źwierciadło

See also: zwierciadło

Old Polish

Alternative forms

• źwierzciadło, źwirciadło

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *zьrcadlo.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ʑvjɛrt͡ɕadɫɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /ʑvjɛrt͡ɕadɫɔ/

Noun

źwierciadło n

1. mirror (smooth surface, usually made of glass with reflective material painted on the underside, that reflects light so as to give an image of what is in front of it)
   • 1874-1891 [XV med.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XXII, page 241:

     Ono pocazuge serdeczne smazanya yako swyerczyadlo

     [Ono pokazuje serdeczne zmazania jako źwierciadło]

2. (figuratively) mirror (object, person, or event that reflects or gives a picture of another)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[4], page 536:

     Ty, svyatloscz vyeczna, svyecza y zvyerczyadlo przez zakalv,... sklyanasch szye przede mną

     [Ty, światłość wieczna, świeca i źwierciadło przez zakału,... skł[y]aniasz sie przede mną]

3. examplar (something fit to be imitated)
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[5], page 35:

     Abych nye przymączon tey svyątey dzyevyczy porvszycz, ktora yest zvyerczyadlo [wszej] czystoty (speculum totius castitatis) y przybytek vyernego bosthva

     [Abych nie przymęcon tej świętej dziewicy poruszyć, ktora jest źwierciadło [wszej] czystoty (speculum totius castitatis) i przybytek wiernego Bostwa]

Derived terms

adverbs

• przez źwierciadło

 

Descendants

• Polish: zwierciadło

Further reading

• M. Arcta Słownik Staropolski/Zwierzciadło on the Polish Wikisource.Wikisource ^pl
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “źwierciadło”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN