հեց

Armenian

Etymology

From Old Armenian հեց (hecʻ).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /het͡sʰ/, [het͡sʰ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /het͡s/, [het͡sʰ]

Noun

հեց • (hecʻ)

1. felloe

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	հեց (hecʻ)	հեցեր (hecʻer)
dative	հեցի (hecʻi)	հեցերի (hecʻeri)
ablative	հեցից (hecʻicʻ)	հեցերից (hecʻericʻ)
instrumental	հեցով (hecʻov)	հեցերով (hecʻerov)
locative	հեցում (hecʻum)	հեցերում (hecʻerum)
	definite forms
nominative	հեցը/հեցն (hecʻə/hecʻn)	հեցերը/հեցերն (hecʻerə/hecʻern)
dative	հեցին (hecʻin)	հեցերին (hecʻerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	հեցս (hecʻs)	հեցերս (hecʻers)
dative	հեցիս (hecʻis)	հեցերիս (hecʻeris)
ablative	հեցիցս (hecʻicʻs)	հեցերիցս (hecʻericʻs)
instrumental	հեցովս (hecʻovs)	հեցերովս (hecʻerovs)
locative	հեցումս (hecʻums)	հեցերումս (hecʻerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	հեցդ (hecʻd)	հեցերդ (hecʻerd)
dative	հեցիդ (hecʻid)	հեցերիդ (hecʻerid)
ablative	հեցիցդ (hecʻicʻd)	հեցերիցդ (hecʻericʻd)
instrumental	հեցովդ (hecʻovd)	հեցերովդ (hecʻerovd)
locative	հեցումդ (hecʻumd)	հեցերումդ (hecʻerumd)

Old Armenian

Alternative forms

• խեց (xecʻ)

Etymology

The origin is uncertain. Martirosyan suggests derivation from Proto-Indo-European *pelḱ-sk- or *pelḱs with Old English felg (English felloe) as a cognate. Alternatively, connected with խեց (xecʻ, “pot; shell (of molluscs, etc.)”), if the basic meaning of the latter was ‘turning, twisting’.

Noun

հեց • (hecʻ)

1. felloe
   • 8th century, Stepʻannos Siwnecʻi, Meknutʻiwn Kʻerakanin [Commentary on Grammar] , ():

     Իսկ փաղանունք ասին, որ են զոյգ անուանք․ անիւ և ճղուղ, առեղ և աւարտք, հեւան եւ դանդանք, կունդք եւ ականոց, հեց եւ բոյթ, կապերտ եւ գորգ, ձի եւ դզի, երամակապան եւ կուտպան, բիր եւ մահակ, որոց բնութիւն մի եւ անուանք այլ։

     Isk pʻałanunkʻ asin, or en zoyg anuankʻ; aniw ew čłuł, aṙeł ew awartkʻ, hewan ew dandankʻ, kundkʻ ew akanocʻ, hecʻ ew boytʻ, kapert ew gorg, ji ew dzi, eramakapan ew kutpan, bir ew mahak, orocʻ bnutʻiwn mi ew anuankʻ ayl.

Declension

i-a-type or i-type

	singular	plural
nominative	հեց (hecʻ)	հեցք (hecʻkʻ)
genitive	հեցի (hecʻi)	?
dative	հեցի (hecʻi)	?
accusative	հեց (hecʻ)	հեցս (hecʻs)
ablative	հեցէ (hecʻē)	?
instrumental	?	?
locative	հեցի (hecʻi)	հեցս (hecʻs)

the instrumental singular and the genitive/dative/instrumental plural are not attested, which does not allow determining whether the word followed an i-type or an i-a-type declension

Descendants

• Armenian: հեց (hecʻ)

Further reading

• Petrosean, Matatʻeay (1879) “հեց”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “հեց”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “հեց”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 407