üşenmek
Turkish
[edit]Etymology
[edit]Cognate to Gagauz üüşenmää, Turkmen üýşenmek,[1] from Proto-Turkic *ǖšen-.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]üşenmek (third-person singular simple present üşenir)
- (intransitive) not to have a desire or to feel too lazy to do something
- Synonym: erinmek
- (idiomatic, intransitive) can't be bothered to do something
Conjugation
[edit]Conjugation of üşenmek (aorist in -V⁴r)
Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
| Positive declarative | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| infinitive | üşenmek | |||||||
| impersonal participle | imperfective | üşenen | ||||||
| perfective | üşenmiş | |||||||
| prospective | üşenecek | |||||||
| personal participle | non-prospective | üşendiğim | üşendiğin | üşendiği | üşendiğimiz | üşendiğiniz | üşendikleri | |
| prospective | üşeneceğim | üşeneceğin | üşeneceği | üşeneceğimiz | üşeneceğiniz | üşenecekleri | ||
| verbal noun | üşenme | |||||||
| way of doing | üşeniş | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | üşenirim | üşenirsin | üşenir | üşeniriz | üşenirsiniz | üşenirler |
| imperfective | üşeniyorum | üşeniyorsun | üşeniyor | üşeniyoruz | üşeniyorsunuz | üşeniyorlar | ||
| past | perfective | üşendim | üşendin | üşendi | üşendik | üşendiniz | üşendiler | |
| imperfective | üşeniyordum | üşeniyordun | üşeniyordu | üşeniyorduk | üşeniyordunuz | üşeniyorlardı (or üşeniyordular) | ||
| future | üşeneceğim | üşeneceksin | üşenecek | üşeneceğiz | üşeneceksiniz | üşenecekler | ||
| future-in-the-past | definite | üşenecektim | üşenecektin | üşenecekti | üşenecektik | üşenecektiniz | üşeneceklerdi | |
| indefinite | üşenirdim | üşenirdin | üşenirdi | üşenirdik | üşenirdiniz | üşenirlerdi | ||
| inferential | perfective | üşenmişim | üşenmişsin | üşenmiş | üşenmişiz | üşenmişsiniz | üşenmişler | |
| aorist | üşenirmişim | üşenirmişsin | üşenirmiş | üşenirmişiz | üşenirmişsiniz | üşenirlermiş (or üşenirmişlar) | ||
| imperfective | üşeniyormuşum | üşeniyormuşsun | üşeniyormuş | üşeniyormuşuz | üşeniyormuşsunuz | üşeniyorlarmış | ||
| conditional | simple | üşensem | üşensen | üşense | üşensek | üşenseniz | üşenseler | |
| perfective | üşenseydim | üşenseydin | üşenseydi | üşenseydik | üşenseydiniz | üşenseydiler | ||
| optative | üşeneyim | üşenesin | üşene | üşenelim | üşenesiniz | üşeneler | ||
| progressive | üşenmekteyim | üşenmektesin | üşenmekte | üşenmekteyiz | üşenmektesiniz | üşenmekteler | ||
| necessitative | üşenmeliyim | üşenmelisin | üşenmeli | üşenmeliyiz | üşenmelisiniz | üşenmeliler | ||
| imperative | üşen | üşensin | üşenin | üşensinler | ||||
| Positive interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | üşenir miyim? | üşenir misin? | üşenir mi? | üşenir miyiz? | üşenir misiniz? | üşenirler mi? |
| imperfective | üşeniyor muyum? | üşeniyor musun? | üşeniyor mu? | üşeniyor muyuz? | üşeniyor musunuz? | üşeniyorlar mı? | ||
| past | perfective | üşendim mi? | üşendin mi? | üşendi mi? | üşendik mi? | üşendiniz mi? | üşendiler mi? | |
| imperfective | üşeniyor muydum? | üşeniyor muydun? | üşeniyor muydu? | üşeniyor muyduk? | üşeniyor muydunuz? | üşeniyorlar mıydı? | ||
| future | üşenecek miyim? | üşenecek misin? | üşenecek mi? | üşenecek miyiz? | üşenecek misiniz? | üşenecekler mi? | ||
| inferential | perfective | üşenmiş miyim? | üşenmiş misin? | üşenmiş mi? | üşenmiş miyiz? | üşenmiş misiniz? | üşenmişler mi? | |
| aorist | üşenir miymişim? | üşenir miymişsin? | üşenir miymiş? | üşenir miymişiz? | üşenir miymişsiniz? | üşenirler miymiş? | ||
| imperfective | üşeniyor muymuşum? | üşeniyor muymuşsun? | üşeniyor muymuş? | üşeniyor muymuşuz? | üşeniyor muymuşsunuz? | üşeniyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | üşensem mi? | üşensen mi? | üşense mi? | üşensek mi? | üşenseniz mi? | üşenseler mi? | |
| perfective | üşense miydim? | üşense miydin? | üşense miydi? | üşense miydik? | üşense miydiniz? | üşenseler miydi? | ||
| progressive | üşenmekte miyim? | üşenmekte misin? | üşenmekte mi? | üşenmekte miyiz? | üşenmekte misiniz? | üşenmekteler mi? | ||
| necessitative | üşenmeli miyim? | üşenmeli misin? | üşenmeli mi? | üşenmeli miyiz? | üşenmeli misiniz? | üşenmeliler mi? | ||
| Negative declarative | ||||||||
| infinitive | üşenmemek | |||||||
| impersonal participle | imperfective | üşenmeyen | ||||||
| perfective | üşenmemiş | |||||||
| prospective | üşenmeyecek | |||||||
| personal participle | non-prospective | üşenmediğim | üşenmediğin | üşenmediği | üşenmediğimiz | üşenmediğiniz | üşenmedikleri | |
| prospective | üşenmeyeceğim | üşenmeyeceğin | üşenmeyeceği | üşenmeyeceğimiz | üşenmeyeceğiniz | üşenmeyecekleri | ||
| verbal noun | üşenmeme | |||||||
| way of doing | üşenmeyiş | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | üşenmem | üşenmezsin | üşenmez | üşenmeyiz | üşenmezsiniz | üşenmezler |
| imperfective | üşenmiyorum | üşenmiyorsun | üşenmiyor | üşenmiyoruz | üşenmiyorsunuz | üşenmiyorlar | ||
| past | perfective | üşenmedim | üşenmedin | üşenmedi | üşenmedik | üşenmediniz | üşenmediler | |
| imperfective | üşenmiyordum | üşenmiyordun | üşenmiyordu | üşenmiyorduk | üşenmiyordunuz | üşenmiyorlardı | ||
| future | üşenmeyeceğim | üşenmeyeceksin | üşenmeyecek | üşenmeyeceğiz | üşenmeyeceksiniz | üşenmeyecekler | ||
| inferential | perfective | üşenmemişim | üşenmemişsin | üşenmemiş | üşenmemişiz | üşenmemişsiniz | üşenmemişler | |
| aorist | üşenmezmişim | üşenmezmişsin | üşenmezmiş | üşenmezmişiz | üşenmezmişsiniz | üşenmezlermiş | ||
| imperfective | üşenmiyormuşum | üşenmiyormuşsun | üşenmiyormuş | üşenmiyormuşuz | üşenmiyormuşsunuz | üşenmiyorlarmış | ||
| conditional | simple | üşenmesem | üşenmesen | üşenmese | üşenmesek | üşenmeseniz | üşenmeseler | |
| perfective | üşenmeseydim | üşenmeseydin | üşenmeseydi | üşenmeseydik | üşenmeseydiniz | üşenmeseydiler | ||
| optative | üşenmeyeyim | üşenmeyesin | üşenmeye | üşenmeyelim | üşenmeyesiniz | üşenmeyeler | ||
| progressive | üşenmemekteyim | üşenmemektesin | üşenmemekte | üşenmemekteyiz | üşenmemektesiniz | üşenmemekteler | ||
| necessitative | üşenmemeliyim | üşenmemelisin | üşenmemeli | üşenmemeliyiz | üşenmemelisiniz | üşenmemeliler | ||
| imperative | üşenme | üşenmesin | üşenmeyin | üşenmesinler | ||||
| Negative interrogative | ||||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
| indicative | present | aorist | üşenmez miyim? | üşenmez misin? | üşenmez mi? | üşenmez miyiz? | üşenmez misiniz? | üşenmezler mi? |
| imperfective | üşenmiyor muyum? | üşenmiyor musun? | üşenmiyor mu? | üşenmiyor muyuz? | üşenmiyor musunuz? | üşenmiyorlar mı? | ||
| past | perfective | üşenmedim mi? | üşenmedin mi? | üşenmedi mi? | üşenmedik mi? | üşenmediniz mi? | üşenmediler mi? | |
| imperfective | üşenmiyor muydum? | üşenmiyor muydun? | üşenmiyor muydu? | üşenmiyor muyduk? | üşenmiyor muydunuz? | üşenmiyorlar mıydı? | ||
| future | üşenmeyecek miyim? | üşenmeyecek misin? | üşenmeyecek mi? | üşenmeyecek miyiz? | üşenmeyecek misiniz? | üşenmeyecekler mi? | ||
| inferential | perfective | üşenmemiş miyim? | üşenmemiş misin? | üşenmemiş mi? | üşenmemiş miyiz? | üşenmemiş misiniz? | üşenmemişler mi? | |
| aorist | üşenmez miymişim? | üşenmez miymişsin? | üşenmez miymiş? | üşenmez miymişiz? | üşenmez miymişsiniz? | üşenmezler miymiş? | ||
| imperfective | üşenmiyor muymuşum? | üşenmiyor muymuşsun? | üşenmiyor muymuş? | üşenmiyor muymuşuz? | üşenmiyor muymuşsunuz? | üşenmiyorlar mıymış? | ||
| conditional | simple | üşenmesem mi? | üşenmesen mi? | üşenmese mi? | üşenmesek mi? | üşenmeseniz mi? | üşenmeseler mi? | |
| perfective | üşenmese miydim? | üşenmese miydin? | üşenmese miydi? | üşenmese miydik? | üşenmese miydiniz? | üşenmeseler miydi? | ||
| progressive | üşenmemekte miyim? | üşenmemekte misin? | üşenmemekte mi? | üşenmemekte miyiz? | üşenmemekte misiniz? | üşenmemekteler mi? | ||
| necessitative | üşenmemeli miyim? | üşenmemeli misin? | üşenmemeli mi? | üşenmemeli miyiz? | üşenmemeli misiniz? | üşenmemeliler mi? | ||
Derived terms
[edit]Related terms
[edit]Further reading
[edit]- ^ Tekin, Talât (1995) Mehmet Ölmez, editor, Türk Dillerinde Birincil Uzun Ünlüler [Primary Long Vowels in Turkic Languages][1] (in Turkish), 1st edition, Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı, →ISBN, page 63
- “üşenmek”, in Turkish dictionaries, Türk Dil Kurumu