թուղթ

Armenian

Etymology

From Old Armenian թուղթ (tʻułtʻ).

Pronunciation

(Eastern Armenian) IPA^(key): /tʰuχtʰ/, [tʰuχtʰ]
(Western Armenian) IPA^(key): /tuχt/, [tʰuχtʰ]
Audio (Eastern Armenian): (file)

Noun

թուղթ • (tʻuġtʻ)

paper
զուգարանի թուղթ ― zugarani tʻuġtʻ ― toilet paper

թղթեր ― tʻġtʻer ― papers, documents
(rare) letter, epistle

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	թուղթ (tʻuġtʻ)	թղթեր (tʻġtʻer)
dative	թղթի (tʻġtʻi)	թղթերի (tʻġtʻeri)
ablative	թղթից (tʻġtʻicʻ)	թղթերից (tʻġtʻericʻ)
instrumental	թղթով (tʻġtʻov)	թղթերով (tʻġtʻerov)
locative	թղթում (tʻġtʻum)	թղթերում (tʻġtʻerum)
	definite forms
nominative	թուղթը/թուղթն (tʻuġtʻə/tʻuġtʻn)	թղթերը/թղթերն (tʻġtʻerə/tʻġtʻern)
dative	թղթին (tʻġtʻin)	թղթերին (tʻġtʻerin)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	թուղթս (tʻuġtʻs)	թղթերս (tʻġtʻers)
dative	թղթիս (tʻġtʻis)	թղթերիս (tʻġtʻeris)
ablative	թղթիցս (tʻġtʻicʻs)	թղթերիցս (tʻġtʻericʻs)
instrumental	թղթովս (tʻġtʻovs)	թղթերովս (tʻġtʻerovs)
locative	թղթումս (tʻġtʻums)	թղթերումս (tʻġtʻerums)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	թուղթդ (tʻuġtʻd)	թղթերդ (tʻġtʻerd)
dative	թղթիդ (tʻġtʻid)	թղթերիդ (tʻġtʻerid)
ablative	թղթիցդ (tʻġtʻicʻd)	թղթերիցդ (tʻġtʻericʻd)
instrumental	թղթովդ (tʻġtʻovd)	թղթերովդ (tʻġtʻerovd)
locative	թղթումդ (tʻġtʻumd)	թղթերումդ (tʻġtʻerumd)

Derived terms

զուգարանի թուղթ (zugarani tʻuġtʻ)
թղթադրամ (tʻġtʻadram)
թղթախաղ (tʻġtʻaxaġ)
խաղաթուղթ (xaġatʻuġtʻ)

Old Armenian

Etymology

According to Ačaṙyan, derived by metathesis from earlier *թութղ (*tʻutʻł), from Latin titulus (“inscription, title, label”). Thus, the sense of “letter, epistle” is the original one; the meaning “paper” developed later.

Noun

թուղթ • (tʻułtʻ)

letter, epistle, missive
թուղթ գրել ― tʻułtʻ grel ― to write a letter

թուղթ առաքել ― tʻułtʻ aṙakʻel ― to send a letter

թուղթ ընդունել ― tʻułtʻ əndunel ― to receive a letter

թուղթ աղաչանաց ― tʻułtʻ ałačʻanacʻ ― written entreaty, petition

ընծայական թուղթ ― əncayakan tʻułtʻ ― dimissory letter, testimonials

ընդհանրական թուղթք ― əndhanrakan tʻułtʻkʻ ― general epistles
paper
պատառ մի թուղթ, կոտորոկ թղթոյ ― pataṙ mi tʻułtʻ, kotorok tʻłtʻoy ― a bit of paper

շրջշրջել զթուղթս գրոց ― šrǰšrǰel ztʻułtʻs grocʻ ― to turn over the leaves of a book

ծրարել ի թուղթ ― crarel i tʻułtʻ ― to put in paper

տոգորել, արատել զթուղթ ― togorel, aratel ztʻułtʻ ― to blot, to waste paper

դանակ, հատիչ թղթոյ ― danak, hatičʻ tʻłtʻoy ― paper-cutter or paper-knife

թուղթ գրութեան ― tʻułtʻ grutʻean ― writing paper

թուղթ նամակի ― tʻułtʻ namaki ― letter-paper

թուղթ տոմսակի ― tʻułtʻ tomsaki ― note-paper

թուղթ ուրուագրութեան ― tʻułtʻ uruagrutʻean ― drawing-paper

ծծուն թուղթ ― ccun tʻułtʻ ― blotting or bibulous paper

թաւ թուղթ ― tʻaw tʻułtʻ ― pasteboard

թուղթ ծրարի ― tʻułtʻ crari ― wrapping or packing paper

թուղթ յոռի, անպիտան ― tʻułtʻ yoṙi, anpitan ― waste paper; old papers

մածուցիկ թուղթ ― macucʻik tʻułtʻ ― sized paper

թուղթ տպագրութեան ― tʻułtʻ tpagrutʻean ― printing paper

թուղթ մագաղաթեայ ― tʻułtʻ magałatʻeay ― parchment, vellum

թուղթ ճենաց ― tʻułtʻ čenacʻ ― India paper

թուղթ ծրահանելոյ ― tʻułtʻ crahaneloy ― tracing paper

թուղթ ապիկեալ, զմռնիտեալ ― tʻułtʻ apikeal, zmṙniteal ― emery-paper, glass-paper, sand-paper

թուղթ մզելոյ ― tʻułtʻ mzeloy ― filtering-paper

թուղթ գունաւոր ― tʻułtʻ gunawor ― coloured paper

թուղթ կճեայ ― tʻułtʻ kčeay ― marbled or stained paper

թուղթ սեկանման ― tʻułtʻ sekanman ― morocco paper

թուղթ դրոշմեալ ― tʻułtʻ drošmeal ― stamped paper

թուղթ արծնելոյ ― tʻułtʻ arcneloy ― smoothing paper

թուղթ ձիւթեղէն ― tʻułtʻ jiwtʻełēn ― brown paper, tar paper

թուղթ մեքենական ― tʻułtʻ mekʻenakan ― machine paper

թուղթ տաշտական/կազմ ― tʻułtʻ taštakan/kazm ― vat-paper, handmade paper

թուղթ գաղափարեալ ― tʻułtʻ gałapʻareal ― laid paper
(post-Classical) playing card
թուղթ խաղու ― tʻułtʻ xału ― card, playing card

խաղ թղթոյ ― xał tʻłtʻoy ― game at cards, cardplaying

թուղթ/թղթի խաղալ ― tʻułtʻ/tʻłtʻi xałal ― to play at cards

ընկերակցիլ ի խաղ թղթոյ ― ənkerakcʻil i xał tʻłtʻoy ― to have a game at cards

չլսի խաղ թղթի ի տան նորա ― čʻlsi xał tʻłtʻi i tan nora ― there is no cardplaying at his house

նկարէն, հզօր, թուանիշ թուղթ ― nkarēn, hzōr, tʻuaniš tʻułtʻ ― court-cards

սոսկ անդէմ, անզօր, անթիւ թուղթ ― sosk andēm, anzōr, antʻiw tʻułtʻ ― small cards

սին, ունայն, թարմատար թուղթ ― sin, unayn, tʻarmatar tʻułtʻ ― odd card

բաժանել զթուղթս ― bažanel ztʻułtʻs ― to deal the cards

խառնել զթուղթս ― xaṙnel ztʻułtʻs ― to shuffle the cards

քեզ անկ է սկսանել, քո է կարգ թղթոյ ― kʻez ank ē sksanel, kʻo ē karg tʻłtʻoy ― it is your lead

բանալ, ցուցանել զձեռինն թուղթ ― banal, cʻucʻanel zjeṙinn tʻułtʻ ― to show one's hand

գիտել զներքոյս թղթոց ― gitel znerkʻoys tʻłtʻocʻ ― to be in the secret

խարդախել ի խաղ թղթի ― xardaxel i xał tʻłtʻi ― to show tricks with cards

հմայել թղթովք ― hmayel tʻłtʻovkʻ ― to tell fortunes with cards

ապիկեալ, արծնեալ թուղթք ― apikeal, arcneal tʻułtʻkʻ ― glazed, enamelled cards
(post-Classical, finance) bills
արժէից, յարգուն թուղթ ― aržēicʻ, yargun tʻułtʻ ― paper-money, paper, bills

Declension

o-type with i-type locative

	singular	plural
nominative	թուղթ (tʻułtʻ)	թուղթք (tʻułtʻkʻ)
genitive	թղթոյ (tʻłtʻoy)	թղթոց (tʻłtʻocʻ)
dative	թղթոյ (tʻłtʻoy)	թղթոց (tʻłtʻocʻ)
accusative	թուղթ (tʻułtʻ)	թուղթս (tʻułtʻs)
ablative	թղթոյ (tʻłtʻoy)	թղթոց (tʻłtʻocʻ)
instrumental	թղթով (tʻłtʻov)	թղթովք (tʻłtʻovkʻ)
locative	թղթի, թուղթ (tʻłtʻi, tʻułtʻ)	թուղթս (tʻułtʻs)

i-type

	singular	plural
nominative	թուղթ (tʻułtʻ)	թուղթք (tʻułtʻkʻ)
genitive	թղթի (tʻłtʻi)	թղթից (tʻłtʻicʻ)
dative	թղթի (tʻłtʻi)	թղթից (tʻłtʻicʻ)
accusative	թուղթ (tʻułtʻ)	թուղթս (tʻułtʻs)
ablative	թղթէ (tʻłtʻē)	թղթից (tʻłtʻicʻ)
instrumental	թղթիւ (tʻłtʻiw)	թղթիւք (tʻłtʻiwkʻ)
locative	թղթի (tʻłtʻi)	թուղթս (tʻułtʻs)
post-classical

Derived terms

թղթաբեր (tʻłtʻaber)
թղթագիր (tʻłtʻagir)
թղթագրեմ (tʻłtʻagrem)
թղթագրող (tʻłtʻagroł)
թղթական (tʻłtʻakan)
թղթամատոյց (tʻłtʻamatoycʻ)
թղթապահ (tʻłtʻapah)
թղթապան (tʻłtʻapan)
թղթատար (tʻłtʻatar)
թղթաւոր (tʻłtʻawor)
թղթեան (tʻłtʻean)
թղթեմ (tʻłtʻem)
թղթեր (tʻłtʻer)
թուղթագրեմ (tʻułtʻagrem)

Descendants

Armenian: թուղթ (tʻuġtʻ)

References

Petrosean, Matatʻeay (1879) “թուղթ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “թուղթ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “թուղթ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “Haykakankʻ (Armeniaca)”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, volume IV, Yerevan: University Press, pages 630–631