayin)
- հրուշակավաճառ (hrušakavačaṙ)
- հրուշակավաճառանոց (hrušakavačaṙanocʻ)
- հրուշակավաճառուհի (hrušakavačaṙuhi)
- հրուշակարան (hrušakaran)
- հրուշակեղեն (hrušakeġen)
References
[edit]- ^ Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 185
- ^ Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “հրուշակ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 138b
- ^ Bailey, H. W. (1979) Dictionary of Khotan Saka, Cambridge, London, New York, Melbourne: Cambridge University press, page 44a
- ^ Benzing, Johannes (1983) “ʾfrwšyk”, in Chwaresmischer Wortindex, Wiesbaden: Harrasowitz, page 33
- ^ Anonymous disciples of Mxitʻar Sebastacʻi (1769) “հրուշակ”, in Baṙgirkʻ Haykazean lezui. Mnacʻordkʻ grabaṙ baṙicʻ haykazean lezui [Dictionary of the Armenian Language. The Remainder of Old Armenian Words][1] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 199b
- ^ Naġaš Hovnatʻan (1983) A. Mnacʻakanyan, editor, Taġer [Poems] (Hay kʻnarergutʻyun), Yerevan: Sovetakan groġ, page 88