तापयति
Jump to navigation
Jump to search
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- তাপয়তি (Assamese script)
- ᬢᬵᬧᬬᬢᬶ (Balinese script)
- তাপয়তি (Bengali script)
- 𑰝𑰯𑰢𑰧𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀢𑀸𑀧𑀬𑀢𑀺 (Brahmi script)
- တာပယတိ (Burmese script)
- તાપયતિ (Gujarati script)
- ਤਾਪਯਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌤𑌾𑌪𑌯𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦠꦴꦥꦪꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂞𑂰𑂣𑂨𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ತಾಪಯತಿ (Kannada script)
- តាបយតិ (Khmer script)
- ຕາປຍຕິ (Lao script)
- താപയതി (Malayalam script)
- ᢠᠠ᠊ᠠᢒᠠᠶᠠᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘝𑘰𑘢𑘧𑘝𑘱 (Modi script)
- ᢐᠠᢗᢒᠠᠶ᠋ᠠᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑦽𑧑𑧂𑧇𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐟𑐵𑐥𑐫𑐟𑐶 (Newa script)
- ତାପଯତି (Odia script)
- ꢡꢵꢦꢫꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆠𑆳𑆥𑆪𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖝𑖯𑖢𑖧𑖝𑖰 (Siddham script)
- තාපයති (Sinhalese script)
- 𑩫𑩛𑩰𑩻𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚙𑚭𑚞𑚣𑚙𑚮 (Takri script)
- தாபயதி (Tamil script)
- తాపయతి (Telugu script)
- ตาปยติ (Thai script)
- ཏཱ་པ་ཡ་ཏི (Tibetan script)
- 𑒞𑒰𑒣𑒨𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨙𑨊𑨞𑨪𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From the root तप् (tap) + -अयति (-ayati). From Proto-Indo-Iranian *tāpáyati, from Proto-Indo-European *top-éye-ti (“to heat”). Cognate with Avestan 𐬙𐬁𐬞𐬀𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (tāpaiieiti).
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]तापयति • (tāpayati) third-singular indicative (class 10, type P, causative, root तप्)
Conjugation
[edit]Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.
Nonfinite Forms: तापयितुम् (tāpáyitum) | |||
---|---|---|---|
Undeclinable | |||
Infinitive | तापयितुम् tāpáyitum | ||
Gerund | तापित्वा tāpitvā́ | ||
Participles | |||
Masculine/Neuter Gerundive | तापयितव्य / तापनीय tāpayitavyà / tāpanī́ya | ||
Feminine Gerundive | तापयितव्या / तापनीया tāpayitavyā̀ / tāpanī́yā | ||
Masculine/Neuter Past Passive Participle | तापित tāpitá | ||
Feminine Past Passive Participle | तापिता tāpitā́ | ||
Masculine/Neuter Past Active Participle | तापितवत् tāpitávat | ||
Feminine Past Active Participle | तापितवती tāpitávatī |
Present: तापयति (tāpáyati), तापयते (tāpáyate) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | ||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
Indicative | |||||||
Third | तापयति tāpáyati |
तापयतः tāpáyataḥ |
तापयन्ति tāpáyanti |
तापयते tāpáyate |
तापयेते tāpáyete |
तापयन्ते tāpáyante | |
Second | तापयसि tāpáyasi |
तापयथः tāpáyathaḥ |
तापयथ tāpáyatha |
तापयसे tāpáyase |
तापयेथे tāpáyethe |
तापयध्वे tāpáyadhve | |
First | तापयामि tāpáyāmi |
तापयावः tāpáyāvaḥ |
तापयामः / तापयामसि¹ tāpáyāmaḥ / tāpáyāmasi¹ |
तापये tāpáye |
तापयावहे tāpáyāvahe |
तापयामहे tāpáyāmahe | |
Imperative | |||||||
Third | तापयतु tāpáyatu |
तापयताम् tāpáyatām |
तापयन्तु tāpáyantu |
तापयताम् tāpáyatām |
तापयेताम् tāpáyetām |
तापयन्ताम् tāpáyantām | |
Second | तापय tāpáya |
तापयतम् tāpáyatam |
तापयत tāpáyata |
तापयस्व tāpáyasva |
तापयेथाम् tāpáyethām |
तापयध्वम् tāpáyadhvam | |
First | तापयानि tāpáyāni |
तापयाव tāpáyāva |
तापयाम tāpáyāma |
तापयै tāpáyai |
तापयावहै tāpáyāvahai |
तापयामहै tāpáyāmahai | |
Optative/Potential | |||||||
Third | तापयेत् tāpáyet |
तापयेताम् tāpáyetām |
तापयेयुः tāpáyeyuḥ |
तापयेत tāpáyeta |
तापयेयाताम् tāpáyeyātām |
तापयेरन् tāpáyeran | |
Second | तापयेः tāpáyeḥ |
तापयेतम् tāpáyetam |
तापयेत tāpáyeta |
तापयेथाः tāpáyethāḥ |
तापयेयाथाम् tāpáyeyāthām |
तापयेध्वम् tāpáyedhvam | |
First | तापयेयम् tāpáyeyam |
तापयेव tāpáyeva |
तापयेम tāpáyema |
तापयेय tāpáyeya |
तापयेवहि tāpáyevahi |
तापयेमहि tāpáyemahi | |
Subjunctive | |||||||
Third | तापयात् / तापयाति tāpáyāt / tāpáyāti |
तापयातः tāpáyātaḥ |
तापयान् tāpáyān |
तापयाते / तापयातै tāpáyāte / tāpáyātai |
तापयैते tāpáyaite |
तापयन्त / तापयान्तै tāpáyanta / tāpáyāntai | |
Second | तापयाः / तापयासि tāpáyāḥ / tāpáyāsi |
तापयाथः tāpáyāthaḥ |
तापयाथ tāpáyātha |
तापयासे / तापयासै tāpáyāse / tāpáyāsai |
तापयैथे tāpáyaithe |
तापयाध्वै tāpáyādhvai | |
First | तापयानि tāpáyāni |
तापयाव tāpáyāva |
तापयाम tāpáyāma |
तापयै tāpáyai |
तापयावहै tāpáyāvahai |
तापयामहै tāpáyāmahai | |
Participles | |||||||
तापयत् tāpáyat |
तापयमान / तापयान² tāpáyamāna / tāpayāna² | ||||||
Notes |
|
Imperfect: अतापयत् (átāpayat), अतापयत (átāpayata) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | अतापयत् átāpayat |
अतापयताम् átāpayatām |
अतापयन् átāpayan |
अतापयत átāpayata |
अतापयेताम् átāpayetām |
अतापयन्त átāpayanta |
Second | अतापयः átāpayaḥ |
अतापयतम् átāpayatam |
अतापयत átāpayata |
अतापयथाः átāpayathāḥ |
अतापयेथाम् átāpayethām |
अतापयध्वम् átāpayadhvam |
First | अतापयम् átāpayam |
अतापयाव átāpayāva |
अतापयाम átāpayāma |
अतापये átāpaye |
अतापयावहि átāpayāvahi |
अतापयामहि átāpayāmahi |
Future: तापयिष्यति (tāpayiṣyáti), तापयिष्यते (tāpayiṣyáte) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | ||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
Indicative | |||||||
Third | तापयिष्यति tāpayiṣyáti |
तापयिष्यतः tāpayiṣyátaḥ |
तापयिष्यन्ति tāpayiṣyánti |
तापयिष्यते tāpayiṣyáte |
तापयिष्येते tāpayiṣyéte |
तापयिष्यन्ते tāpayiṣyánte | |
Second | तापयिष्यसि tāpayiṣyási |
तापयिष्यथः tāpayiṣyáthaḥ |
तापयिष्यथ tāpayiṣyátha |
तापयिष्यसे tāpayiṣyáse |
तापयिष्येथे tāpayiṣyéthe |
तापयिष्यध्वे tāpayiṣyádhve | |
First | तापयिष्यामि tāpayiṣyā́mi |
तापयिष्यावः tāpayiṣyā́vaḥ |
तापयिष्यामः / तापयिष्यामसि¹ tāpayiṣyā́maḥ / tāpayiṣyā́masi¹ |
तापयिष्ये tāpayiṣyé |
तापयिष्यावहे tāpayiṣyā́vahe |
तापयिष्यामहे tāpayiṣyā́mahe | |
Participles | |||||||
तापयिष्यत् tāpayiṣyát |
तापयिष्यमाण tāpayiṣyámāṇa | ||||||
Notes |
|
Conditional: अतापयिष्यत् (átāpayiṣyat), अतापयिष्यत (átāpayiṣyata) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | अतापयिष्यत् átāpayiṣyat |
अतापयिष्यताम् átāpayiṣyatām |
अतापयिष्यन् átāpayiṣyan |
अतापयिष्यत átāpayiṣyata |
अतापयिष्येताम् átāpayiṣyetām |
अतापयिष्यन्त átāpayiṣyanta |
Second | अतापयिष्यः átāpayiṣyaḥ |
अतापयिष्यतम् átāpayiṣyatam |
अतापयिष्यत átāpayiṣyata |
अतापयिष्यथाः átāpayiṣyathāḥ |
अतापयिष्येथाम् átāpayiṣyethām |
अतापयिष्यध्वम् átāpayiṣyadhvam |
First | अतापयिष्यम् átāpayiṣyam |
अतापयिष्याव átāpayiṣyāva |
अतापयिष्याम átāpayiṣyāma |
अतापयिष्ये átāpayiṣye |
अतापयिष्यावहि átāpayiṣyāvahi |
अतापयिष्यामहि átāpayiṣyāmahi |
Benedictive/Precative: ताप्यात् (tāpyā́t) or ताप्याः (tāpyā́ḥ), तापयिषीष्ट (tāpayiṣīṣṭá) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | ||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
Optative/Potential | |||||||
Third | ताप्यात् / ताप्याः¹ tāpyā́t / tāpyā́ḥ¹ |
ताप्यास्ताम् tāpyā́stām |
ताप्यासुः tāpyā́suḥ |
तापयिषीष्ट tāpayiṣīṣṭá |
तापयिषीयास्ताम्² tāpayiṣīyā́stām² |
तापयिषीरन् tāpayiṣīrán | |
Second | ताप्याः tāpyā́ḥ |
ताप्यास्तम् tāpyā́stam |
ताप्यास्त tāpyā́sta |
तापयिषीष्ठाः tāpayiṣīṣṭhā́ḥ |
तापयिषीयास्थाम्² tāpayiṣīyā́sthām² |
तापयिषीढ्वम् tāpayiṣīḍhvám | |
First | ताप्यासम् tāpyā́sam |
ताप्यास्व tāpyā́sva |
ताप्यास्म tāpyā́sma |
तापयिषीय tāpayiṣīyá |
तापयिषीवहि tāpayiṣīváhi |
तापयिषीमहि tāpayiṣīmáhi | |
Notes |
|
Perfect: तापयामास (tāpayā́mā́sa) or तापयांचकार (tāpayā́ṃcakā́ra), तापयांचक्रे (tāpayā́ṃcakré) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | तापयामास / तापयांचकार tāpayā́mā́sa / tāpayā́ṃcakā́ra |
तापयामासतुः / तापयांचक्रतुः tāpayā́māsátuḥ / tāpayā́ṃcakrátuḥ |
तापयामासुः / तापयांचक्रुः tāpayā́māsúḥ / tāpayā́ṃcakrúḥ |
तापयांचक्रे tāpayā́ṃcakré |
तापयांचक्राते tāpayā́ṃcakrā́te |
तापयांचक्रिरे tāpayā́ṃcakriré |
Second | तापयामासिथ / तापयांचकर्थ tāpayā́mā́sitha / tāpayā́ṃcakártha |
तापयामासथुः / तापयांचक्रथुः tāpayā́māsáthuḥ / tāpayā́ṃcakráthuḥ |
तापयामास / तापयांचक्र tāpayā́māsá / tāpayā́ṃcakrá |
तापयांचकृषे tāpayā́ṃcakṛṣé |
तापयांचक्राथे tāpayā́ṃcakrā́the |
तापयांचकृध्वे tāpayā́ṃcakṛdhvé |
First | तापयामास / तापयांचकर tāpayā́mā́sa / tāpayā́ṃcakára |
तापयामासिव / तापयांचकृव tāpayā́māsivá / tāpayā́ṃcakṛvá |
तापयामासिम / तापयांचकृम tāpayā́māsimá / tāpayā́ṃcakṛmá |
तापयांचक्रे tāpayā́ṃcakré |
तापयांचकृवहे tāpayā́ṃcakṛváhe |
तापयांचकृमहे tāpayā́ṃcakṛmáhe |
Participles | ||||||
तापयामासिवांस् / तापयांचकृवांस् tāpayā́māsivā́ṃs / tāpayā́ṃcakṛvā́ṃs |
तापयांचक्राण tāpayā́ṃcakrāṇá |
Descendants
[edit]- Pali: tāpeti
- Prakrit:
- Helu Prakrit:
- Sinhalese: තවනවා (tawanawā)
- Magadhi Prakrit:
- Maharastri Prakrit: 𑀢𑀸𑀯𑁂𑀇 (tāvei)
- Old Marathi: tāvaṇe
- Paisaci Prakrit:
- Takka Apabhramsa:
- Vracada Apabhramsa:
- Sauraseni Prakrit:
Further reading
[edit]- Monier Williams (1899) “तप्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 436, column 3.
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “tāpáyati”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press, page 328
Categories:
- Sanskrit terms suffixed with -अयति
- Sanskrit terms belonging to the root तप्
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Aryan
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Aryan
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit verbs
- Sanskrit class 10 verbs
- Sanskrit parasmaipada verbs
- Sanskrit causative verbs
- Sanskrit verbs in Devanagari script
- Sanskrit verbs with nonfinite forms
- Sanskrit verbs with s-future