czekać
Jump to navigation
Jump to search
See also: czekac
Old Polish[edit]
Alternative forms[edit]
Etymology[edit]
Inherited from Proto-Slavic *čekati. First attested in the beginning of the 14th century.
Pronunciation[edit]
Verb[edit]
czekać impf
- to wait [+genitive = what/whom], [+ od (genitive) = from whom], [+infinitive = to do what]
- 1861 [1428–1430], Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi[3], volume III, Biblioteka Warszawska, page 18:
- Jacoszmy przi tem byly y na weczu szedzely, y do sloncza (rp. sluncza) zachoda czekaly, kyedy xancz oppath (Kopythka ku prawu wolacz kazal)
- [Jakosmy przy tem byli i na wiecu siedzieli, i do słuńca zachoda czekali, kiedy ksiądz opat (Kopytka ku prawu wołać kazał)]
- c. 1301-1350, Kazania świętokrzyskie[4], Miechów, page cv 41:
- Taco tich crolew... chacal, ize za trinadesce dny ot narodena gih
- [Tako tych krolew [Syn Boży dług]o czakał, iże za trzynadzieście dni ot narodzenia jich]
- 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności, volume I, page XLVII:
- Czeka lenywy pomoczy od boga (expectat piger sibi subveniri a deo), kt[o]hory przycazal na thym swyeczye czucz o sobye
- [Czeka leniwy pomocy od Boga (expectat piger sibi subveniri a Deo), ktory przykazał na tym świecie czuć o sobie]
- Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa[5], page 734:
- Jako dziewica błogosławiona jakoby *schechla, czekając słyszeć, co sie już było przygodziło
- [Tako dziewica błogosławiona jakoby ze‹t›chła, czekając słyszeć, co sie już było przygodziło]
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][6], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 103, 28:
- Wszytko ot czyebye czaka, by dal gym karmø w czas (omnia a te exspectant, ut des illis escam in tempore)
- [Wszytko ot ciebie czaka, by dał jim karmią w czas (omnia a te exspectant, ut des illis escam in tempore)]
- to delay, to put off
- 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter][7], Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 77, 25:
- I kusili sø boga w serczoch swogich... i zle molwili sø o bodze... Przeto vsliszal bog y czakal (distulit)
- [I kusili są Boga w siercoch swojich... i źle mołwili są o Bodze... Przeto usłyszał Bog i czakał (distulit)]
- The meaning of this term is uncertain.
- 1916 [second half of the 15th century], Stanisław Słoński, editor, Psałterz puławski[8], Greater Poland, page 95 arg:
- Ten ps[alm] powyada, yze Xpus od drewna w narodoch krolyuyøcz, opyøcz yest czakayøczy przyszczym
- [Ten ps[alm] powiada, iże Krystus od dawna w narodoch krolując, opięć jest czakający przyścim]
Derived terms[edit]
adjective
nouns
verbs
Related terms[edit]
nouns
Descendants[edit]
References[edit]
- Boryś, Wiesław (2005) “czekać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
- Sławski, Franciszek (1958-1965) “czekać”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
- Mańczak, Witold (2017) “czekać”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
- Bańkowski, Andrzej (2000) “czekać”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
- B. Sieradzka-Baziur, editor (2011–2015), “czekać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
Polish[edit]
Etymology[edit]
Inherited from Old Polish czekać.
Pronunciation[edit]
- IPA(key): /ˈt͡ʂɛ.kat͡ɕ/
- (Middle Polish) IPA(key): /ˈt͡ʂɛ.kat͡ɕ/
Audio 1 (file) Audio 2 (file) - Rhymes: -ɛkat͡ɕ
- Syllabification: cze‧kać
Verb[edit]
czekać impf
- (intransitive) to wait (to delay movement or action until the arrival or occurrence of) [+ na (accusative) = for/on what/whom], [+ aż (future) = until what happens], [+ żeby (past) = for someone to do something]
- Synonym: oczekiwać
- (intransitive) to wait, to await (to expect with hope or worry) [+ na (accusative)] or (Poznań, from German) [+ za (instrumental) = for/on what/whom], [+genitive = whom/what], [+ żeby (past) = for someone to do something]
- Synonym: oczekiwać
- Czekam na ciebie. ― I'm waiting for you.
- Czekałem na nią. ― I've been waiting for her.
- (intransitive) to wait (to delay or put off action) [+ na (accusative) = on what], [+ z (instrumental) = with what]
- Synonym: wyczekiwać
- (intransitive, of objects) to wait (to need a particular action to occur) [+ na (accusative) = for/on what/whom], [+ żeby (past) = for someone to do something]
- Synonym: oczekiwać
- (intransitive, of things or places) to wait (to be ready to be used or occupies) [+ na (accusative) = on whom]
- Synonym: oczekiwać
- (intransitive) to lie ahead, to lie in store [+genitive] or [+ na (accusative) = for whom/what]
- Synonym: oczekiwać
- Nie wiem, co nas czeka. ― I don't know what the future holds.
- (Middle Polish) to wait; Further details are uncertain.
- 1579, A. Calagius, Synonyma Latina[9], page 264b:
- Harren. Cżekáć. Expectare.
Conjugation[edit]
Derived terms[edit]
proverb
verbs
verbs
- czekiwać impf
- doczekać pf, doczekiwać impf
- naczekać pf
- oczekać pf
- odczekać pf, odczekiwać impf
- poczekać pf
- przeczekać pf, przeczekiwać impf
- wyczekać pf, wyczekiwać impf
- zaczekać pf
Related terms[edit]
noun
Trivia[edit]
According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), czekać is one of the most used words in Polish, appearing 4 times in scientific texts, 8 times in news, 11 times in essays, 79 times in fiction, and 82 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 184 times, making it the 309th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]
References[edit]
Further reading[edit]
- czekać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
- czekać in Polish dictionaries at PWN
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “czekać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “czekać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
- “CZEKAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 26.01.2015
- Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “czekać”, in Słownik języka polskiego[10]
- Aleksander Zdanowicz (1861) “czekać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861[11]
- J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “czekać”, in Słownik języka polskiego[12] (in Polish), volume 1, Warsaw, page 380
- czekać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Silesian[edit]
Etymology[edit]
Inherited from Old Polish czekać.
Pronunciation[edit]
Verb[edit]
czekać impf
- (intransitive) to wait (to delay movement or action until the arrival or occurrence of)
Conjugation[edit]
Further reading[edit]
- czekać in silling.org
Categories:
- Old Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Old Polish terms derived from Proto-Slavic
- Old Polish terms with IPA pronunciation
- Old Polish lemmas
- Old Polish verbs
- Old Polish imperfective verbs
- Old Polish terms with quotations
- Old Polish terms with uncertain meaning
- Polish terms derived from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Proto-Slavic
- Polish terms inherited from Old Polish
- Polish terms derived from Old Polish
- Polish 2-syllable words
- Polish terms with IPA pronunciation
- Polish terms with audio links
- Rhymes:Polish/ɛkat͡ɕ
- Rhymes:Polish/ɛkat͡ɕ/2 syllables
- Polish lemmas
- Polish verbs
- Polish imperfective verbs
- Polish intransitive verbs
- Polish terms with usage examples
- Middle Polish
- Polish terms with uncertain meaning
- Polish terms with quotations
- Silesian terms derived from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Proto-Slavic
- Silesian terms inherited from Old Polish
- Silesian terms derived from Old Polish
- Silesian terms with IPA pronunciation
- Rhymes:Silesian/ɛkat͡ɕ
- Rhymes:Silesian/ɛkat͡ɕ/2 syllables
- Silesian lemmas
- Silesian verbs
- Silesian imperfective verbs
- Silesian intransitive verbs