аҕидьич
Southern Yukaghir
[edit]Pronunciation
[edit]Verb
[edit]аҕидьич (ahidʹič) (intransitive)
Conjugation
[edit]Conjugation of аҕидьич (intransitive verb)
| singular | plural | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1st | 2nd | 3rd | 1st | 2nd | 3rd | ||
| Nonfuture | Negative | эл аҕидьичэ (el ahidʹiče) | эл аҕидьичэк (el ahidʹiček) | эл аҕидьич (el ahidʹič) | эл аҕидьичэли (el ahidʹičeli) | эл аҕидьичэмэт (el ahidʹičemet) | эл аҕидьийҥи (el ahidʹijŋi) |
| V-focus | аҕидьичэ (ahidʹiče) | аҕидьичэк (ahidʹiček) | аҕидьич (ahidʹič) | аҕидьичэли (ahidʹičeli) | аҕидьичэмэт (ahidʹičemet) | аҕидьийҥи (ahidʹijŋi) | |
| N-focus | аҕидьийл (ahidʹijl) | аҕидьийл (ahidʹijl) | аҕидьийл (ahidʹijl) | аҕидьийл (ahidʹijl) | аҕидьийл (ahidʹijl) | аҕидьийҥил (ahidʹijŋil) | |
| Future | Negative | эл аҕидьийтэйэ (el ahidʹijteje) | эл аҕидьийтэйэк (el ahidʹijtejek) | эл аҕидьийтэй (el ahidʹijtej) | эл аҕидьийтиили (el ahidʹijtīli) | эл аҕидьийтиимэт (el ahidʹijtīmet) | эл аҕидьийҥитэй (el ahidʹijŋitej) |
| V-focus | аҕидьийтэйэ (ahidʹijteje) | аҕидьийтэйэк (ahidʹijtejek) | аҕидьийтэй (ahidʹijtej) | аҕидьийтиили (ahidʹijtīli) | аҕидьийтиимэт (ahidʹijtīmet) | аҕидьийҥитэй (ahidʹijŋitej) | |
| N-focus | аҕидьийтэл (ahidʹijtel) | аҕидьийтэл (ahidʹijtel) | аҕидьийтэл (ahidʹijtel) | аҕидьийтэл (ahidʹijtel) | аҕидьийтэл (ahidʹijtel) | аҕидьийҥитэл (ahidʹijŋitel) | |
| Imperative | Short | — | аҕидьий (ahidʹij) | аҕидьийгэн (ahidʹijgen) | аҕидьийгэ (ahidʹijge) | аҕидьийҥик (ahidʹijŋik) | аҕидьийҥигэн (ahidʹijŋigen) |
| Long | аҕидьийгэк (ahidʹijgek) | аҕидьийҥигэк (ahidʹijŋigek) | |||||
| Prohibitive | эл аҕидьийлэк (el ahidʹijlek) | эл аҕидьийгэн (el ahidʹijgen) | эл аҕидьийгэ (el ahidʹijge) | эл аҕидьийҥилэк (el ahidʹijŋilek) | эл аҕидьийҥигэн (el ahidʹijŋigen) | ||
| Interrogative | аҕидьийм (ahidʹijm) | аҕидьийк (ahidʹijk) | аҕидьий (ahidʹij) | аҕидьийлоок (ahidʹijlōk) | аҕидьиймэт (ahidʹijmet) | аҕидьийҥи (ahidʹijŋi) | |
| ?Attributive | Nonfuture | аҕидьич (ahidʹič) | |||||
| Future | аҕидьийэ (ahidʹije) | ||||||
| Irrealis | от/мэт аҕидьичэ (ot/met ahidʹiče) | от/мэт аҕидьичэк (ot/met ahidʹiček) | от/мэт аҕидьич (ot/met ahidʹič) | от/мэт аҕидьичэли (ot/met ahidʹičeli) | от/мэт аҕидьичэмэт (ot/met ahidʹičemet) | от/мэт аҕидьийҥи (ot/met ahidʹijŋi) | |
| Inferential | аҕидьийльэлдьэ (ahidʹijlʹeldʹe) | аҕидьийльэлдьэк (ahidʹijlʹeldʹek) | аҕидьийльэл (ahidʹijlʹel) | аҕидьийльэлдьэли (ahidʹijlʹeldʹeli) | аҕидьийльэлдьэмэт (ahidʹijlʹeldʹemet) | аҕидьийльэлҥи (ahidʹijlʹelŋi) | |
| Prospective | аҕидьийможи (ahidʹijmoži) | аҕидьийможимэк (ahidʹijmožimek) | аҕидьийможим (ahidʹijmožim) | аҕидьийможий (ahidʹijmožij) | аҕидьийможимэт (ahidʹijmožimet) | аҕидьийможиҥаа (ahidʹijmožiŋā) | |
| Hypothetical | аҕидьийльэлтэйэ (ahidʹijlʹelteje) | аҕидьийльэлтэйэк (ahidʹijlʹeltejek) | аҕидьийльэлтэй (ahidʹijlʹeltej) | аҕидьийльэлтиили (ahidʹijlʹeltīli) | аҕидьийльэлтиимэт (ahidʹijlʹeltīmet) | аҕидьийльэлҥитэй (ahidʹijlʹelŋitej) | |
| Simplex nominal forms | |||||||
| Action | аҕидьийл (ahidʹijl) | Result | аҕидьийлоол (ahidʹijlōl) | Subject | аҕидьичоон (ahidʹičōn) | Supine | аҕидьийдин (ahidʹijdin) |
| Complex nominal forms | |||||||
| Nonfuture Relative | аҕидьийлбэн (ahidʹijlben) | аҕидьийчбэн (ahidʹijčben) | Future Relative | аҕидьийтиибэн (ahidʹijtīben) | Prospective | аҕидьийл можуу (ahidʹijl možū) | аҕидьийлоол можуу (ahidʹijlōl možū) |
| Switch-reference forms | |||||||
| SDS | CDS | Same-Subject | |||||
| 1st/2nd person | аҕидьийлгэ (ahidʹijlge) | аҕидьийлгэнэ (ahidʹijlgene) | imperfective | аҕидьийт (ahidʹijt) | perfective | аҕидьийдэллэ (ahidʹijdelle) | |
| 3rd sg person | аҕидьийдэгэ (ahidʹijdege) | аҕидьийдэйнэ (ahidʹijdejne) | iterative | аҕидьийдэ (ahidʹijde) | conditional | аҕидьийҥидэ (ahidʹijŋide) | |
| 3rd pl person | аҕидьийҥидэгэ (ahidʹijŋidege) | аҕидьийҥидэйнэ (ahidʹijŋidejne) | negative | эл аҕидьий чуөн (el ahidʹij čuøn) | connective | аҕидьийнит (ahidʹijnit) | |
References
[edit]- I. A. Nikolaeva, V. G. Shalugin (2002) Словарь Юкагирско-русский и русско-юкагирский (Верхнеколымский диалект) [Yukaghir-Russian and Russian-Yukaghir dictionary (Upper Kolyma dialect)], Saint Petersburg: Дрофа, →ISBN, page 11