уҡыу
Bashkir
[edit]
Woman reading a newspaper.
Etymology
[edit]From Proto-Turkic *okï- (“to read, recite”).[1]
Verb
[edit]уҡыу • (uqıw) (intransitive)
- to read
- Китапты беренсенән бишенсе бүлеккә тиклем уҡыу.
- Kitaptı berensenən bişense bülekkə tiklem uqıw.
- To read the book from the first to the fifth chapter.
- Уны ҡышын класташ малайҙар менән журналдың һәр һаны теткеләнгәнсе уҡый инек.
- Unı qışın klastaş malayźar menən jurnaldıñ hər hanı tetkeləngənse uqıy inek.
- In the winters, we used to read it (together) with classmate boys until (we) tore each issue of the journal into pieces.
- Бөгөн дә мин үҙ шиғырҙарын башҡаларға һеңдерерҙәй итеп уҡый алмаған шағирҙарға шикләнеңкерәп ҡарайым.
- Bögön də min üź şiğırźarın başqalarğa heñdererźəy itep uqıy almağan şağirźarğa şikləneñkerəp qarayım.
- Also today, I look with some doubt at (those) poets (who) cannot read their poems so that they make an imprint in others('s minds).
- study, attend a school or college
- Олораҡ балалар күрше ауыл мәктәбенә йөрөп уҡыны.
- Oloraq balalar kürşe awıl məktəbenə yöröp uqını.
- Older children went to the school in the neighbor village.
- (prayer) read, chant, recite
Noun
[edit]уҡыу • (uqıw)
- reading
- learning, study, studies, school, schooling
- Уҡыуҙар көҙөн башлана.
- Uqıwźar köźön başlana.
- Studies start in the autumn.
- Өфөлә тағы биш мәктәп дистанцион уҡыуға күсте.
- Öfölə tağı biş məktəp distantsion uqıwğa küste.
- In Ufa, five more schools moved to remote learning.
- Тап уҡыу осоронда кешенең аңында донъяға ҡараш нигеҙҙәре барлыҡҡа килә.
- Tap uqıw osoronda keşeneñ añında donʺyağa qaraş nigeźźəre barlıqqa kilə.
- It is at the time of study that the basics of world outlook form in the human mind.
Declension
[edit]Declension of уҡыу (uqıw)
| singular | plural | |
|---|---|---|
| absolute | уҡыу (uqıw) | уҡыуҙар (uqıwźar) |
| definite genitive | уҡыуҙың (uqıwźıñ) | уҡыуҙарҙың (uqıwźarźıñ) |
| dative | уҡыуға (uqıwğa) | уҡыуҙарға (uqıwźarğa) |
| definite accusative | уҡыуҙы (uqıwźı) | уҡыуҙарҙы (uqıwźarźı) |
| locative | уҡыуҙа (uqıwźa) | уҡыуҙарҙа (uqıwźarźa) |
| ablative | уҡыуҙан (uqıwźan) | уҡыуҙарҙан (uqıwźarźan) |
Derived terms
[edit]- уҡыусы (uqıwsı, “reader; student”)
References
[edit]- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*okɨ-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8)[1], Leiden, New York, Köln: E.J. Brill