դիք

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Armenian

[edit]

Pronunciation

[edit]

Etymology 1

[edit]

Learned borrowing from Old Armenian դիք (dikʻ).

Noun

[edit]

դիք • (dikʻ)

  1. (archaic, collective) pagan gods
Declension
[edit]
i-type, animate (Eastern Armenian)
singular (singulare tantum)
nominative դիք (dikʻ)
dative դիքի (dikʻi)
ablative դիքից (dikʻicʻ)
instrumental դիքով (dikʻov)
locative —
definite forms
nominative դիքը/դիքն (dikʻə/dikʻn)
dative դիքին (dikʻin)
1st person possessive forms (my)
nominative դիքս (dikʻs)
dative դիքիս (dikʻis)
ablative դիքիցս (dikʻicʻs)
instrumental դիքովս (dikʻovs)
locative —
2nd person possessive forms (your)
nominative դիքդ (dikʻd)
dative դիքիդ (dikʻid)
ablative դիքիցդ (dikʻicʻd)
instrumental դիքովդ (dikʻovd)
locative —

Etymology 2

[edit]

From Ottoman Turkish دیك (dik).

Adjective

[edit]

դիք • (dikʻ) (superlative ամենադիք)

  1. (dialectal) steep
    դիք ճանապարհ ― dikʻ čanaparh ― steep road
  2. (dialectal) protruding, upright; vertical
Declension
[edit]
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
singular plural
nominative դիք (dikʻ) դիքեր (dikʻer)
dative դիքի (dikʻi) դիքերի (dikʻeri)
ablative դիքից (dikʻicʻ) դիքերից (dikʻericʻ)
instrumental դիքով (dikʻov) դիքերով (dikʻerov)
locative դիքում (dikʻum) դիքերում (dikʻerum)
definite forms
nominative դիքը/դիքն (dikʻə/dikʻn) դիքերը/դիքերն (dikʻerə/dikʻern)
dative դիքին (dikʻin) դիքերին (dikʻerin)
1st person possessive forms (my)
nominative դիքս (dikʻs) դիքերս (dikʻers)
dative դիքիս (dikʻis) դիքերիս (dikʻeris)
ablative դիքիցս (dikʻicʻs) դիքերիցս (dikʻericʻs)
instrumental դիքովս (dikʻovs) դիքերովս (dikʻerovs)
locative դիքումս (dikʻums) դիքերումս (dikʻerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative դիքդ (dikʻd) դիքերդ (dikʻerd)
dative դիքիդ (dikʻid) դիքերիդ (dikʻerid)
ablative դիքիցդ (dikʻicʻd) դիքերիցդ (dikʻericʻd)
instrumental դիքովդ (dikʻovd) դիքերովդ (dikʻerovd)
locative դիքումդ (dikʻumd) դիքերումդ (dikʻerumd)
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
singular plural
nominative դիք (dikʻ) դքեր (dkʻer)
dative դքի (dkʻi) դքերի (dkʻeri)
ablative դքից (dkʻicʻ) դքերից (dkʻericʻ)
instrumental դքով (dkʻov) դքերով (dkʻerov)
locative դքում (dkʻum) դքերում (dkʻerum)
definite forms
nominative դիքը/դիքն (dikʻə/dikʻn) դքերը/դքերն (dkʻerə/dkʻern)
dative դքին (dkʻin) դքերին (dkʻerin)
1st person possessive forms (my)
nominative դիքս (dikʻs) դքերս (dkʻers)
dative դքիս (dkʻis) դքերիս (dkʻeris)
ablative դքիցս (dkʻicʻs) դքերիցս (dkʻericʻs)
instrumental դքովս (dkʻovs) դքերովս (dkʻerovs)
locative դքումս (dkʻums) դքերումս (dkʻerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative դիքդ (dikʻd) դքերդ (dkʻerd)
dative դքիդ (dkʻid) դքերիդ (dkʻerid)
ablative դքիցդ (dkʻicʻd) դքերիցդ (dkʻericʻd)
instrumental դքովդ (dkʻovd) դքերովդ (dkʻerovd)
locative դքումդ (dkʻumd) դքերումդ (dkʻerumd)

Noun

[edit]

դիք • (dikʻ)

  1. (dialectal) hill, hillock
  2. (dialectal) ascent, rise; steep slope
Declension
[edit]
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative դիք (dikʻ) դիքեր (dikʻer)
dative դիքի (dikʻi) դիքերի (dikʻeri)
ablative դիքից (dikʻicʻ) դիքերից (dikʻericʻ)
instrumental դիքով (dikʻov) դիքերով (dikʻerov)
locative դիքում (dikʻum) դիքերում (dikʻerum)
definite forms
nominative դիքը/դիքն (dikʻə/dikʻn) դիքերը/դիքերն (dikʻerə/dikʻern)
dative դիքին (dikʻin) դիքերին (dikʻerin)
1st person possessive forms (my)
nominative դիքս (dikʻs) դիքերս (dikʻers)
dative դիքիս (dikʻis) դիքերիս (dikʻeris)
ablative դիքիցս (dikʻicʻs) դիքերիցս (dikʻericʻs)
instrumental դիքովս (dikʻovs) դիքերովս (dikʻerovs)
locative դիքումս (dikʻums) դիքերումս (dikʻerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative դիքդ (dikʻd) դիքերդ (dikʻerd)
dative դիքիդ (dikʻid) դիքերիդ (dikʻerid)
ablative դիքիցդ (dikʻicʻd) դիքերիցդ (dikʻericʻd)
instrumental դիքովդ (dikʻovd) դիքերովդ (dikʻerovd)
locative դիքումդ (dikʻumd) դիքերումդ (dikʻerumd)
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative դիք (dikʻ) դքեր (dkʻer)
dative դքի (dkʻi) դքերի (dkʻeri)
ablative դքից (dkʻicʻ) դքերից (dkʻericʻ)
instrumental դքով (dkʻov) դքերով (dkʻerov)
locative դքում (dkʻum) դքերում (dkʻerum)
definite forms
nominative դիքը/դիքն (dikʻə/dikʻn) դքերը/դքերն (dkʻerə/dkʻern)
dative դքին (dkʻin) դքերին (dkʻerin)
1st person possessive forms (my)
nominative դիքս (dikʻs) դքերս (dkʻers)
dative դքիս (dkʻis) դքերիս (dkʻeris)
ablative դքիցս (dkʻicʻs) դքերիցս (dkʻericʻs)
instrumental դքովս (dkʻovs) դքերովս (dkʻerovs)
locative դքումս (dkʻums) դքերումս (dkʻerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative դիքդ (dikʻd) դքերդ (dkʻerd)
dative դքիդ (dkʻid) դքերիդ (dkʻerid)
ablative դքիցդ (dkʻicʻd) դքերիցդ (dkʻericʻd)
instrumental դքովդ (dkʻovd) դքերովդ (dkʻerovd)
locative դքումդ (dkʻumd) դքերումդ (dkʻerumd)

References

[edit]

Old Armenian

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Indo-European *dʰéh₁s.

The combining form դիւց- (diwcʻ-) may have arisen from contamination with դիւ- (diw-), combining form of դեւ (dew), or with hypothetical Proto-Armenian *tiw (“god”) (see տիւ (tiw, “day”)).

Noun

[edit]

դիք • (dikʻ) pl

  1. gods
    • 5th century, Agatʻangełos, Patmutʻiwn Hayocʻ [History of the Armenians] 778:[1]
      Նախ դիպեալ ի ճանապարհի երազացոյց երազահան պաշտաման Տրի դից, դպրի գիտութեան քրմաց, անուանեալ Դիւան գրչի Որմզդի, ուսման ճարտարութեան մեհեան
      Nax dipeal i čanaparhi erazacʻoycʻ erazahan paštaman Tri dicʻ, dpri gitutʻean kʻrmacʻ, anuaneal Diwan grčʻi Ormzdi, usman čartarutʻean mehean
      • Translation by R. W. Thomson
        On the road he first came across the shrine of the god Tir, the interpreter of dreams, the scribe of pagan learning, who was called the secretary of Ormizd, a temple of learned instruction.

Usage notes

[edit]
  • Always used in the plural, even when referring to a single god.
  • The word has the following combining forms: դից- (dicʻ-), դիւց- (diwcʻ-), -դիք (-dikʻ).

Declension

[edit]
i-a-type
plural only (plurale tantum)
nominative դիք (dikʻ)
genitive դից (dicʻ)
dative դից (dicʻ)
accusative դիս (dis)
ablative դից (dicʻ)
instrumental դիաւք = դիօք (diawkʻ = diōkʻ)
locative դիս (dis)

Derived terms

[edit]

Descendants

[edit]
  • → Armenian: դիք (dikʻ)

References

[edit]
  1. ^ Thomson, R. W. (1976) Agathangelos, History of the Armenians‎[1], Albany, NY: State University of New York Press, pages 316–317

Further reading

[edit]
  • Abeġyan, Manuk (1985) Erker (in Armenian), volume 8, Yerevan: Academy Press, pages 41–42
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “դիք”, in Hayerēn armatakan baṙaran (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 672–673
  • Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “դիք”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • J̌ahukyan, Geworg (1992) “Lezvakan nor tvyalner hayocʻ naxakʻristoneakan kroni ew havatalikʻneri masin”, in Patma-banasirakan handes‎[2] (in Armenian), number 1, page 17
  • Hübschmann, Heinrich (1899) “Hübschmann H.: Armenische Grammatik. I. Theil. Armenische Etymologie. II. Abteilung. Die syrischen und griechischen Lehnwörter im Altarmenischen und die echtarmenischen Wörter”, in Indogermanische Forschungen. Anzeiger für indogermanische Sprach- und Altertumskunde. Beiblatt zu den Indogermanischen Forschungen (in German), volume 10, page 45 of 41–50
  • Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 239
  • Martirosyan, Hrach (2019) “Traces of Indo-European ‘Father Sky, God’ in Armenian”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, pages 195–205
  • Petrosean, Matatʻeay (1879) “դիք”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn, Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=դիք&oldid=79524851"