համոզեմ
Old Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]- հոմոզեմ (homozem)
Etymology
[edit]Borrowed from Middle Persian [Book Pahlavi needed] (hmwc-, hmwz- /hāmmōz-/, “to teach, learn”), the present stem of [Book Pahlavi needed] (hmwhtn' /hāmmōxtan/), whence Persian آموختن (âmuxtan). The sense development is "to teach" → "to admonish" → "to persuade". First etymologized by Dervischjan. See also համոզակեր (hamozaker).
Verb
[edit]համոզեմ • (hamozem)
- (transitive) to persuade, to induce, to gain or bring over
- (transitive) to impel, to urge
- (transitive) to calm, to appease, to reconcile
Conjugation
[edit]active
| infinitive | համոզել (hamozel) | participle | համոզեցեալ, համոզեալ (hamozecʻeal, hamozeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | համոզեց- (hamozecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | համոզեմ (hamozem) | համոզես (hamozes) | համոզէ (hamozē) | համոզեմք (hamozemkʻ) | համոզէք (hamozēkʻ) | համոզեն (hamozen) | |
| imperfect | համոզէի, համոզեի* (hamozēi, hamozei*) | համոզէիր, համոզեիր* (hamozēir, hamozeir*) | համոզէր (hamozēr) | համոզէաք, համոզեաք* (hamozēakʻ, hamozeakʻ*) | համոզէիք, համոզեիք* (hamozēikʻ, hamozeikʻ*) | համոզէին, համոզեին* (hamozēin, hamozein*) | |
| aorist | համոզեցի (hamozecʻi) | համոզեցեր (hamozecʻer) | համոզեաց (hamozeacʻ) | համոզեցաք (hamozecʻakʻ) | համոզեցէք, համոզեցիք (hamozecʻēkʻ, hamozecʻikʻ) | համոզեցին (hamozecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | համոզիցեմ (hamozicʻem) | համոզիցես (hamozicʻes) | համոզիցէ (hamozicʻē) | համոզիցեմք (hamozicʻemkʻ) | համոզիցէք (hamozicʻēkʻ) | համոզիցեն (hamozicʻen) | |
| aorist | համոզեցից (hamozecʻicʻ) | համոզեսցես (hamozescʻes) | համոզեսցէ (hamozescʻē) | համոզեսցուք (hamozescʻukʻ) | համոզեսջիք (hamozesǰikʻ) | համոզեսցեն (hamozescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | համոզեա՛ (hamozeá) | — | — | համոզեցէ՛ք (hamozecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | համոզեսջի՛ր (hamozesǰír) | — | — | համոզեսջի՛ք (hamozesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ համոզեր (mí hamozer) | — | — | մի՛ համոզէք (mí hamozēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | համոզել, համոզիլ* (hamozel, hamozil*) | participle | համոզեցեալ, համոզեալ (hamozecʻeal, hamozeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | համոզեց- (hamozecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | համոզիմ (hamozim) | համոզիս (hamozis) | համոզի (hamozi) | համոզիմք (hamozimkʻ) | համոզիք (hamozikʻ) | համոզին (hamozin) | |
| imperfect | համոզէի (hamozēi) | համոզէիր (hamozēir) | համոզէր, համոզիւր (hamozēr, hamoziwr) | համոզէաք (hamozēakʻ) | համոզէիք (hamozēikʻ) | համոզէին (hamozēin) | |
| aorist | համոզեցայ (hamozecʻay) | համոզեցար (hamozecʻar) | համոզեցաւ (hamozecʻaw) | համոզեցաք (hamozecʻakʻ) | համոզեցայք (hamozecʻaykʻ) | համոզեցան (hamozecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | համոզիցիմ (hamozicʻim) | համոզիցիս (hamozicʻis) | համոզիցի (hamozicʻi) | համոզիցիմք (hamozicʻimkʻ) | համոզիցիք (hamozicʻikʻ) | համոզիցին (hamozicʻin) | |
| aorist | համոզեցայց (hamozecʻaycʻ) | համոզեսցիս (hamozescʻis) | համոզեսցի (hamozescʻi) | համոզեսցուք (hamozescʻukʻ) | համոզեսջիք (hamozesǰikʻ) | համոզեսցին (hamozescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | համոզեա՛ց (hamozeácʻ) | — | — | համոզեցարո՛ւք (hamozecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | համոզեսջի՛ր (hamozesǰír) | — | — | համոզեսջի՛ք (hamozesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ համոզիր (mí hamozir) | — | — | մի՛ համոզիք (mí hamozikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms
[edit]- անհամոզելի (anhamozeli)
- համոզակեր (hamozaker)
- համոզ (hamoz)
- համոզիչ (hamozičʻ)
- չարահամոզ (čʻarahamoz)
Descendants
[edit]- Armenian: համոզել (hamozel)
References
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1977) “համոզ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume III, Yerevan: University Press, page 28ab
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “համոզեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Dervischjan, P. Seraphin (1877) Armeniaca I: Das Altarmenische (in German), Vienna: Mekhitarist Press, page 59
- J̌ahukyan, Geworg (2010) “համոզ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “համոզեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy