արուեստ
Jump to navigation
Jump to search
Old Armenian
[edit]Alternative forms
[edit]- արհեստ (arhest) — post-Classical
Etymology
[edit]Of Iranian origin. Compare Inscriptional Parthian 𐭀𐭓𐭅𐭎𐭕 (ʾrwst, “virtue”), Old Persian [script needed] (aruvasta-, “activity, physical prowess”). The ending was perhaps contaminated with the suffix -ստ (-st).
Noun
[edit]արուեստ • (aruest)
- art; trade, handicraft
- ազատական արուեստ ― azatakan aruest ― liberal arts
- մեքենական արուեստ ― mekʻenakan aruest ― mechanical arts
- գեղեցիկ արուեստ ― gełecʻik aruest ― fine arts
- skilfully crafted handiwork
- sign, miracle
- monster
- artifice, expedient, means, invention, ingenuity
Usage notes
[edit]There was no distinction between արուեստ (aruest) and արհեստ (arhest) in Old Armenian; the latter was merely the post-classical spelling of the former. In modern literary Armenian արհեստ (arhest) is used for “handicraft, trade” while արվեստ (arvest) is reserved only for “mental creation, art”.
Declension
[edit]i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | արուեստ (aruest) | արուեստք (aruestkʻ) | |
| genitive | արուեստի (aruesti) | արուեստից (aruesticʻ) | |
| dative | արուեստի (aruesti) | արուեստից (aruesticʻ) | |
| accusative | արուեստ (aruest) | արուեստս (aruests) | |
| ablative | արուեստէ (aruestē) | արուեստից (aruesticʻ) | |
| instrumental | արուեստիւ (aruestiw) | արուեստիւք (aruestiwkʻ) | |
| locative | արուեստի (aruesti) | արուեստս (aruests) |
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | արուեստ (aruest) | արուեստք (aruestkʻ) | |
| genitive | արուեստի (aruesti) | արուեստաց (aruestacʻ) | |
| dative | արուեստի (aruesti) | արուեստաց (aruestacʻ) | |
| accusative | արուեստ (aruest) | արուեստս (aruests) | |
| ablative | արուեստէ (aruestē) | արուեստաց (aruestacʻ) | |
| instrumental | արուեստաւ (aruestaw) | արուեստաւք = արուեստօք (aruestawkʻ = aruestōkʻ) | |
| locative | արուեստի (aruesti) | արուեստս (aruests) | |
| attested post-classically and once classically | |||
Derived terms
[edit]- ամենարուեստ (amenaruest)
- ամէնարուեստ (amēnaruest)
- անարուեստ (anaruest)
- անարուեստաբար (anaruestabar)
- անարուեստաշէն (anaruestašēn)
- անարուեստացեալ (anaruestacʻeal)
- անարուեստութիւն (anaruestutʻiwn)
- արհեստաբար (arhestabar)
- արհեստագէտ (arhestagēt)
- արհեստեմ (arhestem)
- արհեստիկ (arhestik)
- արհեստութիւն (arhestutʻiwn)
- արուեստաբան (aruestaban)
- արուեստաբանեմ (aruestabanem)
- արուեստաբանութիւն (aruestabanutʻiwn)
- արուեստաբար (aruestabar)
- արուեստագէտ (aruestagēt)
- արուեստագիտութիւն (aruestagitutʻiwn)
- արուեստագիր (aruestagir)
- արուեստագիւտ (aruestagiwt)
- արուեստագոյն (aruestagoyn)
- արուեստագործեմ (aruestagorcem)
- արուեստագործութիւն (aruestagorcutʻiwn)
- արուեստախառն (aruestaxaṙn)
- արուեստախօս (aruestaxōs)
- արուեստախօսեմ (aruestaxōsem)
- արուեստական (aruestakan)
- արուեստականագոյն (aruestakanagoyn)
- արուեստականութիւն (aruestakanutʻiwn)
- արուեստակեմ (aruestakem)
- արուեստակերտեմ (aruestakertem)
- արուեստակիտուած (aruestakituac)
- արուեստակից (aruestakicʻ)
- արուեստակցութիւն (aruestakcʻutʻiwn)
- արուեստահիւսակ (aruestahiwsak)
- արուեստահնարագործութիւն (aruestahnaragorcutʻiwn)
- արուեստայարմար (aruestayarmar)
- արուեստանոց (aruestanocʻ)
- արուեստապետ (aruestapet)
- արուեստապէս (aruestapēs)
- արուեստասէր (aruestasēr)
- արուեստասիրեմ (aruestasirem)
- արուեստասիրութիւն (aruestasirutʻiwn)
- արուեստարան (aruestaran)
- արուեստացեալ (aruestacʻeal)
- արուեստաւոր (aruestawor)
- արուեստաւորագոյն (aruestaworagoyn)
- արուեստաւորակից (aruestaworakicʻ)
- արուեստաւորապէս (aruestaworapēs)
- արուեստաւորեմ (aruestaworem)
- արուեստաւորիչ (aruestaworičʻ)
- արուեստաւորութիւն (aruestaworutʻiwn)
- արուեստգիտութիւն (aruestgitutʻiwn)
- արուեստեմ (aruestem)
- արուեստիկ (aruestik)
- արուեստողական (aruestołakan)
- արուեստսիրութիւն (aruestsirutʻiwn)
- բազմարուեստ (bazmaruest)
- գեղեցկարուեստ (gełecʻkaruest)
- դիւրարուեստ (diwraruest)
- զրարուեստութիւն (zraruestutʻiwn)
- ընդունայնարհեստութիւն (əndunaynarhestutʻiwn)
- ընդունայնարուեստութիւն (əndunaynaruestutʻiwn)
- կարծրարուեստ (karcraruest)
- համարուեստ (hamaruest)
- ձեռարուեստ (jeṙaruest)
- ձեռարուեստակ (jeṙaruestak)
- ձեռարուեստիկ (jeṙaruestik)
- ձեռնարուեստ (jeṙnaruest)
- մզնարհեստ (mznarhest)
- միաարուեստ (miaaruest)
- միայարուեստ (miayaruest)
- միարուեստ (miaruest)
- յոգնարուեստ (yognaruest)
- ունայնարուեստ (unaynaruest)
- չարարուեստ (čʻararuest)
- չարարուեստաբար (čʻararuestabar)
- չարարուեստութիւն (čʻararuestutʻiwn)
- չարուեստ (čʻaruest)
- սքանչելարուեստ (skʻančʻelaruest)
- վրիպարհեստ (vriparhest)
- քաջարուեստ (kʻaǰaruest)
Descendants
[edit]References
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “արուեստ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Ačaṙean, Hračʻeay (1979) “Haykakankʻ (Armeniaca)”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, volume IV, Yerevan: University Press, pages 671–673
- J̌ahukyan, Geworg (2010) “արուեստ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 94b
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “արուեստ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy