ҡайтыу
Appearance
Bashkir
[edit]Etymology
[edit]Historically, the causative form[1] of Proto-Turkic *kay- (“to turn back; to show respect; to squint; to move to smb.'s side; to run towards; to go past, around”).[2]
Cognate with Karakhanid قَدِتْماقْ (qadïtmāq, “to come back”);[3] Turkish kayıtmak, Azerbaijani qayıtmaq, Crimean Tatar qaytmaq.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]ҡайтыу • (qaytıw) (intransitive)
- to return, come back, go back
- Өсөнсө көн генә Мәскәүҙән ҡайттым.
- Ösönsö kön genə Məskəwźən qayttım.
- I returned from Moscow just three days ago.
- Батыр йәнтөйәгенә ярты быуаттан ҡайтты, тик һәйкәл булып ҡына.
- Batır yəntöyəgenə yartı bıwattan qayttı, tik həykəl bulıp qına.
- The hero returned to his home place after half a century - but only as a sculpture.
- Өйгә ҡайтып, усаҡҡа ут яға тор.
- Öygə qaytıp, usaqqa ut yağa tor.
- Go home and make fire in the stove.
- Ҡыҙыбыҙ ҡаланан айына бер ҡайтып тора.
- Qıźıbıź qalanan ayına ber qaytıp tora.
- Our daughter comes home from the city once a month.
- Әсәһе үлгәс, атаһы өйгә үгәй әсә алып ҡайтҡан.
- Əsəhe ülgəs, atahı öygə ügəy əsə alıp qaytqan.
- When her mother died, her father came home with a stepmother.
- Ул бик ҡиммәтле матур ынйы тапҡас, ҡайтып бар мөлкәтен һатҡан да, шул ынйыны алған. (Matthew 13:46)
- Ul bik qimmətle matur ınyı tapqas, qaytıp bar mölkəten hatqan da, şul ınyını alğan.
- When he found a very valuable, beautiful pearl, (he) went home, sold all his belongings and bought that pearl.
- return to or visit one's home place, village, or any place of origin
- resume some activity that was stopped or suspended
References
[edit]- ^ Levitskaja, L. S., Dybo, A. V., Rassadin, V. I. (1997) “қайт-”, in Etimologičeskij slovarʹ tjurkskix jazykov [Etymological Dictionary of Turkic Languages] (in Russian), volume 5, Moscow: Jazyki russkoj kulʹtury, page 208
- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*KAj-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8)[1], Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- ^ The template Template:R:xqa:DLT does not use the parameter(s):
volume=II
Please see Module:checkparams for help with this warning.al-Kashgarî, Mahmud (1072–1074) Besim Atalay, transl., Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi [Translation of the “Compendium of the languages of the Turks”] (Türk Dil Kurumu Yayınları; 521) (in Turkish), 1985 edition, Ankara: Türk Tarih Kurmu Basımevi, published 1939–1943, page 301